Bloemendaal, Mozes

Mozes Bloemendaal (rechts) op het Binnenhof in Den Haag met zijn vrouw Helena, zoon David, schoondochter Roosje. Het meisje is zijn kleindochter Reny, geboren in 1934, dus de foto is kort voor de oorlog gemaakt.

Mozes Bloemendaal werd op 13 maart 1881 geboren in 's-Heerenberg als zoon van Salomon Bloemendaal en Judig Goldstein.

Hij trouwde op 7 mei 1907 in 's-Heerenberg met Helena Kamp, geboren op 17 mei 1881 in Wollersheim (Pruisen) als dochter van Michael Kamp en Regina Cahn. Zij was een zuster van Abraham Kamp.

Het echtpaar woonde op het adres Klinkerstraat 25 in 's-Heerenberg, destijds bekend onder 's-Heerenberg B 70, waar geboren werden:

• Siegfried Salomon (1908–1983)
• David Michael Erich (1910–1945)
• Roidi Josef (1912–1943)
• Frieda (1920–2020)

Uit het Nieuws Israëlitisch Weekblad] van 24 februari 1961

Zoals voor veel middenstanders in het begin van de twintigste eeuw, was het voor Mozes niet gemakkelijk het hoofd boven water te houden. In 1910 begon hij een houtdraaierij in een schuurtje achter zijn huis. Een onbekend aantal jaren later heeft hij zijn bedrijfje opgegeven en is op de borstelfabriek van Sluyter in Zeddam gaan werken, waar hij in 1921 ontslagen werd. Hij kreeg toen werk aangeboden in Apeldoorn, maar dat weigerde hij. Vervolgens is hij met zijn zoon Roidi een textielhandel begonnen. Zij kochten in Den Haag een partij stoffen en kleding op en gingen daarmee langs de deur. Of deze handel een succes was, is niet bekend.

Mozes en zijn vrouw hebben de oorlog overleefd door, net als hun oudste zoon Siegfried, in Beek onder te duiken. Ook dochter Frieda heeft de oorlog overleefd. Hun andere twee zoons zijn, elk met hun gezin, in een concentratiekamp omgekomen.

Mozes was een van de allerlaatste joden in 's-Heerenberg. Op 23 april 1947 stelde hij aan de Hoofdsynagoge in Arnhem voor, om de synagoge te verkopen aan hotel-café Heitkamp. Dit is in 1949 gebeurd, waarna Heitkamp de synagoge heeft gekocht en bij het café aangetrokken om er een eetzaal in in te richten.

Mozes overleed op 17 februari 1961 in Doetinchem, 79 jaar oud. Waar hij begraven werd, kon (nog) niet worden achterhaald. Zijn vrouw overleed op 29 oktober 1974 in Amsterdam, 93 jaar oud. Zij werd begraven op de joodse begraafplaats in Muiderberg.

Bronnen

• Bevolkingsregister Bergh
• Old Ni-js nr. 75, blz. 12, 25-26, 27, 36, 37, 38
• Archieven.nl
• Het Stenen Archief
• online