Oorlogsmonument Zeddam

Het oorlogsmonument in Zeddam

Het monument met de klokkenstoel
die in 2021 is geplaatst

Het Oorlogsmonument in Zeddam is kort na de Tweede Wereldoorlog opgericht. De Graafschapbode van 3 mei 1946 vermeldde het in het programma voor de eerste dodenherdenking de volgende dag al als voorloopig monument voor de gevallenen op de Paasberg.

Op 4 mei 1953 werd het monument officieel onthuld. Het herdenkt de vijftien oorlogsslachtoffers uit de parochie Zeddam, waartoe destijds ook Braamt en Lengel behoorden. Het plaatselijke Oranjecomité was de initiatiefnemer voor de definitieve versie. Het monument staat op de Paasberg aan de Bovendorpsstraat, niet ver van de Torenmolen.

Het oorspronkelijke houten kruis is in 1960 vervangen. Voor het kruis zijn twee plaquettes geplaatst. Op de ene staan de namen van de slachtoffers en de plaatsnamen waar zij zijn omgekomen. Op de andere staat het gedicht In Memoriam, dat geschreven werd door 'Moeder van Bergen':

Zuster Marquerite Jansen, Solokamp D. Ettema, Neuegamme (Dld) J. van Bergen, Thailand H. Kleinpenning, Java W. Hermsen, Grebbeberg A. Pas, Neuengamme (Dld) J. van Hal, Kassel (Dld) A. Koenders, Neheim-Hüsten (Dld) Th. Wissink, Rees (Dld) R. Wiendels, Emmerik (Dld) Fr. Keurentjes, Lauenburg (Dld) J. Jansen, Zeddam H. Bisselink, Braamt A. van Schriek, Vinkwijk J. Dellemann, Nijmegen zij stierven in strijd - zij rusten in vrede

Hier de namen van onze makkers Zij rusten in het kille graf. Velen van hen in verre bodem Dat was wat hun de oorlog gaf. Drie vielen in het verre oosten Anderen in des vijands land. Maar wij willen ons gaan troosten Denken maar ... het is Gods hand. Velen onzer dierbre doden Betraden eens dit plekje grond. Ach hoe droevig dat hun leven Ginds zo'n bitter einde vond. En hier tussen bos en akkers Blijft hun naam altijd vermeld. Het is voor Zeddam een herinnering Aan het droef oorlogsgeweld. Gij die hier komt, bidt voor hun zielen En leg hier uw bloemen neer, Voor hen, die voor het vaderland vielen Ach wees hun ziel genadig, Heer.

In 2021 is er een klokkenstoel bij het monument geplaatst. Hierin hangt de klok die vanaf 1943 in de St. Oswalduskerk in Zeddam had gehangen, maar in 1949 aan de toen geopende kerk van O.L.V. Altijddurende Bijstand in Braamt was geschonken. Vanwege de sluiting van deze kerk in 2018 kon de klok op 19 oktober 2019 teruggebracht worden naar Zeddam. Daar werd de klok schoongemaakt en gerestaureerd.

De bedoeling was de klokkenstoel met de klok op 2 mei 2020 officieel te onthullen, zodat hij bij de dodenherdenking twee dagen later zou kunnen luiden. Door de corona-pandemie liep de bouw van de klokkenstoel echter zo veel vertraging op, dat dit plan niet kon doorgaan. Inmiddels hangt de klok wel in de klokkenstoel, maar de officiële ingebruikname moet nog plaatsvinden.

De klok mag alleen geluid worden tijdens activiteiten bij het oorlogsmonument, zo is bepaald door het Sint Oswaldusgilde en de commissie belast met de herbestemming van de klok. Mochten er om wat voor reden dan ook geen activiteiten bij het oorlogsmonument meer plaatsvinden, dan gaat de klok terug naar Braamt, dat eigenaar van de klok blijft

Anno 1947

Burgemeester De Leeuw in 1960 bij de plaatsing van een nieuw kruis op het monument.

Bronnen

• De Graafschapbode van 3 mei 1946 op Delpher
• Kerkklok Braamt gaat klinken bij oorlogsherdenking op Paasberg in Zeddam, De Gelderlander van 13 november 2020
• Dodenherdenking op de Paasberg zonder Braamtse klok, Stem van Montferland van 5 mei 2020