Horsthuis, Franciscus Theodorus

Franciscus Theodorus (Frans) Horsthuis was van 1947 tot 1949 kapelaan in de parochie Beek.

Hij werd op 14 november 1921 geboren in Apeldoorn als zoon van Franciscus Antonius Horsthuis en Catharina Bernardina Maria van der Haar. Hij groeide met vijf zussen en een broer op in Winterswijk. Zijn vader was een neef van Theodorus Bernardus Maria Horsthuis, die van 1942 tot 1946 pastoor van de parochie 's-Heerenberg was.

Winterswijks nieuws in De Graafschapper van 20 augustus 1947

Horsthuis werd na zijn priesterwijding in augustus 1947 benoemd tot kapelaan in Beek als opvolger van kapelaan Dellemijn. In die tijd was Albertus Hendrix pastoor in Beek. Kort nadat pastoor Hendrix in 1949 werd opgevolgd door pastoor Kolkman, werd kapelaan Horsthuis benoemd tot kapelaan in Hengelo (Ov.). Zijn opvolger in Beek was kapelaan Koertshuis.

In Hengelo was Horsthuis zes jaar kapelaan. Toen daar in 1955 een nieuwe r.-k. kweekschool werd geopend, werd hij aangesteld als godsdienstleraar. In de bijbelgroep die hij daar met enkele leerlingen vormde, kwam hij steeds meer tot de overtuiging te willen leven zoals Jezus dat had gedaan. En andere groot voorbeeld was voor hem Franciscus van Assisi.

In 1965 werd hij benoemd tot pastoor in Neede. In die tijd raakten Horsthuis en zijn broer Joop via de Schots-Nederlandse evangelist Sidney Wilson betrokken bij de charismatische beweging. Dit was toen een nieuwe christelijke beweging die grote nadruk legt op persoonlijk geloof en de ervaring hiervan door de gaven van de Heilige Geest. Door zijn activiteiten binnen deze beweging verwierf Horsthuis ook in protestantse kringen een zekere bekendheid, maar hij is altijd rooms-katholiek gebleven.

Bij bezoek aan Israël in 1968 gaf Jezus hem de opdracht "alles weg te geven wat hij had en te leven zonder bemoeienis met geld". Dit leidde ertoe dat hij zijn levenswijze omgooide. De Kerk was volgens hem verworden tot een organisatie gebouwd op geld, wereldse structuren en wetenschap. Hij besloot in zijn kerk niet meer te collecteren. Het conflict dat hierdoor ontstond met zijn parochianen en het bisdom leidde ertoe dat hij eind 1968 zijn ontslag aanvroeg. Dit werd hem begin 1969 eervol verleend.

Vanaf dat moment reisde hij zonder bezit en vaste woonplaats door heel Europa op zoek naar geloofsverdieping. Samen met A. M. Hoekendijk (1900–1992), met wie hij vijf keer in landen achter het toenmalige IJzeren Gordijn is geweest, schreef hij twee boeken over het leven van christenen daar.

• Ik zie de hemel geopend (1974)
• Wegen Gods: ontmoetingen in Tsjecho-Slowakije (1977)

Later publiceerde hij:

• De koninklijke weg (1998)
• Het Onze Vader actueel voor deze tijd (2004)
• Wij willen Jezus zien (2005)
• Zie uw Koning komt! Opleiding tot Koningschap (2012)

Zijn boeken zijn kosteloos te bestellen via De koninklijke weg.

In 2011 stond zijn gezondheid het niet meer toe te zwerven. Hij vestigde zich in Doetinchem en vroeg voor het eerst AOW en een bankpas aan. Die pas accepteerde hij met de opmerking dat het geen echt geld was. Op 19 december 2018 overleed hij in zijn Doetinchemse flat, 97 jaar oud. Hij was de laatste van zijn gezin, zodat hij in het bijzijn van twaalf van zijn vele vrienden begraven werd. Zijn graf heeft geen steen, want hij hoefde niet blijvend herinnerd te worden.

Overlijdensbericht, Aartsbisdom Utrecht

Emeritus pastoor Horsthuis overleden
20 december 2018

Te Doetinchem is op 19 december overleden de zeereerwaarde heer Frans Theodoor Horsthuis, priester van het Aartsbisdom Utrecht. Hij werd geboren te Apeldoorn op 14 november 1921. Na zijn priesterwijding op 20 juli 1947 was hij achtereenvolgens kapelaan te Beek en Hengelo (H. Ludgerus). Met ingang van 2 september 1955 volgde zijn benoeming tot godsdienstleraar aan de R.K. Kweekschool te Hengelo (Ov). Op 12 november 1965 werd hij benoemd tot pastoor van de H. Caeciliaparochie te Neede.

