Kroes, Gerhardus Bernardus

Gerrit tijdens de opleiding in Vught

De Volendam, waarmee Gerrit naar Indië is vertrokken.
Foto's archief Jan Meurs

Gerrit Kroes uit Zeddam werd geboren op 2 januari 1929 als zoon van Gradus Kroes en Elisabeth Theodora Jösterfeld. Hij heeft daar in de Ettemastraat gewoond.

Nederlands-Indië

Fuselier bij 7 GRPI

Gerrit (legernummer 29.01.02.080) is op 2 maart 1949 als dienstplichtig soldaat opgekomen in Vught. Via Westerbork en Arnhem kwam hij terecht bij het 7e bataljon van het Garderegiment Fuseliers Prinses Irene (7 GRPI, tactisch nummer 434 BI), een onderdeel van de H-Brigade. Dit was het laatste infanteriebataljon dat naar Indië werd gezonden. Het vertrok op 28 september 1949 met de Volendam uit Nederland, en kwam op 27 oktober (slechts twee maanden voor de soevereiniteitsoverdracht!) aan in Padang op Midden-Sumatra.

Op Sumatra heeft 434 BI slechts korte tijd doorgebracht, want half december 1949 werd het verplaatst naar Nieuw-Guinea, dat bij de soevereiniteitsoverdracht op 27 december 1949 een Nederlandse kolonie zou blijven. Hier was slechts één KNIL-compagnie gelegerd, die 434 BI nu moest gaan versterken. Hiermee is 434 BI het enige bataljon dienstplichtigen van de landmacht geweest, dat in zijn geheel op Nieuw-Guinea heeft gelegen. In het uitgestrekte gebied werden zeer verspreid posten ingericht, zodat het bataljon volledig uit elkaar gerukt werd. Gerrit behoorde tot de 1e compagnie, die onder andere in Biak heeft gelegen. In augustus 1950 ging het bataljon met de Waterman naar Soerabaja, waarna het over heel Oost-Java verspreid raakte.

De repatriëring van 434 BI is moeizaam verlopen. In kleine detachementen is het bataljon tussen januari en april 1951 naar Nederland teruggekeerd. Gerrit was dan ook een van de allerlaatste Berghse dienstplichtigen die uit Indonesië, zoals het land toen al heette, terugkeerde. Gerrits detachement was op 20 februari 1951 aan de beurt, en vertrok die dag aan boord van de Nelly uit Jakarta. De aankomst in Amsterdam was op 20 maart 1951. De laatste paar weken van de vaart heeft Gerrit dienst gedaan in de officiersmess van de Nelly. Hier werd hij door een kapitein aangesproken en ontwikkelde zich het volgende gesprek.
Kapitein: "Waar kom jij vandaan?"
Gerrit: "Waar ik vandaan kom, weet jij toch niet te liggen."
Kapitein: "Ik kom uit Braamt."
Gerrit: "En ik kom uit Zeddam, ik ben Gerrit Kroes."
Kapitein: "En ik ben Wim Jansen uit Braamt.
Gerrit: "Oh, dan bunt gi'j van Suukerpap", waarop beiden begonnen te lachen. Suukerpas was een bijnaam in Braamt. Hierna was het ijs gebroken en kon Gerrit alleen nog mooie baantjes doen voor zijn Suukerpap.

Andere Fuseliers

• Benny Elshof uit Kilder diende ook bij 7 GRPI.

Fuseliers bij andere bataljons van het Garderegiment Fuseliers Prinses Irene:

• Herman Migchelbrink uit Zeddam (6 GRPI)
• Wim van Uum uit Zeddam (5 GRPI)
• Nol Zweden uit Beek (5 GRPI)

Zijn verdere leven

Gerrit trouwde met Elisabeth Johanna (Berta) Elshof uit Kilder, waar hij nog steeds samen met haar woont. Na zijn pensioen heeft hij samen met zijn vrouw, zijn zwager Jo Berendsen en diens vrouw, en nog een echtpaar een reis van meerdere weken naar indonesië gemaakt.

Gerrits vrouw Berta Elshof is een zus van Benny Elshof en van Joke Elshof, de vrouw van voornoemde Jo Berendsen.