Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !

Stolpersteine in Bergh

Uit Berghapedia
(Doorverwezen vanaf Stolpersteinen in 's-Heerenberg)
Ga naar: navigatie, zoeken

Inleiding

Stolpersteine (Duits voor struikelstenen) gedenken slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog en maken deel uit van een doorlopend project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. In zijn woorden: Het is een boodschap om nooit te vergeten.

Een Stolperstein bestaat uit een betonnen blok van 10x10 centimeter met een messing plaatje waarin de naam, geboortedatum, deportatiedatum, en (indien overleden) de plaats en datum van het overlijden van de herdachte persoon zijn aangebracht. De steen wordt, vaak door Demnig zelf, ingegraven in het trottoir voor het (laatste) woonhuis van het slachtoffer.

In de voormalige gemeente Bergh liggen nu 29 Stolpersteine: 27 in 's-Heerenberg en twee in Zeddam. Elders in Nederland en Duitsland liggen enkele Stolpersteine voor mensen die in Bergh zijn geboren of er gewoond hebben.
De Stolpersteine zijn samengebracht in de categorie:Stolperstein.

Stolpersteine in 's-Heerenberg

Stolpersteine in de Kellenstraat in 2013

Op woensdag 10 juli 2013 zijn twee Stolpersteine gelegd op de hoek van de Kellenstraat en Molenstraat nabij de Rabobank. Zij houden de herinnering levend aan Benjamin Straus en Hedwig Levita. Het initiatief voor deze stenen is genomen door hun kleindochter Alexandra.

Stolpersteine in de Hofstraat in 2022

Op 2 november 2022 zijn in de Hofstraat ter hoogte van het voormalige Groenenhuis drie Stolpersteine geplaatst. Ze gedenken pastoor Galama en zijn kapelaans Van Rooijen en Hegge, die in de Tweede Wereldoorlog in verzet kwamen tegen de bezetters. Zij werden gearresteerd en alleen kapelaan Hegge overleefde de oorlog.

Aanvullende informatie

Brief organisatie.jpg
Stolpersteinen Ed 2.jpg

Stolpersteine in de Klinkerstraat in 2023

De Stolpersteine in de Klinkerstraat werden gelegd op maandag 18 september 2023. Zij herinneren aan de drie leden van de in de Tweede Wereldoorlog weggevoerde familie Bloemendaal. Rudie de Bruin, een nabestaande, is voor deze plaatsing vanuit Israël naar 's-Heerenberg gekomen. Ze is vernoemd naar Rudie Bloemendaal, die net als zijn vrouw Mieke Goudeketting en zijn drie maanden oude baby Tine werd vermoord.

Stolpersteine in 's-Heerenberg in 2025

Op 27 januari 2025 was het 80 jaar geleden dat het concentratiekamp Auschwitz werd bevrijd door het Rode Leger. Op die dag liet de Stichting Herdenken Bevrijding Bergh ter gelegenheid van dit bevrijdingsjaar voor negentien omgekomen joodse inwoners van Bergh een Stolperstein leggen.


Stolpersteine in Zeddam

Eveneens op 27 januari 2025 werden er in Zeddam twee Stolpersteine gelegd voor inwoners die in het concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg zijn omgekomen.

Artikel plaatsing Stolpersteine De Gelderlander 27-01-2025

Stenen geven 28 slachtoffers van Tweede Wereldoorlog een blijvende plek in Montferlandse plaatsen
Ze werden opgepakt, weggevoerd uit hun Montferland en daarna vermoord. Tachtig jaar na de bevrijding van concentratiekamp Auschwitz krijgen 28 slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog maandag een blijvende gedenkplek in de grensgemeente. ,,Het zijn niet alleen joden.”
Jasper Hazelaar 27-01-25, 09:57

In straten in Didam, ’s-Heerenberg en Zeddam komen ‘stolpersteine’ te liggen, die bedoeld zijn om slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog blijvend te herdenken op de stoep van het huis waar ze ooit woonden. Over de hele wereld zijn er al ruim 95.000 geplaatst, maar elke nieuwe steen is volgens de lokale initiatiefnemer belangrijk. Je struikelt er als het ware overheen en leest dan wie er ooit in het huis woonde. ,,Er leven steeds minder mensen die de oorlog hebben meegemaakt”, zegt Wouter ten Have uit Zeddam, samen met Frits Frauenfelder, de Oudheidkundige Vereniging Didam, het Sint Oswaldus Gilde en Stichting Herdenken Bevrijding Bergh de organisator. ,,Dus je wordt steeds afhankelijker van dit soort dingen om mensen te confronteren met die geschiedenis.”

Van Zeddam en ’s-Heerenberg tot Didam
Drie onthullingsmomenten zijn er maandag, op de Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust. De eerste is vanaf 12.30 uur in Zeddam, waar stenen komen voor verzetshelden Tonny Pas en Dominicus Ettema. Ze werden na hun arrestatie vermoord in concentratiekamp Neunegamme. Pas was toen 20, Ettema 47 jaar oud. Vanaf 15.00 uur volgt een onthulling in ’s-Heerenberg, maandagavond is er om 19.00 uur een bijeenkomst in Didam. De organisaties hebben de momenten op elkaar afgestemd, de Montferlandse burgemeester Harry de Vries is overal bij aanwezig.

Moeten er meer gedenkplekken komen?
De 28 stenen die maandag worden onthuld, zijn niet de eerste stolpersteine in de gemeente, en vermoedelijk ook niet de laatste. In 2022 was de bedenker, Gunter Demnig, nog bij de onthulling van een aantal stenen in ’s-Heerenberg. ,,Ik weet niet of we compleet zijn, maar dit is wel een flinke aanzet”, zegt Ten Have over de stolpersteine die maandag worden onthuld.

De mensen die maandag op stolperstein genoemd worden:

  • Dominicus Hylarius Ettema
  • Antonius Gerardus Johannes Pas
  • David Bloemendaal
  • Rosalie Kamp-Cahn
  • Simon Cohen
  • Joseph Jacobs
  • Abraham Kamp
  • Roosjen Cohen-de Leeuw
  • Johanna Bloemendaal-Ruhr
  • Geertruida Cohen
  • Isaak Julius Cohen
  • Jenny Cohen
  • Sera Evelina Jacobs
  • Hermina Jacobs-Rosenberg
  • Benno Straus
  • Joseph Straus
  • Leopold Straus
  • Meijer Straus
  • Sallie Straus
  • Lea Straus-Jacob
  • Herta Kamp
  • Simon Löwenstein
  • Paulina Löwenstein-Gans
  • Samuel Milgram
  • Jacob Bresler
  • Kajla Bresler-Simon
  • Wolf Bresler
  • Frits Bresler


Bronnen