Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Babcock, Ford Wade
Luitenant Ford Wade Babcock was de bommenrichter en neuskoepelschutter van de Amerikaanse bommenwerper die op 4 januari 1944 rond elf uur 's morgens bij Vinkwijk is neergestort.
Babcock had kort voordien al met zijn parachute het toestel verlaten en was neergekomen bij Sinderen. Rond half twaalf kreeg burgemeester Boot van Wisch per telefoon het bericht dat er in Sinderen een zwaargewonde piloot was geland. Boot werkte heimelijk met het verzet mee, en in een poging de piloot uit handen van de Duitsers te redden, ging hij meteen met zijn auto naar Sinderen. Twee betrouwbare marechaussees gingen met hem mee.
Gelukkig was Babcock ongedeerd, maar bij de boerderij waar hij was opgevangen hadden zich veel nieuwsgierigen verzameld, waaronder enkele NSB'ers. Babcock kon nog ongehinderd met de burgemeester naar Varsseveld vertrekken, maar het was duidelijk dat het niet lang zou duren voor de Duitsers zouden weten waar hij zat. Inderdaad waren die al gauw bij de burgemeester met het bevel Babcock over te dragen. Boot had echter nog genoeg gezag om te bedingen dat de Amerikaan eerst rust nodig had.
Intussen lukte het Boot en anderen een plan te beramen om Babcock te laten ontsnappen. Cees Poulie, een van de twee marechaussees die mee was geweest naar Sinderen, was een actieve verzetsman, maar hij voelde zich niet meer veilig. Hij ging nu samen met Babcock onderduiken. Volgens het plan bracht een gemeenteauto bestuurd door een chauffeur van een plaatselijk garagebedrijf Poulie en zijn "arrestant" Babcock naar de Kriegsmarine in 's-Heerenberg. Onderweg, op een afgesproken plaats, werd de auto door verzetsmensen tot stilstand gedwongen, waarna Poulie en Babcock konden ontsnappen. Dit plan lukte zonder tegenslagen. De chauffeur werd naderhand door de Duitsers ondervraagd, maar hij kon niets vertellen. Hij was niet van het vluchtplan op de hoogte gesteld en wist dus echt nergens van.
Poulie en Babcock doken onder op een boerderij in Sinderen, niet ver van de plek waar Babcock met zijn parachute was geland. Het onderkomen was er zo primitief dat Babcock meermaals zei dat hij liever krijgsgevangene van de Duitsers was geweest. Toen hij maar doorging met klagen, werd hij met Poulie verplaatst naar een andere boerderij in Sinderen, maar daar was het niet veel beter. Poulie kreeg schoon genoeg van Babcocks geklaag en zorgde er voor dat ze een onderduikadres in Lichtenvoorde kregen. Van dat adres verhuisden ze een paar dagen later naar de schuilplaats van verzetsman Martin Lelivelt, die een centrale figuur was in het plaatselijke netwerk van pilotenhelpers. Vanaf dit adres werd Babcock korte tijd later naar het zuiden gebracht. Op 18 februari passeerde hij de Belgische grens.
Met twee van Babcocks naaste helpers is het slecht afgelopen. Cees Pouli werd op 8 maart 1944 in Oosterbeek opgepakt en op 6 juni daarop volgend in Overveen gefusilleerd. Martin Lelivelt werd op 20 april 1944 gearresteerd in zijn huis in Lichtenvoorde, juist toen er twee Amerikanen, Glassman en Stinnett op zijn zolder verborgen zaten. Zijn onderduikers ontsprongen de dans, maar Lelivelt werd op 25 juli in Fort Rhijnauwen bij Utrecht gefusilleerd. Hij was toen 48 jaar oud. Het is niet bekend waar hij begraven is, maar zijn naam staat op het verzetsmonument in Fort Rhijnauwen. De straat waar hij woonde in Lichtenvoorde heet nu Martin Leliveltstraat.
In België werd Babcock geholpen door de verzetsgroep Ligne d'Evasion Comète. Deze Comète-ontsnappingslijn werd al in augustus 1941 opgericht, en liep van België tot Spanje. De lijn heeft tot het einde van de oorlog kunnen functioneren en ondanks tegenslagen bijna zevenhonderd neergeschoten geallieerde vliegeniers gered van krijgsgevangenschap. Daarvan hebben er een kleine driehonderd Engeland weten te bereiken; de overige werden tijdens hun ontsnapping bevrijd door de oprukkende geallieerde legers. Ongeveer 175 piloten hadden minder geluk; zij werden door de Duitsers ontdekt en alsnog krijgsgevangen gemaakt.
Babcock heeft in België op diverse adressen ondergedoken gezeten, vaak met andere geallieerde vliegeniers. Helaas werd hij op 22 juni door de Duitsers gepakt in Oudergem bij Brussel, samen met de Canadese navigator Jake Thurmeier. Ze werden opgesloten in een gevangenis in Brussel. Toen begin september 1944 de geallieerde legers aan de poorten van Brussel stonden, werden zij met andere gevangen vliegeniers en een grote groep Belgen per trein op transport gesteld naar Duitsland. Dit transport kwam niet ver, want al op het station van Schaerbeek even ten noorden van Brussel liet het verzet de trein ontsporen. Veel gevangenen, waaronder Babcock en Thurmeier, konden toen ontsnappen. Volgens nevenstaand krantenbericht gebeurde dit onder granaatvuur. Met een man of zeven liepen ze de binnenplaats van een fabriek op, waar ze de eigenaar tegen het lijf liepen. Deze man bood hen een schuilplaats aan op een Nederlands binnenvaartschip dat vlakbij in een kanaal afgemeerd lag. Daar brachten ze de nacht door. De volgende dag zagen ze Canadese pantserwagens langsrijden. Dit zal op 4 september 1944 zijn geweest. Babcock en zijn lotgenoten waren vrij!
Na de oorlog is Babcock terug geweest in Lichtenvoorde. Een voormalige koerierster heeft hem toen in de omgeving rondgeleid, waar hij zich bij iedereen heeft verontschuldigd voor zijn ondankbare gedrag toen hij daar ondergedoken zat.
Babcock werd op 29 juli 1919 geboren in Hobart, Oklahoma. Al voor de oorlog verhuisde hij met zijn ouders en jongere broer naar Californië. Hij overleed op 5 augustus 1997 in Lancaster, Californië, 78 jaar oud.
Bronnen
- Verliesregister 1939-1945, lijst 1944
- Imagine a perfect, cloudless May day, blz. 136-137
- Het dagboek van Harry Straus in Azem van 't Hof tot heden, blz. 397-399
- Henny Bennink: Bezetting en verzet. De gemeente Lichtenvoorde en omliggende gemeenten in de Tweede Wereldoorlog, blz. 51-52, 391, 397. Uitgeverij Fagus, Aalten, 2005
- La Ligne d'Evasion Comète
- 92nd USAAF-USAF Memorial Association
- Newspaper Archive: The Lethbridge Herald
