Hijmans, Veronica

Veronica (Fronika) Hijmans werd op 8 mei 1886 geboren in 's-Heerenberg als dochter van Hartog Hijmans en Sebilla Wertheim. Zij emigreerde in 1939 naar Amerika, maar is desondanks in de oorlog overleden.

Werken in Pruisen

Toen zij zestien jaar was, ging zij naar Pruisen om daar te werken. Tussendoor keerde zij voor kortere perioden terug naar 's-Heerenberg. In het bevolkingsregister van Bergh is dit als volgt na te gaan:

• 22 november 1902 vertrokken naar Wesel; 3 augustus 1908 teruggekeerd uit Gelsenkirchen
• 18 september 1908 vertrokken naar Herschede; 22 november 1909 teruggekeerd uit Brackel
• 29 januari 1910 vetrokken naar Wesel; 9 februari 1912 teruggekeerd uit Wesel
• 28 februari 1912 vertrokken naar Sinzig; 17 september 1913 teruggekeerd uit Sinzig
• 6 april 1914 vertrokken naar Emmerik; 5 augustus 1914 teruggekeerd uit Emmerik

De reden dat zij al na vier maanden terugkwam uit Emmerik zal het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog op 28 juli 1914 zijn geweest. Zij is daarna een aantal dienstbetrekkingen in Nederland aangegaan.

Werken in Nederland

Bericht uit Het Vaderland van 4 januari 1935

Op 5 mei 1915 vertrok zij van 's-Heerenberg naar Den Haag, waar zij tot eind september 1916 als winkeljuffrouw in dienst was bij Van Praagh, Keizerstraat 169. Op 10 oktober 1916 werd zij weer ingeschreven in 's-Heerenberg. Twee weken later, op 27 oktober, werd zij weer uitgeschreven wegens vertrek naar Meppel. Daar was zij winkeljuffrouw bij J. Stern in de 1e Hoofdstraat. Van Meppel ging zij op 30 januari 1917 weer naar Den Haag, waar ze tot eind november 1919 weer winkeljuffrouw was bij Van Praagh.

Van Den Haag ging zij naar Vlagtwedde (Gr.), waar zij op 18 maart 1920 trouwde met Rudolf Sachs. Die was daar op 29 december 1881 geboren als zoon van Alida Sachs. Hij had er een manufacturenzaak, die begin 1935 door brand werd verwoest.

Het Joods Historisch Museum heeft een foto van een muzikant met het bijschrift:
Rudolf Sachs, zakenman in Vlagtwedde, hier als lid van de harmonie, vertrok met zijn gezin naar de Verenigde Staten, eind jaren 30.

Emigratie naar Amerika

Een gedeelte van de ontschepingslijst van het passagiersschip Veendam in de haven van New York op 25 maart 1939.
Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Inderdaad emigreerde het gezin Sachs-Hijmans in 1939 naar Amerika. Dit bestond naast vader Rudolf en moeder Veronica uit de zonen Jacques en Harry. Zij woonden in Assen toen zij de voorbereidingen voor hun reis begonnen. Hun paspoorten werden op 28 januari 1939 afgegeven in Rotterdam, vanwaar zij in maart met het passagiersschip Veendam naar New York vertrokken. De aankomst daar was op 25 maart. Jacques en Harry waren toen zestien en dertien jaar oud. Als beroep werd voor de vier gezinsleden achtereenvolgens geregistreerd: landbouwer, huisvrouw, meubelmaker en geen. Het is wat merkwaardig dat vader Rudolf hier als landbouwer werd genoteerd, want in Nederland was hij manufacturier. Er zijn geen aanwijzingen dat hij in Amerika als boer gewerkt heeft.

Van New York is het gezin doorgereisd naar de eindbestemming San Francisco, helemaal aan de andere kant van het Amerikaanse continent. Een kennis van hen, ene A. Geertsema, woonde daar al. Bij de federale volkstelling van 1940 werd het gezin in San Francisco geregistreerd.

Door te emigreren is Veronica als enige van het gezin Hijmans-Wertheim die de oorlog ingingen, de dood in de Holocaust bespaard gebleven. Het is daarom des te tragischer dat zij is overleden op 21 januari 1943, in hetzelfde jaar waarin haar broer en de meeste van haar zussen zijn omgekomen. Zij was 66 jaar oud en overleed aan de complicaties van een galblaasoperatie in een ziekenhuis in Salt Lake City, Utah. Sinds tien maanden woonde zij daar met haar gezin. Het is niet waarschijnlijk dat haar familie in Nederland nog van haar overlijden op de hoogte kon worden gebracht.

Veronica werd daags na haar overlijden gecremeerd en bijgezet in het Salt Lake Memorial Mausoleum. Na het overlijden van haar man Rudolf op 9 augustus 1961 in Los Angeles werd zij samen met hem bijgezet in het Del Prado Mausoleum op het Inglewood Park Cemetery in Inglewood, Los Angeles County, Californië.

Bronnen

• Bevolkingsregister Bergh
• Drenlias
• Familysearch
• Find a Grave
• Haags Gemeentearchief
• Joods Historisch Museum
• WieWasWie