Groenen, Henrick van (1544-1622)

Henrick van Groenen (1544–1622) heeft, net als andere leden van deze vooraanstaande familie, hoge posten heeft bekleed in Bergh. Zijn overgrootvader Joris van Brederode werd in 1460 door heer Willem II aangesteld als zijn gemachtigde en secretaris. Brederode veranderde daarna zijn familienaam in Van Groenen.

Henrick van Groenen was behalve secretaris van graaf Willem IV en diens opvolger graaf Herman ook burgemeester van 's-Heerenberg, en rechter en katholiek kerkmeester in deze stad. Naast zijn officiële functies was hij actief als genealoog en historicus. Hij heeft niet alleen de stamboom van de heren en graven van Bergh onderzocht, maar is ook hun verwachtschap met de graven van Meurs nagegaan. Het archief van Huis Bergh bewaart een groot aantal brieven, verslagen en aantekeningen van zijn hand.

Van Groenens onderzoek naar de verwachtschap van de graven van Bergh met de graven van Meurs was van belang in verband met de Berghse aanspraken op de heerlijkheid Krefeld en het kasteel Cracau. Die behoorden toe aan de graven van Meurs, maar graaf Vincent van Meurs had deze bezittingen in 1484 verpand aan zijn schoonzoon Oswald I van den Bergh. Hoewel Krefeld en kasteel Cracau sindsdien Berghs bezit waren, hadden graaf Oswald I en zijn opvolgers om verschillende redenen moeite er hun gezag uit te oefenen. Van Groenen was daarom in 1581, 1585 en 1595 in opdracht van de graaf van Bergh in Krefeld om daar bewijsmateriaal te verzamelen voor de Berghse aanspraken op deze goederen. Zijn inspanningen waren echter gedoemd te mislukken, want keizer Maximiliaan van Oostenrijk had graaf Oswalds pandrechten al in 1498 (!) vervallen verklaard. Het verbaast daarom niet dat Van Groenens reizen, ondanks het verzamelde materiaal, geen resultaat hebben gehad.

Omstreeks 1604 reisde Van Groenen in zijn functie van katholiek kerkmeester met dominee Casparus Sollingius naar Nijmegen, waar toen de Gelderse Landdag (Statenvergadering) vergaderde. Zij vroegen om een bijdrage voor het herstel van de door oorlogshandelingen zwaar beschadigde kerk in 's-Heerenberg. De kerk werd als door de protestanten gebruikt, maar Sollingius, de tweede predikant van 's-Heerenberg, kon goed opschieten met de katholieken.

In 1605 was Van Groenen rechter in het proces tegen Mechteld ten Ham, die schuldig werd bevonden aan hekserij. Op 25 juli van dat jaar werd zij op de brandstapel ter dood gebracht. Over dit proces schreef Van Groenen een uitgebreid verslag.

Het Groenenhuis was de woning van het de familie Van Groenen. Waarschijnlijk was Henricks vader Pancratius van Groenen (1500–1572) de eerste bewoner, zodat verondersteld kan worden dat ook Henrick daar gewoond heeft.

Zijn graf bestaat niet meer, maar zijn grafsteen staat tegen de westmuur van de (nu) protestantse kerk in 's-Heerenberg.

Bronnen

• Old Ni-js nr. 23, blz. 30 en nr. 91, blz. 28–31
• Het archief van het Huis Bergh (boek), blz. 187
• Bergh; Heren, Land en Volk, blz. 465
• Archief Huis Bergh, inventarisnummers 95, 7042, 7046–7052, 7268