Byvanck

Luchtfoto Huize de Bijvank in juni 2022

De Byvanck (voor het eerst vermeld in 1361) is een landgoed, ten westen van het Bergherbos en de dorpskern van Beek.

Dat landgoed bestaat uit naald- en loofbos met daartussen enkele akkers en weilanden. Karakteristiek is een aantal kruislings op elkaar staande lanen met bijzondere bomen. Het gebied ligt veel lager dan het Bergherbos en, omdat het te nat was om te ontginnen, is het door de eeuwen heen in stand gebleven. In het natuurlijke eikenbos is in het voorjaar een rijke ondergroei te vinden van aronskelk, bosanemoon, dalkruid en groot heksenkruid.

Het huidige Huis de Byvanck op het landgoed aan de Bijvank is in 1792 gebouwd door Johannes Nepomucenus Hoevel. Een karakteristiek element is de dakruiter. Het gebouw is sinds 31 januari 1967 een rijksmonument (monumentnummer 9283).

De oudste dochter uit zijn tweede huwelijk (met Maria Johanna Messmecker) trouwde in 1803 met Hendrik Antoon van der Renne. Het jonge paar ging op de Byvanck wonen. Na de dood van zijn schoonvader in 1810 werd Hendrik Antoon eigenaar van De Byvanck.

Koning Willem I erkende op 27 september 1817 zijn erfelijke adellijke titel ridder. Zijn vader Franciscus Bernardus van der Renne had die titel op 27 november 1785 ontvangen van de Habsburgse keizer Joseph II.

Hendrik Antoons zoon Oswald Petrus Henricus van der Renne erfde De Byvanck in 1828, waarna diens dochter en enige kind Caroline in 1870 eigenaresse werd. Door haar huwelijk 1882 ging het over op haar echtgenoot Maximiliaan Freiherr Lochner von Hüttenbach (baron Max). Voor dit echtpaar is omstreeks 1925 een wapenbord gemaakt dat lange tijd aan de voorgevel van het landhuis heeft gehangen. Het is nu in het bezit van het Liemers Museum.

Baron Max en zijn gezin woonden in Lindau aan het Bodenmeer in Beieren, maar vertoefden meestal drie maanden per jaar op De Byvanck. Tijdens deze zomervakanties heeft der alte Max veel vergaard en geschreven. Dat alles is in Lindau door de Tweede Wereldoorlog verloren gegaan. Ook brachten hij en zijn dames graag een bezoek aan het schoolhuis van meester Henri Vermeulen in Beek.

Aan het eind van de Eerste Wereldoorlog is de jongste zoon van Caroline en Max, jonker Kurt, in Duitse militaire dienst overleden. Dit was een gevolg van zijn zwakke gezondheid; niet van oorlogshandelingen. In 1943, tijdens de Tweede Wereldoorlog, is kleinzoon Benno Freiherr Lochner von Hüttenbach (Elten, 1924), gesneuvelde aan het Oostfront door een artillerievoltreffer.

In de jaren daarna kwam jhr. Ernest van Nispen tot Pannerden (jonker Ernest) in beeld, die zich manifesteerde als de kroniekschrijver, vooral bij de jacht. Hierbij is het gebeurd, dat Ernest, in zijn wilde enthousiasme, rentmeester Peter Meisters ongelukkigerwijs een "nekschot" hagel bezorgde. In 1921 is een van de dochters van der alte Max, Elisabeth, in het huwelijk getreden met deze jonker Ernest. De Byvanck ging mee in het huwelijk.

In 1980 verkocht de familie Van Nispen tot Pannerden het landgoed aan de Stichting Huis Bergh. Vervolgens ging het grootste deel van de Byvanck in 1984 over in handen van Natuurmonumenten.

Het adres van Huis de Byvanck is Byvank 8 in Beek.

Huis de Byvanck…

… in augustus 2009.

Foto's: Gert-willem Römer

Kaart

Op landgoed De Byvanck hebben meerdere lanen een naam. Dit zijn echter geen officiële straatnamen. Klik hier voor een overzicht.

Bezig met het laden van de kaart...

{"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"openlayers","width":"600px","height":"600px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":15,"controls":["layerswitcher","mouseposition","autopanzoom","scaleline","navigation"],"layers":["new OpenLayers.Layer.OSM.Mapnik(\"OSM Mapnik\")","new OpenLayers.Layer.OSM.CycleMap(\"OSM Cycle Map\")"],"resizable":false,"overlays":[],"searchmarkers":"","kml":[],"locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ELandgoed De Byvanck\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Landgoed De Byvanck\n","link":"","lat":51.906949,"lon":6.166248,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Bronnen

• Brochure Bergherbos en de Byvank van Vereniging Natuurmonumenten
• Kerspel Beek in de Liemers (Huis de Byvanck)
• Collectie Vermeulen (Liemers Museum)
• Beek, 650 jaar parochiekerk 1989, Henk Harmsen
• Old Ni-js nr. 102, blz. 21-25

Externe links

• De Byvanck
• Vereniging Natuurmonumenten
• Vakantiepark De Byvanck