Op eigen verzoek werd hij met ingang van 2 december 1968 eervol ontslagen als pastoor van deze parochie. “De levensweg van Frans was lang en bijzonder. Hij schreef er een boek over, getiteld ‘De koninklijke weg’. De beslissende periode in zijn leven als priester begon toen hij tijdens zijn godsdienstlessen aan de R.K. Kweekschool te Hengelo niet alleen inhoud maar ook inspiratie wilde doorgeven,” zo schrijft kardinaal Eijk in het overlijdensbericht dat het Aartsbisdom Utrecht heeft verstuurd. Kardinaal Eijk: “Hij ging Bijbelteksten lezen met de leerlingen in de klas. Misschien werd hij daar zelf wel het meest door geraakt. Hij leefde vanuit de overtuiging dat wie leerling van Jezus wil zijn, alles moet loslaten en Hem moet volgen. Dat deed hij steeds letterlijker, stap voor stap.” Pastoor blijven van een parochie werd daarmee moeilijk en daarom vroeg Frans Horsthuis zijn ontslag aan. Vervolgens reisde hij vanuit zijn diepe bewogenheid gedurende veertig jaar door heel Europa. Zo kreeg hij in vele christelijke kerken en kerkgenootschappen pastorale contacten en was hij er een geestelijk begeleider. “Vanaf 2011 kreeg hij een vaste woonplek in Doetinchem. ‘Mijn stagetijd is bijna voorbij,’ zei hij nog deze zomer. Moge zijn levenslange verbondenheid met de Heer nu zijn voltooiing vinden,” aldus kardinaal Eijk in het overlijdensbericht.

Frans Horsthuis zal in besloten kring worden begraven.

In memoriam, ND.nl

[https://www.nd.nl/geloof/geloof/538364/in-memoriam-frans-horsthuis-zwervend-priester In memoriam: Frans Horsthuis, zwervend priester]
vrijdag 28 december 2018

Priester Frans Horsthuis leefde veertig jaar lang zonder geld en zonder vaste woon- of verblijfplaats. Op 19 december 2018 overleed hij, 97 jaar oud.

Kerkmuren waren aan Horsthuis niet besteed. Hij had zowel protestantse als katholieke bewonderaars. Horsthuis wilde leven naar het voorbeeld van Franciscus van Assisi, naar wie hij genoemd was: als bedelaar rondreizend. In 1947 was hij tot priester gewijd, maar een reis naar Israël in 1968 werd een keerpunt in zijn leven.

‘Op de Olijfberg voelde hij dat Jezus hem zei dat de christenen de kerk gemaakt hadden tot een organisatie, gebouwd op geld, op wereldse structuren en wetenschap’, schrijft franciscaan Jan van Beeck over dit moment. Horsthuis vroeg en kreeg eervol ontslag als pastoor en gooide zijn leven om. Als dakloze reisde hij vervolgens door Europa, vooral achter het IJzeren Gordijn.

Kardinaal Wim Eijk schrijft in een overlijdensbericht dat Horsthuis ‘niet alleen inhoud maar ook inspiratie wilde doorgeven’. ‘Hij leefde vanuit de overtuiging dat wie leerling van Jezus wil zijn, alles moet loslaten en Hem moet volgen. Dat deed hij steeds letterlijker, stap voor stap.’

Horsthuis raakte – net als bijvoorbeeld Henk Binnendijk en Anne van der Bijl – in de jaren zestig onder de indruk van de evangelist Sidney Wilson. De charismatische beweging was in Nederland groeiende en Horsthuis speelde daarbij een belangrijke rol. Op diverse plekken ontstonden huiskringen waar men, geïnspireerd door de pinksterbeweging, samen bad en de Bijbel las.

Daarnaast schreef hij diverse boeken, waarvan het autobiografische De Koninklijke Weg (1988) het bekendst is. De meeste van zijn boeken waren niet voor geld te koop.

Geestelijk vader
Later in zijn leven trokken meer en meer protestanten met Horsthuis op. Zo behoorde Erik Bakker, actief voor het Leger des Heils, tot de kleine kring van twaalf vrienden die bij zijn uitvaart aanwezig waren. Op zijn blog vertelt Bakker dat Horsthuis hem leerde ‘niet alleen in Jezus te geloven, maar ook van Hem te houden’.

Jan Wolsheimer, directeur van MissieNederland, vertelde in Visie hoe zijn vriendschap met Horsthuis begon: ‘Toen ik hem leerde kennen, dacht ik: dit is de eerste persoon die ik ontmoet die het geloof echt voluit leeft. Daar verlangde ik naar, en daarom zocht ik hem jaarlijks een keer of drie op.’

Wolsheimer noemt Horsthuis zijn ‘geestelijk vader’. De priester hielp hem naar eigen zeggen bij het verwerken van zijn midlifecrisis: ‘Ik herlas het en vond er ongelofelijk veel herkenning in. Ik ben dus niet gek, dacht ik.’

Aan het eind van zijn leven brak Horsthuis met zijn zwervende en geldloze levenswijze. Sinds 2010 sleet hij zijn dagen in een woning in Doetinchem. Zijn laatste boek, Zie uw koninkrijk komt!, is het eerste dat te koop is voor geld.

Horsthuis deelt nu zijn graf met Geza Hamori, die in Doetinchem bekend was als ‘de zwerver met de kapotte broek’. In januari 2019 – de datum is nog niet bekend – volgt nog een herdenkingsbijeenkomst voor de eigenzinnige priester.

Bronnen

• Archieven.nl
• Frans Horsthuis op Wikipedia
• Pastoor leefde veertig jaar zonder geld en adres, necrologie in De Gelderlander, editie Achterhoek, van 15 januari 2019
• De priester die 40 jaar zonder geld rondzwierf, necrologie in de Volkskrant van 6 januari 2019
• Overlijdensbericht Aartsbisdom Utrecht
• In memoriam nd