Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !

Boetselaersborg: verschil tussen versies

Uit Berghapedia
Ga naar: navigatie, zoeken
 
(Tekst zonder bronvermelding verwijderd)
 
(41 tussenliggende versies door 6 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
{{Beg}}
+
[[Bestand:'s-Heerenberg Boetselaersborg.JPG|right|thumb|400px]]
−
'''De Boetselaersborg''', [[Kattenburg, Het|Het Kattenburg]] 3 is een [[Monumenten|rijksmonument]]. Het huis werd in [[1550]] gebouwd op fundamenten uit de 14e eeuw door Daem en Hector, bastaardzonen van Willem III van den Bergh en Liese Poer, herbergierster. Hiervan getuigt de gevelsteen in de traptoren, waarin zich oorspronkelijk de ingang bevond. Bij de inval van de Geuzen in [[1570]] werd het huis ernstig beschadigd. Het draagt de naam van Willem van den Boetzelaar thoe Toutenburg, landdrost van de [[graafschap Bergh]], die de [[Kastelen en Havezathen|havezathe]] in [[1632]] geheel vernieuwde en in leen opdroeg aan de graaf. In [[1725]] werd het huis nog omringd door een gracht; op de voorhof bevonden zich een koetshuis en paardenstallen. Bij de grote verbouwing in de 19e eeuw kreeg het huis een nieuwe gevel met de ingang op het zuiden, die thans nog bestaat. In [[1927]] werd het gerestaureerd. Het huis is eigendom van [[Huis Bergh]].
+
[[Bestand:Boetselaersborg Heitkamp Walsteeg.jpg|<center>'''Links de Boetselaersborg'''<br>
 +
Tekening [[Rutten, Wiet|Wiet Rutten]]|right|thumb|400px]] ‎
 +
== De eerste jaren ==
 +
De [[Kastelen en Havezaten|havezate]] '''De Boetselaersborg''', [[Kattenburg, Het|Het Kattenburg]] 6 in [['s-Heerenberg]], is sinds 31 januari [[1967]] een [[Monumenten|rijksmonument]] (monumentnummer 9272).
  
−
==Bron==
+
Het huis werd in [[1550]] gebouwd op fundamenten uit de [[:Categorie:Jaartallen 1300-1399|14e eeuw]] door [[Adam (Daem) van den Bergh|Daem]] en [[Hector van den Bergh]], bastaardzonen van [[Willem III van den Bergh]] en Liese [[Poor|Poer]], herbergierster. Naar Daem, die [[Landdrosten|landdrost van Bergh]] was, werd het huis ''Dorst Daemenhuis'' genoemd.
−
Historische stadswandeling 's-Heerenberg. Start wandeling: [[Heemkundehuus]], [[Stadsplein]] 70, [['s-Heerenberg]]
+
 
−
{{Onderwerp|Kastelen en Havezathen|'s-Heerenberg}}
+
Aan de bouwheren herinnert de gevelsteen boven de oorspronkelijke ingang in de traptoren.
 +
 
 +
::''so men schreff MVC ende L in 't Gulden Jaer hebben Daem ende Hector van den Berghe b[astaard] gebrueder dyt werck doen maecken verwaer.<br>Psalm CXXVII: Waert dat die Here dat huys nyet en tymmerden soe arbeyden sy tevergeiffs dey daer an tymmeren.
 +
 
 +
Hector overleed in [[1552]], Daem in [[1555]]. Volgens verschillende bronnen werd [[Oswald II van den Bergh|graaf Oswald II]] toen de eigenaar, maar aangezien hij in [[1546]] was overleden, kwam het huis in handen van [[Willem IV van den Bergh|graaf Willem IV]].
 +
 
 +
== Bezits- en bewoningsgeschiedenis ==
 +
Hieronder volgt een lijst van eigenaren sinds de dood van Daem van den Bergh. Enkele bewoners die geen eigenaar waren, zijn door inspringen van de eigenaren onderscheiden. Zijn waren familieleden van de eigenaar of huurder.
 +
 
