Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Motte Montferland
Inhoud
Wat is een motte?
De motte Montferland is een door mensenhanden opgehoogde natuurlijke heuvel, waarop duizend jaar geleden een zogenaamde motteburcht heeft gestaan. De motte bevindt zich in het Bergherbos nabij Zeddam en is sinds 12 februari 1999 een archeologisch rijksmonument (monumentnummer 511162). Het nog bestaande jachthuis op de motte is eveneens een rijksmonument.
Motteburchten waren voorlopers van middeleeuwse kastelen, meestal bestaande uit enkel een aarden heuvel met daarop een palissade (houten muur) en een woonvertrek. Van het handjevol overgebleven mottes in Nederland is de motte Montferland verreweg de grootste. De kruin ervan steekt nog altijd 17 meter boven het omliggende landschap uit.
Montferland
Rond het jaar duizend woonde op de motte (toen nog Uplade genoemd) waarschijnlijk het nichtje van keizer Otto II, gravin Adela of Aleida van Hamaland. Adela en haar man Balderik hadden een slechte naam. Zo zou ze haar zus Liutgardis of Ludgard hebben vergiftigd om de bezittingen van haar vader graaf Wichman IV van Hamaland, onder andere op de naburige Eltenberg in bezit te krijgen. In 1016 werd de burcht door Adela's vijanden belegerd en met de grond gelijk gemaakt.
Na 1016 werd de motte opnieuw bewoond door de eerste heren van Bergh. Archeologen vonden de resten van een toren met muren van 5,5 meter dik; de dikste muren van middeleeuws Nederland. Voor de bouw ervan gebruikte men natuursteen van Romeinse ruïnes uit de omgeving. Het is echter niet duidelijk of de toren ooit is afgebouwd. De burcht kreeg de naam 'Montferrand', die al snel verbasterde tot Montferland. De naam kan verwijzen naar het kruisvaarderskasteel Montferrand in Syrië, waar Constantinus de Monte, kruisvaarder en eerste heer van Bergh, mogelijk geweest is. De naam kan ook verwijzen naar Montferrand in Midden-Frankrijk, dat in 1630 met Clermont werd samengevoegd tot Clermont-Ferrand. In Clermont heeft paus Urbanus II in 1095 opgeroepen tot de Eerste Kruistocht, waaraan Constantinus de Monte heeft deelgenomen.
Huidige bebouwing en bijgebouwen
Boven op de motte bevind zich Hotel-Restaurant Het Montferland.
Aan de voet van de motte bevindt zich een boerenschuur, waarin inmiddels een fietsenzaak gevestigd is. De mountainbikeroute loopt langs de voet van de motte.
Begroeiing op de motte
Oorspronkelijk was de motte een kale heuvel. Tot 2016/2017 waren de flanken van de heuvel begroeid met bomen. Deze bomen zijn sindsdien gekapt, zodat de motte nu weer een kale aanblik heeft met alleen wat laag struikgewas op de flanken.
Heemkundekring Bergh
De Foto- en Filmgroep van de Heemkundekring Bergh heeft een documentaire over de Motte Montferland gemaakt.
Kaart
Bronnen
- Monumentenregister, monumentnummer 511162
- Plaquette in vestibule van Hotel Montferland.
- Plaquette van de ANWB en het Prins Bernhard Fonds op buitenzijde van het Jachthuis.
