Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !

Motte Montferland: verschil tussen versies

Uit Berghapedia
Ga naar: navigatie, zoeken
 
(19 tussenliggende versies door 9 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
[[Afbeelding:ModelMotteMontferland.jpg|thumb|right|250px|Maquette van de Motte Montferland zoals deze er waarschijnlijk rond het jaar 1000 uitzag.]]
+
[[Afbeelding:ModelMotteMontferland.jpg|thumb|right|400px|'''Een maquette van de Motte Montferland zoals deze er waarschijnlijk rond het jaar 1000 uitzag.]]
De '''motte Montferland''' is een door mensenhanden opgehoogde natuurlijke heuvel, waarop duizend jaar geleden een zogenaamde motteburcht heeft gestaan. De motte bevindt zich in het [[Bergherbos]] nabij [[Zeddam]] en is een [[Monumenten|rijks (archeologisch) monument]].  
+
== Wat is een motte? ==
 +
De '''motte Montferland''' is een door mensenhanden opgehoogde natuurlijke heuvel, waarop duizend jaar geleden een zogenaamde motteburcht heeft gestaan. De motte bevindt zich in het [[Bergherbos]] nabij [[Zeddam]] en is sinds 12 februari [[1999]] een [[Monumenten|archeologisch rijksmonument]] (monumentnummer 511162). Het nog bestaande [[jachthuis]] op de motte is eveneens een rijksmonument.
  
Motteburchten waren voorlopers van middeleeuwse kastelen, meestal bestaande uit enkel een aarden heuvel met daarop een pallisade (houten muur) en een woonvertrek. Van het handjevol overgebleven mottes in Nederland is de motte Montferland verreweg de grootste. De kruin ervan steekt nog altijd 17 meter boven het omliggende [[landschap]] uit.
+
Motteburchten waren voorlopers van middeleeuwse kastelen, meestal bestaande uit enkel een aarden heuvel met daarop een palissade (houten muur) en een woonvertrek. Van het handjevol overgebleven mottes in Nederland is de motte Montferland verreweg de grootste. De kruin ervan steekt nog altijd 17 meter boven het omliggende [[landschap]] uit.
  
 
==Montferland==
 
==Montferland==
[[Afbeelding:Montferland2.jpg|thumb|right|250px|1845 AG v Dalen]]Rond het jaar duizend woonde op de motte (toen nog [[Uplade]] genoemd) waarschijnlijk het nichtje van keizer Otto II, gravin [[Adela]] of Aleida van Hamaland. Adela en haar man Balderik hadden een slechte naam. Zo zou ze haar zus [[Luitgardis]] of Ludgard hebben vergiftigd om de bezittingen van haar vader graaf [[Wichman van Hamaland]], onder andere op de naburige [[Eltenberg]] in bezit te krijgen. In [[1016]] werd de burcht door Adela's vijanden belegerd en met de grond gelijk gemaakt. Na 1016 is de motto opnieuw bewoond. Archeologen vonden de resten van een toren met muren van 5,5 meter dik; de dikste muren van middeleeuws Nederland. Voor de bouw ervan gebruikte men natuursteen van Romeinse ruines uit de omgeving. Het is echter niet duidelijk of de toren ooit is afgebouwd. De burcht kreeg de naam 'Montferrand',  mogelijk vernoemd naar de gelijknamige plaats in midden-Frankrijk of het kruisvaderskasteel Montferrand in Syrie. Deze naam verbasterde al snel tot 'Montferland'.
+
[[Afbeelding:Montferland2.jpg|thumb|right|400px|'''Een anonieme tekening uit [[1845]]. Rechts zijn de [[torenmolen]] en de [[Sint Oswalduskerk]]in Zeddam te zien.]]
 +
Rond het jaar duizend woonde op de motte (toen nog [[Uplade]] genoemd) waarschijnlijk het nichtje van keizer Otto II, gravin [[Adela van Hamaland|Adela of Aleida van Hamaland]]. Adela en haar man [[Balderik van Duffelgouw|Balderik]] hadden een slechte naam. Zo zou ze haar zus [[Liutgard I van Hamaland|Liutgardis]] of Ludgard hebben vergiftigd om de bezittingen van haar vader graaf [[Wichman IV van Hamaland]], onder andere op de naburige [[Eltenberg]] in bezit te krijgen. In [[1016]] werd de burcht door Adela's vijanden belegerd en met de grond gelijk gemaakt.
  
