Steenakker, Johannes Theodorus

Johannes Theodorus Steenakker werd op 11 juli 1917 gevonden in 's-Heerenberg door de 16-jarige Theodorus Jacobus van den Bosch. De volgende dag heeft Van den Bosch het kind aangegeven bij de burgerlijke stand van de gemeente Bergh, waarbij hij vertelde hoe hij het kind gevonden had. Ambtenaar van de burgerlijke stand Cornelis Reijers heeft zijn relaas in formele bewoordingen als volgt genoteerd in de geboorteakte:

Op den elfden Juli negentien honderd zeventien des avonds ten zes uur en vijftien minuten, bevond ik mij achter ons huis te 's-Heerenberg, nummer driehonderd een en zeventig / vijf en wilde mij begeven naar Petrus Daals in de nabijheid wonende. Nadat ik een eind gelopen had, hoorde ik geschrei van een kind tusschen te velde staande aardappelen. Ik ging er heen en vond een geheel naakt kind van het mannelijk geslacht, vermoedelijk oud een dag, zonder verdere kenteekenen. Ik riep toen de vrouw van Herman Hamer, die zich bevond achter hare woning. Deze ging met mij naar de plaats waar ik het kind had gevonden. Vrouw Hamer voornoemd heeft het kind medegenomen en in hare woning verpleegd.

Van den Bosch, de vinder en aangever, gaf het kind de namen Johannes Theodorus Steenakker. Mogelijk heeft hij de vondeling naar bepaalde personen vernoemd, maar die voornamen waren in die tijd algemeen. De achternaam is echter een duidelijke verwijzing naar de vindplaats: de Steenakker. Vondelingen kregen vaak de achternaam Vondeling, maar het was (in de gemeente Bergh) ook een gewoonte de naam van hun vindplaats als achternaam te geven. Zo werd in 1807 Eugenius Sinderdinck vernoemd naar de Zinderdijk tussen Kilder en Dichteren, en in 1868 kreeg Joannes Hofstraat de naam van de Hofstraat in 's-Heerenberg.

Opvallend is dat het kind op een juliavond om kwart over zes werd gevonden. In juli is het rond die tijd nog volop licht, maar er heeft zich voor zover bekend niemand gemeld die heeft gezien dat het kind tussen de aardappelplanten werd gelegd, of iets anders heeft opgemerkt dat naar de moeder had kunnen leiden.

Steenakker heeft maar iets meer dan een jaar in 's-Heerenberg gewoond. Hij bleef bij de familie Hamer tot hij op 30 juli 1918, amper een jaar oud, werd ingeschreven in Amsterdam. Daar werd hij, zo lijkt het, geadopteerd door Trientje Adriana Ake (Nine) Minnema (1883–1944). Zij was schrijfster en letterkundige en was actief in de vrouwenbeweging. Op 24 december 1918 verhuisde zij met het kind naar Alkmaar en vervolgens op 15 april 1919 naar Naarden.

In Naarden loopt het spoor dood tot Steenakker in de Tweede Wereldoorlog in het kader van de Arbeitseinsatz gedwongen in Duitsland heeft moeten werken. Van 14 september 1940 tot 27 juli 1941 was hij tewerkgesteld in de olie-industrie in Klein Eicklingen, een dorp bij Celle in de huidige deelstaat Nedersaksen. Vanwege een vergiftiging met een zuur heeft hij daar van 13 tot 21 januari 1941 in een ziekenhuis gelegen.

Steenakker is al in de oorlog verhuisd naar Reims, Frankrijk. Waarschijnlijk heeft hij (in Celle?) een relatie gekregen met een Française, maar over haar kon niets naders achterhaald worden. In Reims werden twee kinderen geboren met de achternaam Steenakker; in 1944 een jongen en in 1948 een meisje. Een van de drie voornamen van het meisje was Nine, de roepnaam van Steenakkers pleegmoeder. Dit maakt het aannemelijk dat de vondeling Steenakker de vader was van deze kinderen.

Steenakker overleed in Reims op 16 maart 1996, 78 jaar oud.

Bronnen

• WieWasWie
• Nationaal Archief, 2.19.323 Inventaris van het archief van het Nederlandse Rode Kruis – Arbeidsinzet
• AROLSEN Archives, DocID 70591469, 70592962
• Acte Décès.fr
• Nine Minnema op Wikipedia