Derksen, Wilhelmus Antonius

Wim Derksen werd geboren op 28 mei 1918 in het Nachtegaalslaantje in 's-Heerenberg (waar nu Martin Jansen jr. woont) als zoon van Johannes Wilhelmus Derksen (geboren op 13 juli 1883 in 's-Heerenberg) en Aleida Wolters (geboren op 11 april 1881 in Westervoort). Een voorvader was een neef van de bekende zouaaf Hent Derksen, bijgenaamd de Vos.

Nederlands-Indië

Wim was soldaat bij het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL). Hij vertrok op 1 juni 1938 met het passagiersschip Marnix van Sint Aldegonde van Amsterdam naar Indië. Hij maakte deel uit van een detachement aanvullingstroepen waartoe ook Sjaak van Bergen uit Zeddam en Joep Overgoor uit Vinkwijk behoorden. Na aankomst op in Batavia op 30 juni werd hij als soldaat (fuselier) ingedeeld bij het XVe Bataljon Infanterie in Bandoeng op West-Java. Bij dit bataljon diende ook adjudant Benen.

Hoewel hij al op 1 juni 1938 uit Nederland was vertrokken, werd Wim pas op 27 september 1939 uitgeschreven uit het bevolkingsregister van de gemeente Bergh. Hij zat toen al lang en breed in Indië, maar deze vertraging zal ermee te maken hebben dat hij tijdens zijn opleiding in Nijmegen officieel nog inwoner van Bergh was. Pas toen hij daadwerkelijk in Indië was, kon hij in Bergh uitgeschreven worden. Maar het duurde in die tijd even voor een bericht uit Indië op het gemeentehuis in 's-Heerenberg was. In zijn geval duurde het wel erg lang, want Sjaak van Bergen en Joep Overgoor werden al op 22 juli 1938 uitgeschreven.

Nadat het Japanse leger in januari 1942 Nederlands-Indië binnenviel, capituleerde het KNIL op 8 maart. Op diezelfde dag werd Wim krijgsgevangen genomen in Bandoeng. De dag van zijn gevangenneming staat op zijn Japanse interneringskaart vermeld als 17-3-8, ofwel 8 maart in het 17e jaar van de regering van keizer Hirohito.

Verder staat er op Wims interneringskaart in het veld Destination of Report een burgeradres in Bandoeng, wat erop duidt dat hij getrouwd was, of in elk geval dierbaren in de stad had wonen. Zijn stamboeknummer (zoals een leger- of registratienummer bij het KNIL heette) was 95915. Het nummer 83182 in het veld Remarks is pas na 1955 door de Stichting Administratie Indonesische Pensioenen toegevoegd.

Na zijn gevangenneming heeft Wim de rest van het jaar in een krijgsgevangenkamp op Java doorgebracht. Op een niet nader genoemde datum in 1943 werd hij naar Thailand overgebracht om als dwangarbeider te werken aan de beruchte Birmaspoorlijn. Hij heeft daarvoor, zo blijkt uit zijn interneringskaart, in ten minste twee verschillende krijgsgevangenkampen gezeten.

Op 8 april 1943 werd Wim ziek, waarna hij op 1 augustus overleed in het hospitaal van het krijgsgevangenkamp in Tha Makham. Als doodsoorzaak wordt beriberi vermeld, maar we kunnen gevoeglijk aannemen dat de erbarmelijke leefomstandigheden aan zijn overlijden hebben bijgedragen. Pas in 1945 kreeg de familie via het Rode Kruis het definitieve bericht van zijn overlijden.

Wim werd in Tha Makham begraven en later herbegraven op het Kanchanaburi War Cemetery in Thailand, vak 7, rij C, graf 31. Zijn neef Hein Derksen heeft het graf samen met zijn vrouw bezocht en er foto's gemaakt. Hein heeft ook een bidprentje van Wim waarop hij in uniform staat. Zijn naam staat op het oorlogsmonument in 's-Heerenberg, op het Monument Birma-Siam & Pakan Baroe Spoorwegen en in de Erelijst van gevallenen 1940-1945. Zijn overlijden is niet in gemeente Bergh ingeschreven.

Op het Kanchanaburi War Cemetery liggen eveneens begraven C.J. van den Berg, J.B. van Bergen, W.H. Moerkes en C.A. Wennekes.

Wim was een neef van de gebroeders Peter en Theo Derksen, die beiden in mei 1940 in militaire dienst waren, en van Theo Derksen die als dienstplichtig militair in Nederlands-Indië is geweest.

• 

  Aan boord van de Marnix van Sint Aldegonde. Wim staat rechtsboven met links van hem Sjaak van Bergen.

• 

  Tekst bidprentje
  
  Klik op de afbeeldingen voor een vergroting ‎

• 

  Wims oorsponkelijke graf op Kanchanaburi War Cemetery in Thailand

• 

  De huidige grafsteen van Wim.
  Foto: Oorlogsgravenstichting

• 

  De vermelding van Wim op blz. 43 van de Erelijst van gevallenen 1940-1945

• 

  Wims Japanse interneringskaart.

• 

  De overlijdensadvertentie in het Kerkblad voor Bergh van 2 november 1945

Bronnen

• Bevolkingsregister Bergh
• Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Binnenlandse Zaken: Stichting Administratie Indonesische Pensioenen (SAIP), Stamboekgegevens KNIL-militairen, met Japanse Interneringskaarten, 1942-1996, nummer toegang 2.10.50.03, inventarisnummer 425 (te vinden op gahetNA)
• Oorlogsgravenstichting
• Erelijst van gevallenen 1940-1945