Vermaas, Johannes Antonius Theodorus

Johannes Antonius Theodorus Vermaas heeft kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog het leven verloren. Hij werd op 25 april 1923 geboren in 's-Heerenberg als zoon van Antonius Casparus Hendrikus Vermaas en Anna Berendina Huls. Hij was kantoorbediende van beroep en woonde op het adres Klinkerstraat 19 in 's-Heerenberg. Zijn vader is op 26 augustus 1944 bij een bombardement op Emmerik omgekomen.

Vermaas bevond zich kort na het einde van de oorlog in Rankweil in het huidige Oostenrijkse Bundesland Vorarlberg. Net als het grootste deel van het Oostenrijk was Vorarlberg bij het einde van de oorlog in Europa op 8 mei 1945 nog grotendeels in Duitse handen. Na de Duitse overgave werd het door Franse troepen bezet.

Vermaas overleed in Rankweil op 16 augustus 1945, 22 jaar oud. Hij rust nu op de Waldfriedhof Valduna te Rankweil, vak I, rij IV, graf 32.

Zijn overlijden is niet in de gemeente Bergh of elders in Nederland aangegeven. Zijn naam staat op geen van de Berghse oorlogsmonumenten en ook niet in het Slachtofferregister van de Oorlogsgravenstichting.

De Soldatenfriedhof op de Friedhof Valduna

In 1956 heeft de Oorlogsgravenstichting onderzocht of Vermaas kan worden aangemerkt als oorlogsslachtoffer. Zij vroeg burgemeester Nederveen om bijzonderheden, en vermeldde daarbij dat zij aanwijzingen had dat Vermaas lid zou zijn geweest van de Waffen-SS. Burgemeester Nederveen antwoordde op 10 maart 1956 als volgt:

Het is niet bekend onder welke omstandigheden betrokkene naar het buitenland is vertrokken. Deze gemeente is een grensgemeente
hetgeen tot gevolg had, dat ook voor de oorlog veel inwoners dezer gemeente in Duitsland (grensgebied) werkzaam waren.

Volgens mededeling van de politie alhier heeft betrokkene zich in deze gemeente steeds behoorlijk gedragen.

Omtrent zijn politieke betrouwbaarheid is niets nadeligs bekend.

Uit Rankweil in Oostenrijk ontving de Oorlogsgravenstichting een bevestiging dat Vermaas daar in bovengenoemd graf begraven ligt.

Het blijkt dat Vermaas begraven ligt op het gedeelte van de Waldfriedhof Valduna dat als Soldatenfriedhof of Wehrmachtsfriedhof aangeduid wordt. Hier liggen in totaal 159 mannen uit diverse landen begraven die in de Duitse Wehrmacht hebben gediend. De meeste van hen zijn in een nabijgelegen ziekenhuis aan tuberculose gestorven. Of dit ook voor Vermaas geldt, is niet bekend, maar hij ligt begraven als Obergefreiter Johann Vermaas. Zijn rang, die ongeveer overeenkomt met die van korporaal, was in gebruik bij de Wehrmacht, maar niet bij de Waffen-SS. Hij heeft zich dus niet bij de Waffen-SS gemeld, maar is wel in Duitse krijgsdienst getreden. Dit zal de reden zijn dat hij niet in het Slachtofferregister van de Oorlogsgravenstichting vermeld wordt.

Bronnen

• A-dossier van de Oorlogsgravenstichting in het Nationaal Archief
• Bevolkingsregister Bergh
• Gemeentearchief Bergh, lijst van oorlogsslachtoffers
• Friedhof Valduna op Denkmalprojekt.org
• Friedhof Valduna op Wikipedia
• Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge