Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Rellen
ca 1820 Wijnbergen
Zie Kerkkoor staakt
1872 's-Heerenberg
Relletjes op 1 april
In 1872 had 's-Heerenberg geen telegraafverbinding. Daarom werd op 2 april vanuit Doetinchem een telegram gestuurd naar kasteel het Medler onder Vorden. De burgemeester van Bergh, C.A.L. baron van Hugenpoth tot Aerdt, verbleef daar bij familie. Hij had er een zoon naar toe gebracht die ziek was ('scharlakenkoorts'). De tekst van het telegram luidde: 'Thuiskomst zeer gewenst, hoge onaangenaamheden, mishandeling hebben plaats gehad, glazen ingeworpen.'
Op Tweede Paasdag, 1 april waren relletjes uitgebroken in 's-Heerenberg. Op die dag werd in het land het eeuwfeest gevierd van de inname van Den Briel door de Watergeuzen (Alva verloor zijn bril). De katholieke inwoners van 's-Heerenberg vonden het maar niets, want zij beschouwden dat als een overwinning van de protestanten. Bovendien 'maakte het Graafschap Bergh in 1572 nog geen deel uit van het tegenwoordige Nederland'.
Onregelmatigheden te Heerenberg
- Gemeente Bergh-Uitgaande brief aan o.a. de Officier van Justitie (Uitgaande brief 1 en 2).
- Krantenartikel in de Nieuwe Veendammer Courant van 6 april 1872.
1)Uitgaande brief 
2)Uitgaande brief 
Nieuwe Veendammer Courant 6-4-1872
Burgemeester C.A.L. baron van Hugenpoth tot Aerdt-Schorsing
- 10-4-1872: Gemeente Bergh-Inkomende brief van de Commissaris der Koningins in de Provincie Gelderland (Schorsing 1).
- 10-4-1872: Gemeente Bergh-Inkomende brief uit het register der Besluiten van Gedeputeerde Staten der Provincie Gelderland (Schorsing 2 en 3).
- 21-5-1872: Gemeente Bergh-Inkomende brief van de Minister van Staat en van Binnenlandse Zaken-Thorbecke (Opheffing schorsing).
Inkomende brieven Schorsing 1 
Inkomende brieven Schorsing 2 
Inkomende brieven Schorsing 3 
Inkomende brieven Opheffing schorsing
Brand C. van Nispen-Detachement huzaren
- 26-4-1872: Gemeente Bergh-Uitgaande brief aan o.a. de Commissaris des Koningins in Gelderland (Brand 1 en 2).
- 30-4-1872: Krantenartikel in de Arnhemsche Courant (huzaren in Heerenberg).
- 14-5-1872: Krantenartikel in de Arnhemsche Courant (huzaren teruggekeerd naar Zutphen).
Uitgaande brieven Brand 1 
Uitgaande brieven Brand 2 
Huzaren in Heerenberg 
Huzaren teruggekeerd naar Zutphen
Arrestanten uit Emmerik
- 9-4-1872: Krantenartikel in de Arnhemsche Courant (Verscheidene inwoners in hechtenis).
- 23-4-1872: Krantenartikel in het Nieuws van de Dag (Arrestant-een vesting artillerist).
- 31-8-1872: Krantenartikel in het Nieuws van de Dag (Elf personen op vrije voeten).
- 15-11-1872: Krantenartikel in de Arnhemsche Courant (Negentien personen opnieuw vastgezet).
Verscheidene inwoners in hechtenis 
Arrestant een vesting artillerist 
Elf personen op vrije voeten 
Negentien persoenen opnieuw vastgezet
Proces te Arnhem
- 23-08-1872: Krantenartikel in de Arnhemsche Courant (Karl Jacobs 1 en 2).
Karl Jacobs 1 
Karl Jacobs 2
Proces te Wezel
- 20-07-1872: Krantenartikel in de Apeldoornse Courant (Uitstel Proces).
- 23-11-1872: Krantenartikel in het Algemeen Dagblad (Aangeklaagden).
- 21-11-1872: Krantenartikel in de Arnhemsche Courant (Proces te Wezel 1 en 2).
- 22-11-1872: Krantenartikel in de Arnhemsche Courant (Proces te Wezel 3).
- 23-11-1872: Krantenartikel in de Arnhemsche Courant (Proces te Wezel 4).