==Jachthuis==
+
Na 1016 werd de motte opnieuw bewoond door de eerste [[Graven_Van_den_Bergh#Huis_de_Monte|heren van Bergh]]. Archeologen vonden de resten van een toren met muren van 5,5 meter dik; de dikste muren van middeleeuws Nederland. Voor de bouw ervan gebruikte men natuursteen van Romeinse ruïnes uit de omgeving. Het is echter niet duidelijk of de toren ooit is afgebouwd. De burcht kreeg de naam 'Montferrand', die al snel verbasterde tot [[Montferland]]. De naam kan verwijzen naar het kruisvaarderskasteel Montferrand in Syrië, waar [[Constantinus de Monte]], kruisvaarder en eerste heer van Bergh, mogelijk geweest is. De naam kan ook verwijzen naar Montferrand in Midden-Frankrijk, dat in [[1630]] met Clermont werd samengevoegd tot Clermont-Ferrand. In Clermont heeft paus Urbanus II in [[1095]] opgeroepen tot de Eerste Kruistocht, waaraan Constantinus de Monte heeft deelgenomen.
[[Afbeelding:JachthuisMotteMontferland.jpg|thumb|right|200px|Jachthuis op motte Montferland.]]
 
In 1427 kwam de burcht in handen van de Heren van Bergh, die er exotische dieren hielden. In 1699 bouwden de heren op de motte een jachthuis. Opdrachtgever van Oswaldus III, de laatste graaf van Bergh. Twee stenen met tijdversen herinneren nog aan die tijd. Op een derde steen staan de wapens van Oswald en zijn echtgenote Catharina, gravin van Oost-Friesland. Aan de jachtkamer is een huis gebouwd voor de beheerder van Montferlant. De uitspanning die deze beheerde is in drie eeuwen uitgegroeid tot het huidge [[Hotel_Montferland|Hotel Montferland]].  
 
Al die tijd bleef het in bezit van de Heren van Bergh, die woonden op kasteel [[Huis_Bergh|Huis Bergh]]. Inmiddels wordt de motte en het omringende [[Bergherbos]] beheerd door [[Stichting_Huis_Bergh|Stichting Huis Bergh]].
 
  
Aan het begin van de 20e eeuw ontdekte men hier de resten van een wal of volksburcht. Deze restanten stammen uit de 9e of 10e eeuw (zie hierboven). Mogelijk betreft het hier de burcht 'Uplade'. Uplade heeft in de geschiedenis van Gelre een belangrijke rol gespeeld.
+
==Huidige bebouwing en bijgebouwen==
 +
Boven op de motte bevind zich [[Hotel_Montferland|Hotel-Restaurant Het Montferland]].
  
==Bijgebouwen==
+
Aan de voet van de motte bevindt zich een boerenschuur, waarin inmiddels een fietsenzaak gevestigd is. De mountainbikeroute loopt langs de voet van de motte.
Aan de voet van de motte bevindt zich een boerenschuur, waarin inmiddels een fietsenzaak in gevestigd is. De mountainbikeroute loopt langs de voet van de motte.
+
 
 +
==Begroeiing op de motte==
 +
Oorspronkelijk was de motte een kale heuvel. Tot 2016/2017 waren de flanken van de heuvel begroeid met bomen. Deze bomen zijn sindsdien gekapt, zodat de motte nu weer een kale aanblik heeft met alleen wat laag struikgewas op de flanken.
  
 
==Heemkundekring Bergh==
 
==Heemkundekring Bergh==
'''Motte Montferland''' staat momenteel in de belangstelling. De [[Foto- en Filmgroep]] van de [[Heemkundekring Bergh]] maakt er een documentaire over.
+
De [[Foto- en Filmgroep]] van de [[Heemkundekring Bergh]] heeft een documentaire over de Motte Montferland gemaakt.
 +
 
 +
==Kaart==
 +
{{#display_map:Montferland 1, Zeddam, Nederland;
 +
| zoom=17
 +
| Hight=450
 +
| Width=450
 +
| #service=googlemaps
 +
}}
  
 
==Bronnen==
 
==Bronnen==
* Plakkette in vestibule van Hotel Montferland.
+
*[https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/monumenten/511162 Monumentenregister], monumentnummer 511162
* Plakkette van de ANWB en het Prins Bernhard Fonds op buitenzijde van het Jachthuis.
+
* Plaquette in vestibule van Hotel Montferland.
 +
* Plaquette van de ANWB en het Prins Bernhard Fonds op buitenzijde van het Jachthuis.
  
