Old Ni-js 112

Old Ni-js 111 <==> Old Ni-js 113

Uitgave juli 2022

Inhoud

• Pagina 2 | Heemkundekring Bergh
• Pagina 3 | Ruth Mijnen: Van de redactie, 40 jaar Heemkundekring Bergh
• Pagina 4 | Hans Hegman: Kloosterleven tegen de verdrukking in - Deel 2: De redding uit Elten
• Pagina 15 | Exposities:
  • Maria, gravin tussen 2 vuren. Stadsmuseum Bergh
  • De geboorte van Nederland ([www.geboortevannederland.nl link]). Kasteel Huis Bergh
• Pagina 16 | 40 jaar Heemkundekring Bergh
• Pagina 17 | Edwin Zweers: Mijn HKB
• Pagina 21 | Antoon Berentsen: Bergh extra muros IV - Hedel, deel 1
• Pagina 26 | Antoon Berentsen: Boeken - verschenen in de regio
  • Legenden uit de Liemers - uitgeverij Nimisa.
  • Het rampjaar - digitaal beschikbaar
  • Over de grens - uitgeverij Verloren
  • Aover Diem - via [www.ovd-didam.nl|website OVD Didam]
  • Gelre, Historisch Jaarboek 2021 ([www.vereniginggelre.nlzie ook])
• Pagina 29 | Ton Meijer: 't Briefke
• Pagina 30 | Anneke Lukkezen, Ton van Vliet:
  • In memoriam Mechteld ten Ham 25 juli 1605
  • Mechteld leeft voort
• Pagina 31 | ?, Ton van Vliet: De Laak in Azewijn
• Pagina 32 | Sponsors

Tekst Website

Van de redactie (3)

Veertig jaar ijveren voor het behoud van ons cultureel en historisch erfgoed, de geschiedenis in kaart brengen, onderzoeken, archiveren, erover schrijven, tentoonstellen, zichtbaar en actief zijn als een van de grootste verenigingen van Bergh met een eigen (historisch) clubhuis. En erg belangrijk, al veertig jaar actieve leden die dit allemaal mogelijk maken. In deze Old Ni-js neemt voorzitter Edwin Zweers u mee in een persoonlijk overzicht over die veertig jaar. Op naar het volgende jubileum!

Dit jaar wordt in heel Nederland herdacht dat het 450 jaar geleden de start is van de geboorte van Nederland. Hoe de landelijke en onze lokale geschiedenis elkaar raken is te zien in de tentoonstelling “Gravin tussen twee vuren” in het Stadsmuseum. Door de relatie van de Oranjes met Huis Bergh is hier een bijzonder verhaal over te vertellen. De tentoonstelling is samengesteld in samenwerking met de Heemkundekring Bergh. Gaat het zien!

Op 25 juli 1605 heeft Mechteld ten Ham het leven gelaten op de brandstapel. In woord en beeld wordt hier aandacht aan besteed. Na alle herdenkingen kunt u deze zomer in uw luie stoel nog veel meer lezen. Hans Hegman heeft een tweede deel geschreven over de geschiedenis van het eigen klooster van de graven van Bergh en de orde van de Franciscaner Observanten. Een boeiend verhaal met prachtige illustraties. Antoon Berentsen neemt u mee naar Hedel een van die - buiten Bergh - Berghse gebieden. Ook heeft hij voor u weer alle nieuwe boeken op een rijtje gezet. En uiteraard ontbreekt ons dialect niet.

De redactie wenst u een fijne zomer en gaat ook voor het 41ste jaar aan het werk om mooie en interessante nummers van Old Ni-js te blijven verzorgen.

Ruth Mijnen

Kloosterleven tegen de verdrukking in (pag 4) Deel 2: De redding uit Elten

HANS HEGMAN (Dit verhaal is een vervolg op deel 1 van december 2021.)

Heer Willem II van den Bergh (1404-1465) is een zeer vroom man. Eenvoud, sociale bewogenheid, betrouwbaarheid zijn kwalificaties die hem geliefd maken als onder meer raadsman van machthebbers. Zoals van de hertog van Gelre. Of als bemiddelaar bij conflicten. Als hij in 1563 zijn klooster vlak voor de poorten van Emmerik laat bouwen, kiest hij duidelijk voor een religieuze orde die beantwoordt aan zijn levensideaal, het zuivere geloof. Maar wat betekent het klooster voor de latere heren en graven Van den Bergh?

Er zijn door de eeuwen heen vele voorbeelden van verslapping in de katholieke kerk. De hoge geestelijkheid die in weelde baadt, priesters en religieuzen die zich verrijken, bijvoorbeeld door de aflaten-business. Willem II van den Bergh kiest voor zijn ‘cloistercken’ voor de orde van Franciscaner Observanten. Zij vormen een hervormingstak die in 1344 in Italië ontstaat. ‘Observare’ betekent ‘in acht nemen’ of ‘naleven’. Zij nemen de regel van Franciscus letterlijk door in navolging van Jezus de armoede te omhelzen in strikte gehoorzaamheid en kuisheid. Het is een bedelorde. Overigens, we zien die observantiegolf in de 14e en 15e eeuw ook bij de meeste andere orden ontstaan, zoals bij de Dominicanen, Augustijnen en Benedictijnen. >>>

Mijn HKB (pag 16)

EDWIN ZWEERS

Maart 1983

Ik ben elf jaar oud en in het kader van de Culturele Jeugdvorming, een initiatief van de toenmalige gemeente Bergh om jeugd meer in contact te brengen met cultuur, gaan we met de hele klas op de fiets vanuit Stokkum naar een heuse tentoonstelling in de Munt in ’s-Heerenberg. Titel van deze, mede door de een jaar eerder opgerichte Heemkundekring Bergh georganiseerde expositie is: “De mammoet en zijn metgezel”. Ik weet niet meer hoe mijn klasgenoten deze middag ervaren, maar ik ben gegrepen door de vele botten en schedels van deze uitgestorven pleistocene megadieren en de bijbehorende beschrijving. Het is ook mijn eerste ervaring met de activiteiten van de Heemkundekring Bergh. Er zullen er nog vele volgen. >>>

Bergh extra muros IV: Hedel, deel 1 (pag 21)

ANTOON BERENTSEN

Het vierde deel in de serie Bergh Extra Muros brengt mij naar Hedel, gelegen aan de rivier de Maas. Dit dorp in de Gelderse gemeente Maasdriel is onlosmakelijk verbonden met de graven van Bergh. In deze Old Ni-js het eerste deel van mijn zoektocht. Deel 2 volgt in Old Ni-js van december 2022.

Wie vóór de aanleg van de snelweg rond Den Bosch naar die stad toereed, kwam net voor de brug over de Maas over de provinciale weg dwars door Hedel. Van het dorp was echter weinig te zien, daar weg en dorp goed van elkaar gescheiden werden. Toen ik op mijn tocht naar voormalig Berghse bezittingen nu toch de afslag Hedel nam, trof ik een onopvallend jaren-60-dorp met een jachthaven aan. Van oude Berghse allure echter geen spoor. Hedel was in de strijd aan het Maas-front aan het eind van de Tweede Wereldoorlog voor 85 procent verwoest. Ik bezocht het historisch museum van Hedel dat gevestigd is in het voormalig gemeentehuis; een bescheiden ogend bouwwerk uit het eind van de 19e eeuw. >>>