Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !

Weekmarkt: verschil tussen versies

Uit Berghapedia
Ga naar: navigatie, zoeken
k (Stadsomroeper op markt: cat)
(Aanvulling en revisie)
 
Regel 1: Regel 1:
[[Afbeelding:Markt2007001.jpg|thumb|400px|right|Markt te 's-Heerenberg anno 2007. Foto: Anton Welling jr. Klik op de foto voor vergroting.]]
+
== De weekmarkt in 's-Heerenberg ==
Op 10 januari [[1489]] werd er in [['s-Heerenberg]] door [[Graven|Graaf Oswald van den Berg]] een markt ingesteld. Deze werd gehouden voor het [[Stadhuis]].
+
[[Bestand:Markt2007001.jpg|thumb|400px|right|<center>'''De weekmarkt in 's-Heerenberg anno [[2007]].'''<br>Foto: Anton Welling jr.</center>]]
 +
De '''weekmarkt''' in [['s-Heerenberg]] bestaat sinds [[Oswald I van den Bergh]] de stad op 10 januari [[1489]] [[Heerlijke rechten|het recht]] gaf markt te houden op [[Markt, De|het plein]] voor [[Het Raethuys|het stadhuis]]. Het '''marktrecht''' was in de middeleeuwen ontstaan en kon alleen door de heer verleend worden. Een plaats met marktrecht had meestal een bepaalde omvang bereikt.
  
Vanaf [[1882]] heeft de markt een vaste vorm gekregen. Eerst nog in de vorm van een viertal jaarmarkten maar vanaf [[1894]] tot een weekmarkt die zelfs tweemal per week, op de dinsdag en de vrijdag, plaatsvond. De Markt was ook omvangrijker en strekte zich uit over [[De Markt]] en de [[Molenstraat]].
+
Op 22 februari [[1561]] stelde [[Willem IV van den Bergh]] de dinsdag vast als marktdag. Tevens bepaalde hij dat koren, hout en andere waren voortaan alleen nog op de markt in 's-Heerenberg verkocht mochten worden.  
  
 +
Vanaf [[1882]] heeft de markt een vastere vorm gekregen. Na een periode van vier jaarmarkten per jaar, werd er vanaf [[1894]] zelfs tweemaal per week markt gehouden, op de dinsdag en de vrijdag. De markt was ook omvangrijker en strekte zich uit over [[Marktstraat]] en de [[Molenstraat]].
  
In [[1956]] is na 30 jarige afwezigheid weer een weekmarkt georganiseerd op De Markt. Wegens gebrek aan belangstelling en de geldsanering in [[Duitsland]] werd de markt destijds opgeheven.
+
In [[1926]] werd de weekmarkt wegens gebrek aan belangstelling en de geldsanering in [[Duitsland]] opgeheven. Dertig jaar later werd hij in ere hersteld, zodat er sinds [[1956]] weer een weekmarkt plaatsvindt.
 +
 
 +
== De Sint Vitusmarkt in Elten ==
 +
In de [[:Categorie:Jaartallen 1400-1499|vijftiende eeuw]] hebben de [[Graven Van den Bergh|heren van Bergh]] geprofiteerd van het marktrecht in het [[Stift Elten]], nadat de hertog van [[Gelderland|Gelre]] in [[1433]] achtereenvolgens de voogdij en de markttol aldaar overdroeg aan [[Willem II van den Bergh]]. Die kon zo tijdens de jaarlijkse Sint Vitusmarkt in [[Elten|Neder-Elten]] van 12 tot 24 juni de markttol innen en er (laten) [[Rechtspraak|rechtspreken]]. In [[1473]] is de voogdij overgegaan op de hertog van [[Kleef]], maar nog tot in de [[:Categorie:Jaartallen 1600-1699|zeventiende eeuw]] hebben de graven van Bergh zich met de rechtspraak in Elten bemoeid. Zo was stadhouder [[Groenen, Otto van|Otto van Groenen]] op 22 juni [[1648]] betrokken bij het [[Palant,_Derck#Tumult_in_Elten|tumult in Elten]].
  
 
==Zie ook==
 
==Zie ook==
 
*[[Sacramentsdag]]
 
*[[Sacramentsdag]]
  
==Stadsomroeper op markt==
+
== Bronnen ==
Bron: [[gemeente Montferland]]
+
*[http://nl.wikipedia.org/wiki/Marktrecht Marktrecht] op Wikipedia
 
+
*[[Archief Huis Bergh]]:
Op donderdag 11 november [[2010]] is Neerlands beste
+
**Inventarisnummers 2902a, 4895, 4896, 4896a en 4897
stadsomroeper Wim de Smit de hele dag op de ’s-
+
**Regesten 343 en 438
Heerenbergse markt te vinden. De Smit, alias Willem
 
de Zeeuwse babbelaar, is een aantal malen Nederlands
 
kampioen stadsomroepen geweest en treed op als een
 
omroepende mosselman. Hij gaat gekleed in oude kledij en
 
loopt met een handkar met muziek over de markt en staat
 
op diverse plaatsen stil om om-te-roepen en te zingen. Op de
 
markt staat ook een party tent waar muziek wordt gedraaid.
 
  
[[Categorie:Handelaren]]
+
[[Categorie:Heerlijke rechten]] [[Categorie:Handelaren]]

Huidige versie van 15 nov 2019 om 15:18

De weekmarkt in 's-Heerenberg

De weekmarkt in 's-Heerenberg anno 2007.
Foto: Anton Welling jr.

De weekmarkt in 's-Heerenberg bestaat sinds Oswald I van den Bergh de stad op 10 januari 1489 het recht gaf markt te houden op het plein voor het stadhuis. Het marktrecht was in de middeleeuwen ontstaan en kon alleen door de heer verleend worden. Een plaats met marktrecht had meestal een bepaalde omvang bereikt.

Op 22 februari 1561 stelde Willem IV van den Bergh de dinsdag vast als marktdag. Tevens bepaalde hij dat koren, hout en andere waren voortaan alleen nog op de markt in 's-Heerenberg verkocht mochten worden.

Vanaf 1882 heeft de markt een vastere vorm gekregen. Na een periode van vier jaarmarkten per jaar, werd er vanaf 1894 zelfs tweemaal per week markt gehouden, op de dinsdag en de vrijdag. De markt was ook omvangrijker en strekte zich uit over Marktstraat en de Molenstraat.

In 1926 werd de weekmarkt wegens gebrek aan belangstelling en de geldsanering in Duitsland opgeheven. Dertig jaar later werd hij in ere hersteld, zodat er sinds 1956 weer een weekmarkt plaatsvindt.

De Sint Vitusmarkt in Elten

In de vijftiende eeuw hebben de heren van Bergh geprofiteerd van het marktrecht in het Stift Elten, nadat de hertog van Gelre in 1433 achtereenvolgens de voogdij en de markttol aldaar overdroeg aan Willem II van den Bergh. Die kon zo tijdens de jaarlijkse Sint Vitusmarkt in Neder-Elten van 12 tot 24 juni de markttol innen en er (laten) rechtspreken. In 1473 is de voogdij overgegaan op de hertog van Kleef, maar nog tot in de zeventiende eeuw hebben de graven van Bergh zich met de rechtspraak in Elten bemoeid. Zo was stadhouder Otto van Groenen op 22 juni 1648 betrokken bij het tumult in Elten.

Zie ook

Bronnen