Berendsen, Bernardus Antonius

Bernardus Antonius Berendsen is een oorlogsslachtoffer. Hij werd op 10 november 1892 geboren in Wehl als zoon van Hendrikus Berendsen en Johanna Christina Teunissen.

Zijn ouders verhuisden in maart 1901 met hun toen zes kinderen van Wehl naar Loerbeek, waar nog een zevende kind werd geboren. In mei 1903 verhuisde het hele gezin naar Bemmel. Op een nog niet achterhaalde datum is Bernardus Antonius teruggekomen naar Bergh, waar hij op 23 december 1921 trouwde met Theresia Hendrika Rulof, geboren in 's-Heerenberg op 23 december 1898 als dochter van Joseph Rulof en Jacoba Beerthuijs.

Hij woonde met zijn gezin in de Kerkstraat in 's-Heerenberg. Zijn kinderen waren:

• Hendrikus Josephus Jacobus (1923–1999)
• Joseph Johannes Bernardus (1925–1985)
• Jacoba Hendrika Wilhelmina (1928–…)
• Hermanus Johannes (1933–1943)
• Dochter, levenloos geboren op 7 juli 1937

Hij was lid van de Coöperatie Ons Belang U.A..

Zoals veel inwoners van 's-Heerenberg werkte hij vaak als grensarbeider in Emmerik en omgeving. Hij deed dit ook in de Tweede Wereldoorlog om te voorkomen dat hij verder weg in Duitsland gedwongen tewerkgesteld zou worden. Als zijn beroepen komen in de verschillende documenten voor grondwerker, dakdekker (Dachdecker) en leiendekker.

Hij werkte bij een dakdekkersbedrijf aan de Neumarkt in Duisburg-Ruhrort toen hij betrokken raakte bij een bedrijfsongeval. Aan de gevolgen hiervan overleed hij op 27 november 1944 om 20.45 uur in het ziekenhuis Hanielstift in Duisburg-Ruhrort. Hij was 52 jaar oud. Nadere details over dit ongeval zijn niet bekend.

Op 4 december werd hij begraven op de begraafplaats Duisburg-Wanheimerort in rij 32, graf 646. Dit graf ligt in het gedeelte dat tegenwoordig een Ehrenfriedhof is. Er liggen 3513 oorlogsslachtoffers uit verschillende landen.

Het Ehrenfeld is geen katholieke begraafplaats. Berendsens weduwe ging er zelf al vanuit dat dit niet het geval was en vroeg de Oorlogsgravenstichting in mei 1952 of het mogelijk was haar man op een katholieke begraafplaats te herbegraven. Overbrenging van het stoffelijk overschot naar Nederland was, zo antwoordde de Oorlogsgravenstichting, sowieso niet meer mogelijk, maar herbegrafenis op een Duitse katholieke begraafplaats zou een kostbare en ingewikkelde aangelegenheid zijn. Zo zou er een katholieke geestelijke aanwezig moeten zijn om het nieuwe graf te zegenen, anders zou de herbegrafenis aan zijn doel voorbijschieten. Als het graf in Wanheimerort niet bij de begrafenis in 1944 gezegend was, dan kon dat ook nu niet meer gebeuren, aldus de Oorlogsgravenstichting. Als troost werd toegevoegd dat veel katholieke oorlogsslachtoffers buiten katholieke begraafplaatsen in ongezegende graven rusten.

Berendsen is door de gemeente Bergh aangemerkt als oorlogsslachtoffer, zodat zijn naam op het oorlogsmonument te 's-Heerenberg vermeld staat. Hij staat ook in het Slachtofferregister van de Oorlogsgravenstichting.

Zijn overlijden is op 12 augustus 1946 ingeschreven in de gemeente Bergh. In de overlijdensakte wordt als zijn beroep vermeld dakdekker (wat hij in Duisburg ook was), maar op de lijst van oorlogsslachtoffers in het Gemeentearchief Bergh staat grondwerker.

Berendsen was een oom van Antonius Berendsen, die eveneens oorlogsslachtoffer is. Hij overleed drie dagen voor zijn oom in Köln-Müngersdorf. De twee overlijdens staan los van elkaar.

Bronnen

• A-dossier van de Oorlogsgravenstichting in het Nationaal Archief
• Het Kerspel Beek in de Liemers, blz. 917
• Bevolkingsregister Bergh
• Er op of er onder, blz. 136
• Gemeentearchief Bergh, lijst van oorlogsslachtoffers
• Oorlogsgravenstichting
• Archieven.nl
• Waldfriedhof Duisburg op Wikipedia