Overgoor, Josephus Johannes

Zijn jonge jaren

Joep Overgoor uit Vinkwijk werd geboren op 24 november 1913 als een van de veertien kinderen van Theodorus Gerardus Johannes Overgoor en Maria Kamperman.

Na de lagere school is Joep waarschijnlijk naar de MULO geweest. Hij wilde graag onderwijzer worden en het diploma van deze middelbare school had hij nodig om tot de kweekschool toegelaten te worden. De aanmelding aan de kweekschool in Hilversum was al bijna rond, toen zijn vader besliste dat Joep als metselaar aan het werk moest bij Willem Kleinpenning in Zeddam.

Op eigen initiatief heeft Joep zich vervolgens een baan verschaft bij het 's- Heerenbergse filiaal van Probat. Daar heeft hij geleerd ovens te metselen installeren. Hij werkte toen veel op locatie, waaronder een langere periode (van februari tot september 1935) in Tilburg.

De crisistijd deed Joep in 1938 besluiten dienst te nemen bij het KNIL, het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger. Het KNIL was in die tijd van werkeloosheid het onderwerp van gesprek onder jongens van zijn leeftijd. Een van degenen die zich, zij het wat later, ook aanmeldde, was Herman Kleinpenning een zoon van Joeps eerste werkgever.

Nederlands-Indië

Als KNIL-soldaat naar de Oost

Joep in galatenue

Zijn opleiding tot KNIL-soldaat kreeg Joep in de Prins Hendrikkazerne in Nijmegen, waar de Koloniale Reserve gelegerd was, het opleidingscentrum voor het KNIL in Nederland. Na een keuring en een proeftijd van twee tot drie maanden bij de Koloniale Reserve werd hij geschikt bevonden en uitgezonden naar Nederlands-Indië .

Hij vertrok op 1 juni 1938 met het passagiersschip Marnix van St. Aldegonde van Amsterdam naar Indië. Hij maakte deel uit van een detachement aanvullingstroepen van zestig man waartoe ook Sjaak van Bergen uit Zeddam behoorde. Nadere details en meer foto's van de reis naar Indië staan op Sjaaks pagina.

Hoewel hij al op 1 juni uit Nederland was vertrokken, werd Joep pas op 22 juli uitgeschreven uit het bevolkingsregister van de gemeente Bergh. Hij zat toen al lang en breed in Indië, maar deze vertraging zal ermee te maken hebben dat hij tijdens zijn opleiding in Nijmegen officieel nog inwoner van Bergh was. Pas toen hij daadwerkelijk in Indië was, kon hij in Bergh uitgeschreven worden. Maar het duurde in die tijd even voor een bericht uit Indië op het gemeentehuis in 's-Heerenberg was. Sjaak van Bergen werd ook op 22 juli 1938 uitgeschreven.

Over Joeps diensttijd in Indië zijn nog geen gegevens voorhanden. Het is onbekend bij welk onderdeel hij diende, maar vermoed wordt dat hij net als Sjaak van Bergen was ingedeeld bij de Luchtdoelartillerie in Soerabaja op Oost-Java. In elk geval was hij in Soerabaja gelegerd

De Tweede Wereldoorlog

Joep is nog voor de Duitse inval in Nederland op 10 mei 1940 naar huis teruggekeerd. Bij ongeluk tijdens een sportevenement waren zijn lendenwervels beschadigd geraakt, waardoor hij werd afgekeurd voor de dienst. Na een periode van verpleging in Soerabaja, is hij in maart 1940 op de boot naar Nederland gestapt. Een andere Berghse KNIL-soldaat, Joep van Dillen, noemde het vertrek als volgt in een brief van 15 maart:

De naam van Joeps schip is niet overgeleverd, maar aangezien er in die gespannen tijd niet al te veel passagiersschepen voeren, is het waarschijnlijk de Sibajak geweest. Die vertrok op 6 maart 1940 uit Batavia en kwam op de 27e aan in Genua, het eindpunt van die vaart. Dat Joep in Genua van boord is gegaan, staat wel vast. Daar heeft hij de reis per zogenaamde boottrein voortgezet en kwam twee dagen later aan in Nederland. Pas een maand later, zo blijkt uit een van onderstaande krantenknipsel, werd hij ingeschreven in de gemeente Bergh. De reden kan zijn dat Joep geen haast heeft gemaakt met de aanmelding, of dat hij als afgekeurd KNIL-militair elders bezig was met formaliteiten of een medische behandeling.

Dankzij zijn blessure heeft Joep de Japanse bezetting van Nederlands-Indië (1942-1945) niet hoeven meemaken.

Beeldmateriaal

• Klik op de afbeeldingen voor een vergroting
• 

  Joep met zijn ouders voor zijn vertrek naar Indië

• 

  Joep (rechts) met Sjaak van Bergen op de Marnix van St. Aldegonde

• 

  Joep op wacht in Soerabaja. Let op de typische KNIL-hoed.

Bericht over Joeps vertrek naar Indië uit De Graafschapbode van 1 augustus 1938. Sjaak van Bergen is op 1 juni tegelijk met Joep vertrokken. Joep van Dillen is op 22 juni 1938 vertrokken.

Bericht over Joeps terugkeer uit Indië uit De Graafschapbode van 3 mei 1940.

Zijn verdere leven

Joep kreeg vanwege zijn blessure een volledig pensioen uitgekeerd. Hij hoefde zodoende niet meer te werken, maar toen hij via een hoge ambtenaar bij de Posterijen een baan kon krijgen als verantwoordelijke bij de Hoofdsortering in Arnhem, heeft hij die aangenomen. Vanaf dat moment had hij een dubbel inkomen.

In de jaren zestig verruilde hij zijn werk in Arnhem voor een baan bij de Luchtmacht. Daar heeft hij als burger gewerkt bij de Luchtmacht Elektronische & Technische School (LETS) in Schaarsbergen en op de vliegbasis Deelen, waar een Navo-post was gevestigd. Ook daar ging hij er weer in salaris op vooruit. Joep trouwde met de Hongaarse Ilona Julianna Rigo, geboren op 15 mei 1916 in Boedapest. Zij gingen in Zevenaar wonen en kregen een zoon.

Ilona overleed op 7 augustus 1986 in Arnhem en werd in Zevenaar begraven. Later is Joep in Hengelo (Gld.) gaan samenwonen met Maria Winkelman. Voor haar heeft hij na z'n zestigste nog z'n rijbewijs gehaald.

Joep overleed in Doetinchem op 5 januari 1997, 83 jaar oud. Hij werd begraven op de r.-k. begraafplaats in Hengelo (Gld.).

Bronnen

• Baptist Overgoor
• Grada Leijzer-Overgoor
• Jaap van Bergen (scheepsfoto)
• Bevolkingsregister Bergh
• Online-Familieberichten
• Graftombe.nl