Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Straus, Sara Betty
Sara Betty Straus, roepnaam Betty, werd op 13 april 1920 geboren in 's-Heerenberg als dochter van Ben Straus en Hedwig Levita. Zij was een zus van Diny, Joseph. Harry Straus.
 Betty en haar vader in hun huis in de Kellenstraat. |
Haar ouders werden in de nacht van 10 op 11 februari 1943 als eersten van de Joodse gemeenschap in 's-Heerenberg door de Duitsers opgepakt en weggevoerd. Betty kon toen met haar zus Diny en haar broer Harry nog op tijd onderduiken. Harry vond een onderduikadres in Azewijn.
Betty en haar zus kwamen in Dieren terecht bij Geertruida van Gessel en haar dochter Alie. In januari 1944 werden leden van de plaatselijke ondergrondse gearresteerd, zodat het voor de onderduiksters te gevaarlijk werd nog langer te blijven. Alie en haar verloofde Tieme Beuving hebben Diny en Betty toen op de fiets naar Azewijn gebracht. Alie reed voorop, dan volgden de zussen, en Tieme reed er op een afstandje achteraan. Het oversteken van de IJsselbrug bij Doesburg was het hachelijkst, want die werd door Duitse soldaten bewaakt, maar de nachtelijke tocht van zo'n dertig kilometer is goed afgelopen.
In Azewijn kregen Betty en Diny een schuilplaats bij Garben, waar Harry al ondergedoken was. Daar hebben ze een week gezelschap gehad van Myrle J. Stinnett en Carl I. Glassman, de piloten van de Amerikaanse bommenwerper die op 8 april 1944 een noodlanding had gemaakt in De Reeven. Albert Stern, de navigator van de bommenwerper die op 4 januari 1944 bij Vinkwijk was neergestort, was toen al weg. Harry heeft deze Amerikaan wel ontmoet, maar de zusjes vonden het jammer dat ze hem gemist hadden, want anders hadden ze ook met hem Engels kunnen praten.
In Azewijn heeft Betty met haar broer en zus de oorlog overleefd. Hun broer Joseph heeft de oorlog in Duitse krijgsgevangenschap overleefd.
Tijdens haar onderduiktijd bij Garben heeft Betty het gedicht Onze Cabine geschreven. Dit was driekwart eeuw later de inspiratiebron voor het Verzetsmonument dat op 1 april 2021 in Azewijn werd onthuld. Betty leefde toen nog en werd later die maand 101 jaar oud.
Geertruida Maria van Gessel-Karreman, Tieme Beuving and Alie Beuving-van Gessel werden op 21 september 1978 onderscheiden met de Yad Vashem-medaille. Zij hebben naast Betty en Diny Straus nog een aantal joden het leven gered. Op dezelfde datum werd ook aan Joep en Ag Garben de Yad Vashem-medaille toegekend.
Op 6 juli 1947 trouwde Betty met Rudy Cohen, geboren op 3 maart 1918 in Marwitz, het tegenwoordige Marwice in West-Polen, als zoon van Nathan Cohen en Marcha Louise Pinnow. Hij had de oorlog in Nederland overleefd. In 1956 emigreerden Betty en haar man naar de Verenigde Staten, waar zij zich vestigden in Californië.
Rudy Cohen overleed op 16 mei 1995 in Santa Monica, Californië, 77 jaar oud. Betty overleed in Los Angeles op 18 augustus 2023, 103 jaar oud.
Het originele handschrift staat op de pagina Onze Cabine.
Bronnen
- Harry Straus
- Het dagboek van Harry Straus in Azem van 't Hof tot heden (blz. 378, 394)
- Beni Tirosh
- Dutch Jewry
- Righteous Among the Nations Database
