Freriks, Antonius Maria

Antonius (Tonnie) Maria Freriks werd op 7 januari 1939 geboren in Nijmegen als zoon van Johannes Freriks en Huberta Johanna Meussen. Hij was het enige van de elf kinderen Freriks dat niet in Stokkum was geboren.

Tonnies ouders waren in 1937 of 1938 met hun kinderen van Stokkum naar Nijmegen-Brakkenstein verhuisd. Daar is Tonnie op 3 april 1945 met zijn broers Karel, Joep en Gerrit en vier buurkinderen omgekomen bij een ongeluk met een stuk munitie.

Dit gebeurde toen de kinderen rond 1 uur 's middags aan het spelen waren op de hoek van de Scheidingsweg en de Heyendaalseweg, tegenover het Brits-Canadese legerkamp op Heumensoord. Toen moeder Freriks de 16-jarige Karel erop uitstuurde om zijn broers naar binnen te halen, heeft een van de spelende kinderen de munitie waarschijnlijk in een vuurtje gegooid. Door de ontploffing die toen volgde, werden acht kinderen op slag gedood. Een negende overleed op 10 april aan zijn verwondingen.

Op 5 april heeft begrafenisondernemer J.P.C. Kramer Tonnies overlijden, samen met dat van zijn broers en de andere slachtoffers van 3 april, aangegeven bij de gemeente Nijmegen.

De uitvaartdienst voor de acht kinderen die onmiddellijk waren gestorven, was op 7 april in de Sacramentskerk aan de Heyendaalseweg. Zij werden daarna ter aarde besteld in een gezamenlijk graf op de r.-k. begraafplaats Sint Barbara.

De vader van twee van de slachtoffers, A.P.A. Kersten, was metselaar en heeft op het graf een herinneringskapel gebouwd. Op een plaquette in de rechter zijwand staan de namen van de negen kinderen; vier van de familie Freriks, drie van de familie Spaan en twee van de familie Kersten. Op het altaar in de kapel staat het randschrift TER NAGEDACHTENIS AAN DE PAROCHIANEN DIE TEN OFFER VIELEN AAN HET OORLOGSGEWELD. Onder het altaar is in 1949 nog een gedenksteen aangebracht voor een parochiaan die als militair in Nederlands-Indië was gesneuveld.

De overlijdensadvertentie in De Gelderlander van 6 april 1945

Het gezamenlijke bidprentje

De herinneringskapel op het gezamenlijke graf

Soortgelijke ongelukken zijn ook in Bergh gebeurd. Op 30 april 1945 kwamen in Azewijn G.W. Meurs en zijn zoon om toen zij een landmijn probeerden te demonteren. Op 25 mei 1945 stierven in Kilder Gerard Hartjes en zijn broer Theo toen de mijn waarmee zij aan het spelen waren, ontplofte.

Bronnen

• Bevolkingsregister Bergh
• Burgerlijke stand gemeente Nijmegen op Archieven.nl
• Oorlogsdoden Nijmegen
• Noviomagus, bidprentje B009
• Online begraafplaatsen
• Nationaal Comité 4 en 5 mei