Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Geallieerde stafkaart
De kaart
Kort na de bevrijding van Bergh werd in Braamt in een verlaten Canadese legerjeep een geallieerde stafkaart gevonden. Deze kaart, schaal 1:25.000, is nu in het bezit van de Heemkundekring Bergh.
De titel van de kaart is EMMERICH, ook al maakt hij deel uit van een serie Eastern Holland. Hij beslaat een gebied van ongeveer 12x12 km vanaf iets onder Warbeyen in het zuiden tot het kruispunt bij Het Tolhuis in het noorden. Zeddam zelf en al het andere ten noorden van de lijn van het 't Peeske in het westen naar de steenfabriek van Den Daas in het oosten vallen erbuiten. Van de gemeente Bergh staan dus alleen Stokkum, 's-Heerenberg, Lengel en Groot- en Klein-Azewijn op deze kaart.
De kaart is in 1944 door het Amerikaanse leger gedrukt, maar door middel van een overdruk van 18 maart 1945 (dus vlak voor de bevrijding) voorzien van actuele militaire informatie. Op grond van de laatste grond- en luchtwaarnemingen zijn met diverse symbolen alle bekende loopgraven, tankgrachten, geschutsopstellingen en andere vijandelijke installaties op de kaart aangegeven. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen bijvoorbeeld miltrailleurposten, luchtafweergeschut, antitankgeschut en of het vaste of mobiele opstellingen betreft. Opstellingen van laatst genoemd type konden natuurlijk snel verplaatst worden.
De afbeelding hiernaast geeft een indruk van de kaart. Op de voorkant staat een legenda betreffende de geografische informatie; op de achterkant staat een legenda die de vele verschillende symbolen voor de militaire informatie verklaart.
Klik op de kaart voor een vergroting.
In het najaar van 2015 heeft het Rotterdamse bedrijf BeoBOM Barink Explosieven Opsporing deze kaart gebruikt bij een historisch vooronderzoek naar conventionele explosieven in het gebied tussen 's-Heerenberg en Azewijn. De gemeente Montferland had hiertoe een verzoek ingediend in verband met toekomstige werkzaamheden. BeoBOM heeft de kaart vervolgens op de Berghapedia gevonden en van de Heemkundekring een kopie in hoge resolutie gekregen.
Een gedeelte uitvergroot
Hieronder staat het kaartgedeelte met Stokkum en 's-Heerenberg vergroot afgebeeld. Enkele loopgraven en geschutsopstellingen zijn hierop duidelijk aangegeven. De geïnteresseerde bezoeker kan op dit kaartgedeelte zelf nog meer opstellingen vinden. Er stond nogal wat. Luchtdoelgeschut kwam het meest voor, met opstellingen van meerdere stukken ten noorden van de Boterweg bij Stokkum (waar ook een zoeklicht stond), op de Galgenberg, op de Mengelenberg, bij de Korenhorst in Lengel en in de velden rondom Azewijn.
De loopgraven op de kaart zijn (voor een deel) ook te zien op de luchtfoto's die op 21 februari 1945 boven Stokkum en 's-Heerenberg zijn gemaakt. De lange loopgraaf helemaal langs de Wetering is vrij goed te volgen. Hij begon ter hoogte van de tegenwoordige Brede Steeg op Industrieterrein 't Goor en liep westwaarts onafgebroken door tot voorbij de Eltenberg. De loopgraaf die bij Stokkum langs de Landerswal te zien is, ontbreekt op de stafkaart. Geschut is als zodanig op deze luchtfoto's niet (of in elk geval heel moeilijk) te zien.
Klik op de afbeeldingen voor een vergroting. Bij het drukken is de groene kleur iets verschoven; zie bijvoorbeeld de twee verticale groene vlakjes boven de naam 's-Heerenberg.
|
|
