Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Messing
Inhoud
Herkomst van de naam
De naam Messing is van een type dat in Oost-Nederland veel voorkomt en bestaat uit een (oude Saksische) voornaam met het achtervoegsel –ing. Ook in het aangrenzende Duitsland en in Engeland, waar zich in de vroege Middeleeuwen Saksen van het vasteland vestigden, komt dit naamtype voor. In sommige gevallen is de voornaam nog te herkennen, maar de voornaam die aan Messing ten grondslag ligt, bestaat allang niet meer. De spelling van die voornaam varieerde en kwam voor als Maesa, Maso, Masso, Meso, Messo en dergelijke.
In de engste zin betekende de naam “zoon van Maesa”, in ruimere zin was de betekenis “behorende tot (de familie of het gevolg van) Maesa”, of gaf hij de plaats aan waar Maesa (en zijn mensen) woonden. Aldus is Messing, net als andere namen op –ing, zowel een familienaam als een boerderij- en plaatsnaam.
Verspreiding van de familienaam
De familienaam Messing komt in Nederland vooral in Gelderland voor, en is daarbinnen geconcentreerd in het land van den Bergh en omstreken. Bij de volkstelling van 1947 waren er 246 Messings, waarvan 154 in Gelderland. Daarvan woonden er 45 in de gemeente Bergh. De variant Messink komt iets minder voor (155 keer in 1947), en wordt vooral ten oosten van Bergh aangetroffen. De Oude IJssel is globaal de grens tussen de spellingsvarianten -ing en -ink, wat toevallig tot gevolg heeft dat de Messings katholiek zijn en de Messinks protestant. Voor familienamen met een andere spreiding in de Achterhoek, geldt dit onderscheid meestal niet.
In Duitsland sluit het verspreidingsgebied van de naam naadloos aan bij dat in Nederland: het Rijnland ten zuiden van de Achterhoek tot aan het Roergebied. Daarbuiten is er in Thüringen een concentratie van mensen die Messing heten.
Voor de oorlog kwam de naam Messing ook onder Oost-Europese joden voor. Een van hen was de paragnost Wolf Messing (1899-1974), die in de Sovjetunie furore heeft gemaakt. Toen Marcel Messing in het begin van de jaren 90 in Rusland woonde, werd hem vaak gevraagd of hij familie was van Wolf Messing.
Sporadisch komt de naam Messing ook in andere delen van (Noordwest-)Europa voor. Ulrica Messing (1968) bijvoorbeeld is in Zweden een bekende sociaal-democratische politica.
Door emigratie komt de naam Messing nu ook buiten Europa voor, met name de Verenigde Staten. De Amerikaanse actrice Debra Messing (1968) stamt af van de hierboven genoemde Oost-Europese Messings. Uit Bergh zijn voor zover bekend geen Messings geëmigreerd, maar wel uit Gendringen.
Verspreiding van de boerderij- en plaatsnaam
In de Achterhoek zijn ten minste twee boerderijen met de naam Messing: aan de Driekoningenweg in Rafelder en aan de Harterinkdijk in Sinderen. In Duitsland zijn meerdere boerderijen Messing, onder andere tussen Werth en Bocholt, en bij Dingden.
Als plaatsnaam vinden we Messing (250 inwoners) in het Engelse graafschap Essex (“Oost-Saksen”). Daarnaast komt de naam terug in Messingham in Lincolnshire (4.000 inwoners) en in Great Massingham en Little Massingham in Norfolk, waar samen ongeveer duizend mensen wonen.
In Nedersaksen, niet ver over de grens bij Oldenzaal, ligt Messingen. Dit dorp telt ruim duizend inwoners. In het Sauerland ligt Messinghausen, met een kleine negenhonderd inwoners.
De Berghse Messings
In Bergh wonen van oudsher twee families Messing, die niet verwant zijn.
De Azewijnse Messings
De voorouders van de huidige Azewijnse Messings zijn afkomstig van de boerderij Messing, een van de Drie Koningen aan de Driekoningenweg in Rafelder. Daar vestigde zich in 1726 Jan Messing uit Dinxperlo (1699-1773). Zijn achterkleinzoon Arent trouwde in 1849 in bij Te Kaat op De Kapel in Azewijn.
In de tweede helft van de achttiende eeuw heeft ene Wessel Messing op de Brummelhof in Azewijn gewoond. Via zijn dochter Judith is deze boerderij overgegaan op Hooijman.
De volgende pagina's hebben betrekking op de Azewijnse Messings:
De Lengelse Messings
De Messings in Lengel, 's-Heerenberg en Stokkum stammen af van Hendrik (1717-?) en Albert Messing (1722-1795) uit Lengel.
Andere Messings
Messings van andere takken die in Bergh hebben gewoond of gewerkt.
