Elisabeth Catharina van den Bergh

Het gebrandschilderde raam dat Elisabeth Catharina schonk aan het karmelietenklooster in Boxmeer

Elisabeth Catharina van den Bergh werd op 11 februari 1632 in Venlo geboren als dochter van Hendrik van den Bergh en diens tweede vrouw Hiëronyma Catharina van Spaur-Flavon. Haar roepnaam was waarschijnlijk Elisabeth, een naam die vaker voorkwam in het geslacht Van den Bergh. Klik hier voor een overzicht.

Zij trouwde op 7 augustus 1650 in Emmerik met Hans graaf van Hohenrechberg en Rothenlöwen, geboren op 5 juni 1631 als zoon van Kaspar Bernhard II graaf van Hohenrechberg en Rothenlöwen, en Dorothea Josepha barones van Koenigsegg. Op 1 juni 1661 werd haar dochter Maria Anna geboren.

De naam van haar man komt ook voor als Johan IV van Hohen-Rechberg en Rothenlöwen, en als Hans van Rechberg en vergelijkbare varianten. Sommige bronnen vermelden Johan en Hans als twee opeenvolgende echtgenoten. Aangezien alleen 1650 als huwelijksjaar voorkomt en zowel Johan als Hans is afgeleid van Johannes, kan aangenomen worden dan Elisabeth maar één keer is getrouwd.

Zij heeft een van de gebrandschilderde ramen in het karmelietenklooster in Boxmeer geschonken. Haar neef Albert en zijn vrouw Madeleine hadden dit klooster in 1653 gesticht. Uit haar naaste familiekring hebben ook haar moeder, haar halfzus Maria Elisabeth, haar halfbroer Herman Frederik en haar zwager Bernhard van Sayn-Wittgenstein een raam geschonken.

Het raam vermeld in Romeinse cijfers het jaar 1685. Bovenin staat Elisabeth Catharina vermeld als Isabella Catharina. De bronnen geven geen uitsluitsel hoe haar naam precies luidde. Wellicht heette zij voluit Elisabeth Isabella Catharina of Isabella Elisabeth Catharina. De tekst op het raam is in het Frans:

Isabella, Catharina, née contesse de Bergh, épouse de Johan, Reichsgraf von Hohen-Rechberg

Het wapen boven haar raam is niet van de graven van Bergh, maar van de graven van Hohenrechberg. Het toont twee klimmende rode leeuwen in een gouden veld, ruggelings tegen elkaar met verstrengelde staarten. Boven het wapen is een Duitse gravenkroon afgebeeld.

Het raam is gewijd aan de heiligverklaarde karmeliet Angelus, die met een groep andere karmelieten als kluizenaar op de berg Karmel in Palestina woonde. Hij werd naar Rome gezonden om van de paus goedkeuring te krijgen voor de leefregels van de karmelieten. In afwachting van het besluit predikte hij op zijn geboorte-eiland Sicilië. Daar stierf hij in (vermoedelijk) 1220 de marteldood toen de leider van een ketterse beweging zijn schedel met een kromzwaard en zijn hart met een dolk doorboorde. Beide wapens zijn in het raam afgebeeld.

Elisabeth Catharina's man overleed op 1 juni 1676 in de Zuid-Duitse heerlijkheid Illereichen, een bezitting in het stamland van de graven van Hohenrechberg en Rothenlöwen. Zelf overleed zij op 20 juli 1681, eveneens in Illereichen. Ze is 49 jaar oud geworden. Haar raam in het karmelietenklooster in Boxmeer was pas vier jaar na haar dood klaar.

Bronnen

• Het archief van het Huis Bergh (boek), blz. 65
• R.W. Tadama in Verslag over het oud grafelijk-Berghse archief te 's-Heerenberg, uitgeverij I.A. Nijhoff, Arnhem (1846), blz. 11
• De heerlijkheid Illereichen op Wikipedia
• Limburg's Jaarboek, derde jaargang, nummer 2 (1896), blz. 210 op Delpher
• De gebrandschilderde ramen in het Karmelklooster te Boxmeer
• Heiligenkalender
• Diverse genealogische websites