Onderwijzerswoning (Beek)

De onderwijzerswoning in april 2023

Het woonhuis in Beek met het adres Sint Jansgildestraat nummer 57 is een voormalige onderwijzerswoning.

De woning maakte deel uit van de in 1910 gebouwde Sint Martinusschool, die tot 1925 een openbare school was. De klaslokalen bevonden zich aan de zuidkant van de woning, dus aan de kant van de Arnhemseweg, maar zijn omstreeks 1977 afgebroken. Op de helft van het vrijgekomen perceel direct naast de onderwijzerswoning is in 1978 een dubbel woonhuis gebouwd, dat het adres Sint Jansgildestraat 61-61a heeft. Doordat de helft direct naast de Arnhemseweg niet is bebouwd, was er in de jaren negentig ruimte genoeg voor de aanleg van de rotonde.

De woning is vrijwel identiek aan de onderwijzerswoning in Kilder uit 1894 en aan de onderwijzerswoning aan de Oude Doetinchemseweg in 's-Heerenberg uit 1914. De Kilderse woning maakte oorspronkelijk ook deel uit van de school waar ze bij hoorde, maar de 's-Heerenbergse woning is direct als vrijstaand huis gebouwd.

De architect van de woning in Kilder was Hendrik Ovink uit Doetinchem. De bouwtekening bevindt zich in het archief van Architectenbureau Ovink, dat bewaard wordt in het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL) in Doetinchem. Wie de architect van de Beekse woning was, kon nog niet worden achterhaald, net zomin als die van de 's-Heerenbergse woning. Gezien de gelijkenis kan echter aangenomen worden dat het ontwerp ook van Ovink is. Mogelijk is voor de bouw de bouwtekening van Kilderse school-met-onderwijzerswoning gebruikt.

Het metselwerk is uitgevoerd in kruisverband. Het siermetselwerk is een stuk uitbundiger dan dat van de Kilderse woning. De friezen onder de rand van het zadeldak, de ontlastingsbogen en de boogvelden daaronder zijn gedecoreerd door afwisselend gebruik van donkere en lichte bakstenen. Aan weerzijden van de ramen zijn ter decoratie natuurstenen banden aangebracht. Het siermetselwerk van de Kilderse woning is veel minder uitbundig.

Anders dan de onderwijzerswoningen in Kilder en 's-Heerenberg is de Beekse woning geen gemeentelijk monument. De reden is waarschijnlijk dat het exterieur niet meer origineel is: de voordeur is vervangen door een raam.

De Sint Martinuschool kort na de opening met links de onderwijzerswoning

• 

  Kilder, 1894
• 

  's-Heerenberg, 1914