==Externe Links==
+
[[Categorie:Rijksmonumenten Zeddam]] [[Categorie:Natuurgebieden]] [[Categorie:Heuvels]]
* [http://www.landgoed-montferland.nl/ Hotel Restaurant Landgoed Montferland] (www.landgoed-montferland.nl)
 

Huidige versie van 13 dec 2020 om 19:40

Een maquette van de Motte Montferland zoals deze er waarschijnlijk rond het jaar 1000 uitzag.

Wat is een motte?

De motte Montferland is een door mensenhanden opgehoogde natuurlijke heuvel, waarop duizend jaar geleden een zogenaamde motteburcht heeft gestaan. De motte bevindt zich in het Bergherbos nabij Zeddam en is sinds 12 februari 1999 een archeologisch rijksmonument (monumentnummer 511162). Het nog bestaande jachthuis op de motte is eveneens een rijksmonument.

Motteburchten waren voorlopers van middeleeuwse kastelen, meestal bestaande uit enkel een aarden heuvel met daarop een palissade (houten muur) en een woonvertrek. Van het handjevol overgebleven mottes in Nederland is de motte Montferland verreweg de grootste. De kruin ervan steekt nog altijd 17 meter boven het omliggende landschap uit.

Montferland

Een anonieme tekening uit 1845. Rechts zijn de torenmolen en de Sint Oswalduskerkin Zeddam te zien.

Rond het jaar duizend woonde op de motte (toen nog Uplade genoemd) waarschijnlijk het nichtje van keizer Otto II, gravin Adela of Aleida van Hamaland. Adela en haar man Balderik hadden een slechte naam. Zo zou ze haar zus Liutgardis of Ludgard hebben vergiftigd om de bezittingen van haar vader graaf Wichman IV van Hamaland, onder andere op de naburige Eltenberg in bezit te krijgen. In 1016 werd de burcht door Adela's vijanden belegerd en met de grond gelijk gemaakt.

Na 1016 werd de motte opnieuw bewoond door de eerste heren van Bergh. Archeologen vonden de resten van een toren met muren van 5,5 meter dik; de dikste muren van middeleeuws Nederland. Voor de bouw ervan gebruikte men natuursteen van Romeinse ruïnes uit de omgeving. Het is echter niet duidelijk of de toren ooit is afgebouwd. De burcht kreeg de naam 'Montferrand', die al snel verbasterde tot Montferland. De naam kan verwijzen naar het kruisvaarderskasteel Montferrand in Syrië, waar Constantinus de Monte, kruisvaarder en eerste heer van Bergh, mogelijk geweest is. De naam kan ook verwijzen naar Montferrand in Midden-Frankrijk, dat in 1630 met Clermont werd samengevoegd tot Clermont-Ferrand. In Clermont heeft paus Urbanus II in 1095 opgeroepen tot de Eerste Kruistocht, waaraan Constantinus de Monte heeft deelgenomen.

Huidige bebouwing en bijgebouwen

Boven op de motte bevind zich Hotel-Restaurant Het Montferland.

Aan de voet van de motte bevindt zich een boerenschuur, waarin inmiddels een fietsenzaak gevestigd is. De mountainbikeroute loopt langs de voet van de motte.

Begroeiing op de motte

Oorspronkelijk was de motte een kale heuvel. Tot 2016/2017 waren de flanken van de heuvel begroeid met bomen. Deze bomen zijn sindsdien gekapt, zodat de motte nu weer een kale aanblik heeft met alleen wat laag struikgewas op de flanken.

Heemkundekring Bergh

De Foto- en Filmgroep van de Heemkundekring Bergh heeft een documentaire over de Motte Montferland gemaakt.

Kaart

Bezig met het laden van de kaart...

Bronnen

  • Monumentenregister, monumentnummer 511162
  • Plaquette in vestibule van Hotel Montferland.
  • Plaquette van de ANWB en het Prins Bernhard Fonds op buitenzijde van het Jachthuis.