Pas, Antonius Gerardus Johannes

Antonius Gerardus Johannes Pas, roepnaam Tonny, wonende te Zeddam, Vinkwijk 58, werd geboren in de gemeente Bergh op 8 april 1924 als zoon van Johannes Gerardus Pas en Catharina Elisabeth Augustina Puntman.

Tonny werd op 9 september 1944 in Doetinchem door de Sicherheitsdienst opgepakt, omdat hij weigerde te tekenen voor de Arbeitseinsatz. Dit zou los hebben gestaan van zijn verzetswerk en de illegale filmvoorstellingen die hij verzorgde. Hij werd opgesloten in het Kamp Amersfoort en vervolgens afgevoerd naar het concentratiekamp Neuengamme. Daar is hij op 15 december 1944 overleden. Hij werd in Neuengamme gecremeerd en heeft geen aanwijsbaar graf. Hij staat nu vermeld in Gedenkboek 34 van de Oorlogsgravenstichting. Hierin staan 2.455 Nederlanders vermeld die in Neuengamme zijn omgekomen en geen graf hebben.

John Thoben in Jubileumboek Bergia Zeddam: "Het is verdrietig dat Tonny Pas geen kans heeft gekregen zijn gaven te ontplooien (...) In 1935 bouwt Tonny (11 jaar) met enkele vriendjes een wielerbaan achter de werkplaats van zijn vader. Voor vijf cent kunnen liefhebbers daar rondjes rijden... op hun eigen fiets wel te verstaan. Het is het begin van de Wielervereeniging De Snelle Sprinters, die zelfs de krant haalt."

Neergestorte vliegtuigen leverden moderne grondstoffen die er door Tonny vakkundig uit werden gesloopt. Uit plexiglas ruiten werden briefopeners vervaardigd waarin de beeltenis van Koningin Wilhelmina werd afgedrukt; ook zegelringen met rood-wit-blauwe stippen erin.

Ook zijn zussen Ank en Toos hebben daden van verzet gepleegd.

Bronnen

• Gerhard Pas
• Genealogie Van Onna, blz 112-113
• Oorlogsgravenstichting
• Parochie Zeddam 1150-1975, blz. 90