- 26-11-1872: Krantenartikel in de Arnhemsche Courant (Proces te Wezel 5).
Uitstel Proces 
Aangeklaagden 
Proces te Wezel 1 
Proces te Wezel 2
Proces te Wezel 3 
Proces te Wezel 4 
Proces te Wezel 5
Mijn gedrag ter gelegenheid van het feest 1 april 1872
De burgemeester C.A.L. baron van Hugenpoth tot Aerdt heeft een boekje geschreven over de ongeregelheden op 1 april.In zijn gemeente waren ongeregelheden bij de viering van de 300-jarige herdenking van de inneming van Den Briel op 1 april 1872. Terwijl de burgemeester elders verbleef.
Mijn gedrag 1 
Mijn gedrag 2 
Mijn gedrag 3 
Mijn gedrag 4 
Mijn gedrag 5 
Mijn gedrag 6
Mijn gedrag 7 
Mijn gedrag 8 
Mijn gedrag 9 
Mijn gedrag 10 
Mijn gedrag 11 
Mijn gedrag 12
Mijn gedrag 13 
Mijn gedrag 14 
Mijn gedrag 15 
Mijn gedrag 16 
Mijn gedrag 17
Bronnen
1969 Beek
RELLEN en VOLKSOPROER in Beek na afbraak van een vakantiehuisje. 24 t/m 27 juni 1969
In het landelijke Beek, dat in trek is als vakantiecentrum, hebben zich taferelen afgespeeld, die deden denken aan de rellen in Amsterdam. Er werd in Beek ook een vergelijking getrokken met deze zaak. "Amsterdam heeft zijn Maagdenhuis, Beek had zijn vakantiehuisje". Dit laatste was te lezen op een spandoek, dat het terrein sierde aan de Arnhemseweg, waar een dozijn gemeentewerklieden, onder bescherming van 2 dozijn politiemannen, een tot zomerhuisje verbouwd kippenhok tot de laatste steen toe afbraken.
De woede van de inwoners van Beek over deze afbraak ontlaadde zich in een soort volksoproer, dat op die avond rond half zes begon en tot na één uur die nacht voortduurde. De rel werd na twaalven pas uitgevochten toen 25 rijkspolitiemannen arriveerden om de op de Arnhemseweg aangebrachte blokkade's te verwijderen en de vele honderden oproerkraaiers en nieuwsgierigen te verspreiden.
Wat 's-middags direct na de afbraak al dreigde, werd rond half 6 dus ernst, toen jongelui begonnen met een blokkade van de weg van Beek naar Zeddam, een belangrijke provinciale weg, de drukste van Oost-Gelderland. Als materiaal werd gebruikt het puin, dat na de sloop was achtergebleven. Eea vond plaats ter hoogte van de boerderij van de heer G. Hermsen (van de Bult) eigenaar van het afgebroken "zomerhuisje". Ook autobanden en hout werd aangestoken midden op de weg,waardoor een aantal vrachtwagens wel een 1/2 dag vertraging hadden. Niet alleen jongelui uit Beek, maar ook uit de hele omgeving waren inmiddels aanwezig. De politiemacht stelde zich aanvankelijk terughoudend op, doch toen ook het nabij gelegen kruispunt het doelwit werd en de vernieling van de oude school dreigde, werd besloten om in te grijpen. Er werd met flessen en stenen naar de politie gegooid en deze moest veelvuldig gebruik maken van de wapenstok. Verkeersborden en een verlichte wegwijzer werden vernield. Die nacht tegen 2 uur werd het laatste opruimingswerk verricht.
Opmerkelijk detail; Voor de getroffen landbouwer werd in de loop van die dag een inzameling gehouden, die tien literbussen met geld opleverde.
AANLEIDING: Overal in de gemeente Bergh werden schuurtjes/kippenhokken e.d ruimte's omgebouwd tot vakantie- of zomerhuisjes; om zo wat meer inkomen te vergaren. Echter dit gebeurde veelal illegaal en in Beek met name nogal in grote getalen. Dit werd de gemeente Bergh te gortig en vandaar dat men besloot om rigoureus in te gaan grijpen en zo was de aanleiding van deze afbraak een feit.
Zie Old Ni-js nr. 61, blz. 28-36, Edwin Zweers: De Arnhemseweg in vuur en vlam. De rellen in Beek, van maandag 23 juni tot vrijdag 27 juni 1969.
