Meurs, Gradus

De inschrijving van Gradus Meurs' doop op 8 november 1790 in het r.-k. doopregister van Beek. De familienaam is hier gespeld als Müers.
Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Gradus Meurs is soldaat geweest in de Grande Armée van Napoleon Bonaparte. Hij werd op 8 november 1790 rooms-katholiek gedoopt in Beek als zoon van Peter Meurs en Anna Bronkhorst.

Meurs heeft onder stamboeknummer 924 gediend bij het 88e Cohort van de Nationale Garde van het Franse Keizerrijk. Het stamboek van deze eenheid is nog niet online beschikbaar, zodat nadere bijzonderheden nog niet gegeven kunnen worden.

De Nationale Garde van het Franse Keizerrijk was een thuisleger dat in maart 1812 door Napoleon werd opgericht in verband met de komende Veldtocht naar Rusland. Tijdens de afwezigheid van de Grande Armée zou Frankrijk (waar het Nederlandse grondgebied toen ook toe behoorde) onbeschermd achterblijven. De Nationale Garde kreeg zo de taak grenzen, kustgebieden en strategische objecten te beschermen en binnenlands de openbare orde te handhaven. Het aantal dienstplichtigen dat voor de Nationale Garde werden opgeroepen was relatief klein. Het arrondissement Zutphen van het Département d'Yssel-Supérieur, zoals de provincie Gelderland toen heette, moest 102 man leveren voor het 88e Cohort, dat gelegerd was in Amsterdam.

De Nationale Garde was dus niet bedoeld voor inzet in het buitenland, maar na de enorme verliezen van de Grande Armée in Rusland werd deze bepaling al in februari 1813 losgelaten. Het 88e Cohort werd overgeheveld naar de Grande Armée, waar het met het 3e, 76e en 77e Cohort werd samengevoegd tot het 146e Regiment Infanterie van Linie. Het stamboek van dit regiment is verloren gegaan.

Nadere gegevens over Meurs' diensttijd zijn niet voorhanden, maar zoals hieronder blijkt, is hij levend weer thuisgekomen.

Bij het 88e Cohorte en het 146e Regiment Infanterie van Linie dienden ook:

• Hendrik Jan Heijsterboom
• Reijnerus Lucassen
• Pieter Wennekes
• Willem Wilting

Zijn verdere levensloop

Meurs was dagloner. Hij trouwde op 26 december 1814 in de gemeente 's-Heerenberg met Johanna Helmes, gedoopt in Wijnbergen op 25 juli 1788 als dochter van Grades Helmes en Bart Roelofs. In de archieven komt haar achternaam ook voor in de varianten Helmis, Helmig, Helming en Helmings. Het huwelijk werd gesloten door burgemeester Frans de Both.

Uit dit huwelijk zijn acht kinderen bekend:

• Gerritje (1815–1893)
• Johanna (1817–…)
• Aaltje (1818–1902)
• Engelbert (1821–1909)
• Helena 1822–…)
• Arnoldus (1825–1898)
• Johannes (1827–1889)
• Theodora (1830–…)

Meurs overleed in Beek op 27 oktober 1871, kort voor zijn 81e verjaardag (volgens zijn overlijdensakte was hij 83 jaar). Zijn vrouw was op 17 april 1868 al overleden, 79 jaar oud (volgens haar overlijdensakte was zij 81 jaar).

Bronnen

• Archieven.nl
• Databank Nederlandse militairen in het leger van Napoleon, toegankelijk via Archieven.nl en het Nederlands Instituut voor Militaire Historie
• Gelders Archief, archieftoegang 0016, inventarisnummer 5692: Stukken over de organisatie en de uitvoering van de lichting voor (het 88e cohort van) de 1e ban, 1812, 1813
• Bloedbelasting. De conscriptie in het departement Zuyderzee (810–1813), P.D. Hoogenraad, masterscriptie Universiteit van Amsterdam (2012), blz. 34-37
• Memoires des Hommes. Registres matricules de la Garde impériale et de l'Infanterie de ligne, inventarisnummer 23Yc156
• Zoek akten