Françoise de Ravenel

Een ongedateerde portret van
Françoise de Ravenel,
geschilderd door een onbekende Vlaamse meester.
Collectie Stichting Huis Bergh, inventarisnummer 91

Françoise de Ravenel werd omstreeks 1583 geboren als enige dochter van Eustache Antoine de Ravenel en Marie de Renty. Over haar afkomst zijn geen nadere gegevens voorhanden. Zij was hofdame aan het Brusselse hof van aartshertogin Isabella, de landvoogdes van de Spaanse Nederlanden van 1598 tot 1633.

Françoise trouwde op 8 februari 1601 met Frederik van den Bergh, zoon van Willem IV van den Bergh en Maria van Nassau. Zij was ongeveer achttien jaar oud; hij was al 41. De bronnen vermelden niet waar het huwelijk werd gesloten, maar wel dat Frederiks neef Filips Willem van Oranje, de oudste zoon van Willem van Oranje, bij de plechtigheid aanwezig was. Uit dit huwelijk zijn vier kinderen bekend.

• Albert (1607–1656)
• Herman, overleden in 1610
• Leonora Catharina Febronis (1613–1657)
• Anna Maria (1617–1668)

In 1603 was Françoise in Pavia in het toenmalige hertogdom Milaan. Dit behoorde ook tot het Spaanse Rijk. Zij sloot daar samen met een zekere Jehan Canaye een overeenkomst over de betaling van een schuld die haar vader Eustache de Ravenel in 1581 was aangegaan met Canayes moeder Françoise d'Angennes c.s. Hoe lang zij hiervoor op reis is geweest, is niet bekend, maar haar man was er zeker niet bij. Hij was als hoge officier in Spaanse dienst druk met de oorlogvoering in de Nederlanden.

In 1608 kocht zij samen met haar man de Vlaamse heerlijkheid Diksmuide. Haar zoon Albert ontving inkomsten uit deze heerlijkheid tot hij in 1625 trouwde met zijn nicht Maria Elisabeth Clara. Toen droeg hij zijn aandeel aan haar over als vergoeding voor de onkosten gemaakt voor de totstandkoming van het huwelijk. Haar dochters Leonora en Anna Maria ontvingen vanaf toen een jaarrente uit de inkomsten van Diksmuide.

Graaf Frederik overleed in Boxmeer op 3 september 1618, 59 jaar oud. Vier jaar later hertrouwde Françoise met haar neef Michel de Conflans, markies van Saint Rémy. Zij overleed op 2 augustus 1629 in Diksmuide, ongeveer 46 jaar oud. Zij werd voorlopig bijgezet in Diksmuide en in 1631 herbegraven naast haar man in Boxmeer.

Wijngoed Montferland produceert een witte wijn met de naam Het Geheim van Françoise. Deze wijn is op de markt gebracht in een fles met een etiket waarop haar portret is afgebeeld.

Bronnen

• Het archief van het Huis Bergh (boek), blz. 60
• R.W. Tadama in Verslag over het oud grafelijk-Berghse archief te 's-Heerenberg, uitgeverij I.A. Nijhoff, Arnhem (1846), blz. 11
• Archief Huis Bergh, inventarisnummers 640, 7033
• Supplement au nobiliaire des Pays-Bas et du Comté de Bourgogne, Leuven (1775), blz. 39