 +
*1555–[[1586]]: Willem IV van Bergh. In [[1570]], kort na het begin van de [[Tachtigjarige Oorlog]], werd het huis bij de inval van de Geuzen ernstig beschadigd.
 +
*1586–[[1599]]: [[Maria van Nassau]]
 +
*1599–[[1602]]: [[Herman van den Bergh (1558-1611)|Herman van den Bergh]]. Hij schonk het huis aan zijn hofmeester Henrick van Zuylen.
 +
*1602–[[1617]]: [[Zuylen, Hendrick van|Hendrick van Zuylen]]. Het huis verviel na zijn dood in [[1617]] aan de [[Graven Van den Bergh|graven van Bergh]], die [[Boetselaer, Willem Jacob van den|Willem Jacob van Boetselaer]], [[Landdrosten|landdrost van Bergh]], in 1620 toestemming gaven het te kopen.
 +
*1621–[[1646]]: Willem Jacob van Boetselaer. Hij liet het huis geheel vernieuwen en gaf het in [[1632]] in leen aan de [[Albert van den Bergh|graaf Albert]], die het teruggaf met de rechten van een havezate. Van Boetselaer gaf zijn naam aan de havezate.
 +
*1646–[[1649]]: Oswald van Boetselaer
 +
*1649–...:Reyner Palmer
 +
*...–1667: Friedrich Wilhelm Palmer
 +
***[[1662]]: [[Appelthorn, Arnold van|Arnold van Appelthorn]] huurde de havezate tot hij het in [[1667]] kocht.
 +
*1667–[[1690]]: Arnold van Appelthorn, en na zijn dood zijn weduwe Catharina Elisabeth d'Hartaing de Marquette
 +
*1690–[[1696]]: Willem Hoochwant, burgemeester van [[Emmerik]]
 +
*1696–[[1707]]: [[Hoevel, Otto Henrick|Otto Henrick Hoevel]]
 +
*1707–[[1732]]: ...
 +
*1732–[[1750]]: [[Hoevel, Oswald Petrus|Oswald Petrus Hoevel]]
 +
*[[1751]]–[[1771]]: Bernardina Richarda Hoevel
 +
*1771–[[1801]]:Johan Nepomucenus Streuff
 +
*1801–[[1811]]: [[Stuers, Pierre Jean Joseph Bernard de|Pierre Jean Joseph Berhard de Stuers]]
 +
***1801–[[1848]]: Petronella Jeanne Louise de la Court
 +
***1801–[[1866]]: [[Stuers, Theresia Maria Antonetta Josephina de|Theresia Maria Antonetta Josephina de Stuers]]
 +
***1801–[[1867]]: [[Stuers, Aleida Helena Alouisa de|Aleida Helena Alouisa de Stuers]]
 +
***1801–[[1868]]: [[Stuers, Isabella Louisa Paulina de| Isabella Louisa Paulina de Stuers]]
 +
*1811–[[1881]]: [[Stuers, François Vincent Henri Antoine de|François Vincent Henri Antoine de Stuers]]. Bij een grote verbouwing liet hij de ingang verplaatsen naar de [[Gevel|zuidgevel]]. In het metselwerk van de traptoren is de plaats van de oorspronkelijke ingang nog te zien.
 +
***[[1874]]–[[1907]]: [[Hugenpoth tot Aerdt, Carolus Antonius Ludovicus baron van|C.A.L. baron van Hugenpoth tot Aerdt]]
 +
*1881–[[1919]]: [[Stuers, Alphonse Lambert Eugène de|Alphonse Lambert Eugène de Stuers]]
 +
***[[1911]]–[[1920]]: Alphonsa Maria Antoinetta baronesse van Hugenpoth tot Aerdt
 +
*1919–[[1927]]: [[Stuers, Hubert Victor Arthur Auguste de|Hubert Victor Arthur Auguste de Stuers]]
 +
***1920–[[1922]]: [[Kelder, Gerrit|Gerrit Kelder]]
 +
***…–…: J.C. van der Heijden
 +
*1927–heden: [[Stichting Huis Bergh]]. Na de aankoop werd de Boetselaersborg gerestaureerd.
 +
***…– [[1930]]: W. Wever
 +
***1930–[[1935]]: Sigurd Otto Georg Freiherr von Hammerstein Equord
 +
***[[1935]]–...: [[Fassin, Xaver Wilhelm Matthias|Xaver Wilhelm Matthias Fassin]]
 +
***Christine Frederike Louise van Heek, dochter van [[Heek, Dr Jan Herman van|Jan Herman van Heek]] heeft er met haar gezin gewoond.
 +
***Rond [[1988]]: ''Exit Ticket Service'', die het gebouw voor 400.000 gulden heeft laten restaureren.
 +
***[[2007]]–heden: [[Montferland Cultuurfonds]]
 +
 
