Straus, Harry

Harry Straus werd geboren op 18 februari 1918 als zoon van Benjamin Joseph Straus en Hedwig Levita.

In de oorlog heeft Harry, omdat hij jood was, vanaf 11 februari 1943 tot de bevrijding ondergedoken gezeten. In de nacht van 10 op 11 februari werden Harry's ouders opgepakt, maar hij en zijn zussen Bernhardine Else en Sara Betty hebben zich in het bos kunnen verstoppen. Vroeg in de morgen hebben zij zich bij de Korenhorst in Lengel gemeld, waar zij hulp kregen om onder te duiken. Harry's zussen gingen naar Dieren, terwijl hijzelf een paar dagen bij Koenders in Braamt onderdak vond, maar al gauw werd doorgestuurd naar Azewijn.

Aanvankelijk zat hij daar bij Frits Beyer ondergedoken, maar vanaf 10 januari 1944 verbleef hij bij Garben in een leegstaand pand. Daar werden zijn beide zussen korte tijd later ook ondergebracht. In het huis had Toon Tomberg een schuilhok gemaakt waar de onderduikers zich in geval van gevaar konden verstoppen.

Harry en zijn zussen kregen van allerlei klusjes te doen. Een daarvan was spinnen met een spinnewiel, wat hen door een neef van Joep en Ag werd geleerd, Alois Winters uit Wijnbergen.

Na de invasie in Normadië in juni 1944 luisterde Harry in het schuilhok naar een illegale radio. De rapporten die hij daarover schreef, werden 's morgens door Agnes opgehaald en lagen dan voor betrouwbare mensen ter inzage tussen het dubbele tafelblad bij Garben. Rond het middaguur werden de rapporten opgehaald door dokter Dael of zijn assistent en naar de pastorie in 's-Heerenberg gebracht.

In Azewijn heeft Harry het neerstorten van twee Vliegende Forten beleefd, op 4 januari 1944 en op 8 april 1944.

Een van de bemanningsleden van het toestel dat in januari neerstortte, de navigator Albert Stern, was in de richting van Gendringen geland en daar door behulpzame mensen aan het verzet in Azewijn overgedragen. Die avond is Harry er samen met verzetsman Teun Hettelaar op uit geweest om Stern te halen. Ze hadden echter moeite hem te vinden, en met z'n tweeën zwierven ze door de "reven", terwijl Harry de Stars and Stripes en een joods liedje floot on Stern te lokken. Stern was namelijk ook jood. Harry heeft aan Stern een levenslange vriend overgehouden.

In maart 1945 zat bij Harry ook de Italiaan Constantino Albanese ondergedoken. Harry was aanwezig bij diens overlijden op 18 maart.

Harry leeft nog en woont in Ochten met zijn partner, een dochter van Nathan Mendels. Harry is een broer van Joseph Straus, die de oorlog ook heeft overleefd.

Bronnen

• Het dagboek van Harry Straus in Azem van 't Hof tot heden (blz. 374-423)
• Harry Straus