Gildehuis Beek-Loerbeek

Het Gildehuis in Beek in 2019

Het Canadees oorlogsmonument uit 1945

De gildebroeders van het Beekse gilde besloten op 26 januari 1897 om een eigen stenen Gildehuis, een Gildetent te bouwen.

Dit Gildehuis moest zoveel mogelijk in het midden van de parochie tussen Beek en Loerbeek worden gebouwd. De gildeleden wilden hun benen weleens onder een eigen tafel kunnen steken. Vermoedelijk hangt dit besluit samen met het feit, dat in 1896 de Schutterij de Eendracht was opgericht. Voorheen werd gilde gevierd en vergaderd op de deel van een van de grote hoeven, nu eens hier, dan weer daar. De leden konden het eerst niet goed eens worden waar de tent moest komen: op Beek of op Loerbeek. Tenslotte waren allen ervoor dat hij precies midden in het kerspel gebouwd zou worden en daartoe werd met den meetketting van de Duitse grens bij Elten tot het Kildersche Veld in Kilder gelopen.

Uit zuinigheidsoverwegingen is hij echter toch dertig meter dichter bij Beek gekomen, omdat de kerk daar een lapje grond had liggen dat het gilde geschikt kon kopen. Deze lap grond, gelegen aan de Slakweg – de huidige Sint Jansgildestraat – werd voor 18,00 gulden aangekocht en het werk werd aanbesteed.

De tekening en het bestek werden gemaakt door architect Arnold te Wiel uit Azewijn. Gerrit Kloppers uit Didam was de laagste inschrijver met een bouwsom van 2.581,00 gulden. Het werd een langwerpig gebouw – richting Beek – van rode baksteen met gegoten ijzeren raamkozijnen. Voorts werden aangeschaft een kegelbaan, kegels, ballen, banken, lampen, een kachel, een beuken heg, een puntdraadhek, geweren, de brandassurantie en kosten van de hypotheek (groot 2.700,00 gulden), betaald voor een totaalbedrag van 506,02 gulden. Een tuinman uit 's-Heerenberg legde voor 23,70 gulden een fraai plantsoen rond het gebouw aan.

Met de kermis van 1897 – de laatste drie dagen van augustus – was de tent klaar en werd verpacht aan de navolgende Beekse kasteleins; Kobus Reijers, Jan Otters, Gradus ten Benzel en Toon Hageman voor de som van 165,00 gulden in totaal.

Nu de gildetent een feit was, had men een eigen vaste stek en dat kwam de vooruitgang en de bloei van het gilde zeer ten goede. Vanaf nu werden alhier de jaarlijkse gildefeesten gevierd.

Kort na de bevrijding was er in het Gildehuis een Canadese verbandplaats gevestigd. Dertien gewonde Canadese militairen die daar tussen 1 en 5 april 1945 overleden, werden tijdelijk bij het Gildehuis begraven. Op 10 maart 1946 werden zij overgebracht naar de Groesbeek Canadian War Cemetry in Groesbeek.

Bij het Gildehuis heeft een Canadees oorlogsmonument gestaan. Het werd op 31 augustus 1945 onthuld en door burgemeester Nederveen van de gemeente Bergh aanvaard.

Het adres van het Gildehuid ofwel de Broederschap van St. Jan is tegenwoordig Sint Jansgildestraat 31 in Beek.

Kleuterschool

Het Gildehuis werd ook als kleuterschool gebruikt. De foto toont de kleuterklas Beek/Loerbeekvan juffrouw Elfrink rond 1950.

De namen zijn van links naar rechts en van beneden naar boven:

• lste rij. ...?,Tonnie Welling, Martien Buiting, Theo Heijnst, Theo Keurntjes (A zn), Harrie Boerboom, Jan van de Heijden, Gerrit Derksen, ...?, Gerard Hermsen, Wilie van Emden.
• 2de rij. Tonnie Boers, Theo Visser, Jan Hansen, Jan Hendricksen, Betsie van Westerob, ...?, Irene of Margriet Westerhof, Margriet of Irene Westerhof, Janneke Leijting, ...?, Dinie Jansen, Mientje Hendriksen, ...?, ...?.
• 3de rij. Gerrit Roes, Marga Jansen, Resi te Winkel, Annie Keurntjes, ...?, Ineke Welling, Willie van Loon, Riet Hendriksen, Lidwina van der Heijden, Annie Kok, Mientje Keurntjes, Tinie van der Heijden, ...?, Ans Gerritsen.
• 4de rij. Fred Reijers, ...?, Jopie Zweden, Gerard Rosendaal, Alex Goossen, Jan van Arem, Theo Roes, Gerard Schiphorst, Theo Keurntjes (W zn) Juffrouw Elfrink (uit Babberich).

Bron

• John Thoben: Wandelingen in Beek (Bergh) in 1965 in Old Ni-js nr. 71