 +
== Beeldmateriaal ==
 +
<gallery>
 +
Bestand:Boetselaersborg fons1.jpg |[[Emmerik]] werd in april [[1945]] gebombardeerd. Claus en Helmut Fassin zaten in de toren, gingen naar beneden om een verrekijker te halen om het bombardement te volgen. Eenmaal beneden werd de Boetselaer geraakt door een granaat. De familie Fassin zie je op de foto.<br>Bron F. van Pul
 +
Bestand:Boetselaerborg1.jpg |Boetselaersborg<br> Bron F. van Pul
 +
Bestand:Boetselaerborg 2.jpg|bron F. van Pul ‎
 +
Bestand:Boetselaersborg door AL Koster.jpg|<center>circa 1900, tekening<br>door [[Koster, Antonie Louis|A.L. Koster]]</center>
 +
Afbeelding:Gezicht_op_s-heerenberg.jpg
 +
Afbeelding:Burgh_voor_verbouwing.jpg
 +
</gallery>
 +
<gallery>
 +
Afbeelding:Boetselaersborg_circa_1915.jpg|<center>circa 1915</center>
 +
Bestand:Boetzelaarsburg_1921.jpg|<center>1921</center>
 +
Afbeelding:Boetselaerburgh.jpg
 +
Afbeelding:Borg_vanaf_Katenburg.jpg|<center>circa 1950</center>
 +
Afbeelding:Burg_oostgevel_1955.jpg|<center>1955</center>
 +
Afbeelding:Scan10015kl.jpg
 +
</gallery>
 +
<gallery>
 +
Afbeelding:P1020579 (Medium).JPG
 +
Bestand:P1000643bewerkt.jpg|<center>[[Tegeltableaus door kunstenaar W. Lenssinck|Tegeltableau]]</center>
 +
</gallery>
 +
 
 +
==Bronnen==
 +
*Historische [[stadswandeling]] 's-Heerenberg
 +
*[[Old Ni-js 097|Old Ni-js nr. 97]], blz. 19–21
 +
*[[Bergh; Heren, Land en Volk]], blz. 467-468
 +
*[https://www.cchin.nl/ Kastelenlexicon]
 +
*Foto plaquette: [[Schuurman, Benny|Benny Schuurman]]
 +
*Ansichtkaarten: Thiemo Kaaf
 +
*''Algemeen Dagblad'' van 25 juni 1988 op [http://www.delpher.nl Delpher]
 +
 
 +
[[Categorie:Boetselaersborg]] [[Categorie:Havezaten en Kastelen]] [[Categorie:Stuers, De]] [[Categorie:Rijksmonumenten 's-Heerenberg]] [[Categorie:'s-Heerenberg Het Kattenburg]]

Huidige versie van 15 jul 2023 om 12:25

's-Heerenberg Boetselaersborg.JPG
Links de Boetselaersborg
Tekening Wiet Rutten
‎

De eerste jaren

De havezate De Boetselaersborg, Het Kattenburg 6 in 's-Heerenberg, is sinds 31 januari 1967 een rijksmonument (monumentnummer 9272).

Het huis werd in 1550 gebouwd op fundamenten uit de 14e eeuw door Daem en Hector van den Bergh, bastaardzonen van Willem III van den Bergh en Liese Poer, herbergierster. Naar Daem, die landdrost van Bergh was, werd het huis Dorst Daemenhuis genoemd.

Aan de bouwheren herinnert de gevelsteen boven de oorspronkelijke ingang in de traptoren.

so men schreff MVC ende L in 't Gulden Jaer hebben Daem ende Hector van den Berghe b[astaard] gebrueder dyt werck doen maecken verwaer.
Psalm CXXVII: Waert dat die Here dat huys nyet en tymmerden soe arbeyden sy tevergeiffs dey daer an tymmeren.

Hector overleed in 1552, Daem in 1555. Volgens verschillende bronnen werd graaf Oswald II toen de eigenaar, maar aangezien hij in 1546 was overleden, kwam het huis in handen van graaf Willem IV.

Bezits- en bewoningsgeschiedenis

Hieronder volgt een lijst van eigenaren sinds de dood van Daem van den Bergh. Enkele bewoners die geen eigenaar waren, zijn door inspringen van de eigenaren onderscheiden. Zijn waren familieleden van de eigenaar of huurder.

Beeldmateriaal

  • Emmerik werd in april 1945 gebombardeerd. Claus en Helmut Fassin zaten in de toren, gingen naar beneden om een verrekijker te halen om het bombardement te volgen. Eenmaal beneden werd de Boetselaer geraakt door een granaat. De familie Fassin zie je op de foto.
    Bron F. van Pul

  • Boetselaersborg
    Bron F. van Pul

  • bron F. van Pul ‎

  • circa 1900, tekening
    door A.L. Koster
  • Gezicht op s-heerenberg.jpg
  • Burgh voor verbouwing.jpg
  • circa 1915
  • 1921
  • Boetselaerburgh.jpg
  • circa 1950
  • 1955
  • Scan10015kl.jpg

Bronnen

Overgenomen van "https://berghapedia.nl/index.php?title=Boetselaersborg&oldid=93350"