Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Berntsen-Van Akkeren
Inhoud
Tien zonen
In de negentiende eeuw zijn meerdere leden van de familie Berntsen – Van Akkeren naar Amerika geëmigreerd.
Bernardus Berntsen werd op 6 februari 1794 geboren in Bergh als zoon van Hendrik Berntsen en Maria Hakfoort. Zijn achternaam wordt in de meeste bronnen gespeld als Berntsen, maar soms ook als Berentsen. Verwantschap met de Azewijnse familie Berntsen of met de Zeddamse familie Berentsen is echter (nog) niet gevonden. Zijn kinderen en kleinkinderen worden in latere bronnen consequent Berntsen genoemd.
Bernard trouwde op 23 augustus 1825 in de Sint-Martinuskerk in Emmerik met Hendrina van Akkeren. Zij was daar in september 1801 geboren als dochter van Hendrik van Akkeren en Aleida Otten. Aanvankelijk woonde het echtpaar aan de Pruisische kant van de grens, maar vestigde zich in 1829 in Zeddam.
Bernard en zijn vrouw kregen tien zonen:
- Hendrik, op 6 november 1825 geboren in Griethuizen
- Wilhelmus Joannes, op 14 december 1826 geboren in Kleef
- Gerhardus Bernardus, op 4 maart 1828 geboren in Kleef
- Jan, op 22 april 1829 geboren in Zeddam, overleden aldaar op 12 april 1832
- Cornelis Hermanus, op 8 september 1830 geboren in Zeddam
- Martinus, op 20 maart 1832 geboren in Zeddam
- Johannes, op 3 december 1835 geboren in Zeddam, overleden aldaar op 7 augustus 1855
- Arnoldus, op 23 september 1837 geboren in Zeddam
- Antoon, op 15 juni 1840 geboren in Zeddam
- Wilhelmus Hermanus Johannes, op 13 maart 1843 geboren in Zeddam
Vader Bernhard overleed op 11 februari 1860 in Zeddam.
Emigratie in 1856
De zoons Hendrik en Cornelis werden op 12 mei 1856 uitgeschreven uit het bevolkingsregister van de gemeente Bergh wegens vertrek naar Amerika.
Zij vertrokken van Antwerpen aan boord van het schip Catharine en kwamen op 26 juni 1856 aan in de haven van New York. Daar zetten zij voet aan land bij Castle Garden, een fort op de zuidpunt van Manhattan dat van 1855 tot 1890 als ontvangstcentrum voor immigranten dienst deed (Ellis Island werd pas in 1892 in gebruik genomen). Bij de ontschepingsformaliteiten werd als Hendriks beroep genoteerd smith en als Cornelis' beroep baker.
Over de verdere levensloop van Hendrik en Cornelis in Amerika zijn nog geen gegevens voorhanden. Zo is nog niet bekend waar zij zich gevestigd hebben.
Emigratie in 1867
In juli 1867 emigreerden nog meer Berntsens naar Amerika. De groep bestond uit:
- moeder Hendrina van Akkeren
- Gerhard, zijn vrouw Maria Dunk en hun kinderen Bernhard, Johannes en Antonia
- Arnold
- Antoon
En verder
- Theodoor, een neef, geboren in Zeddam 30 augustus 1843. Hij was een zoon van Johannes Berntsen en Theodora Varwijk. Zij doopnamen waren Johannes Theodorus.
- Heinrich Ferdinand, een tweejarig kind dat blijkbaar ook Berntsen heette. Het is niet duidelijk wie hij was.
De groep reisde met de bark Capella van Bremen (Bremerhaven) naar Baltimore. De aankomst daar was op 25 september 1867. Het valt op dat de reis meer dan twee maanden heeft geduurd. De oversteek over de Atlantische Oceaan nam hooguit twee weken in beslag, dus waarom heeft de reis van Vinkwijk naar Bremen zo lang geduurd? Dit kan te maken hebben met het mogelijke overlijden van een van de kinderen. Volgens het bevolkingsregister zijn de drie kinderen van Gerhard en Maria alledrie naar Amerika vertrokken, maar alleen Bernard en Antonia zijn daar aangekomen. Johannes ontbreekt. De enige voor de hand liggende verklaring is dat het jongetje onderweg naar Bremen is overleden. Daarbij valt op dat Johannes en de mysterieuze Heinrich Ferdinand even oud waren. Is er sprake van een naamsverandering of was Heinrich Ferdinand echt iemand anders dan Johannes?
Bij de ontscheping werd genoteerd dat de groep op weg was naar de staat Missouri. Theodoor woonde daar bij de volkstelling van 1880 inderdaad. Bij aankomst in Baltimore was als zijn beroep joiner genoteerd, een timmerman die houten verbindingen maakt (dus zonder spijkers en schroeven werkt). In 1880 werd hij meer algemeen aangeduid als carpenter, timmerman. Hij woonde in Weston, een kleine plaats in Platte County in het westen van Missouri. Hij was getrouwd met een zeven jaar jongere Duitse vrouw en had in 1880 vier kinderen in de leeftijd van nul tot acht jaar.
De rest van de familie heeft ook in Missouri gewoond, maar is later verhuisd naar Nemaha in Nemaha County, Kansas. De twee plaatsen liggen maar zo'n honderd kilometer van elkaar aan weerszijden van de grens tussen Missouri en Kansas.
Bij de volkstelling van 1880 werd Gerhard in Nemaha geregistreerd. Hij woonde daar met zijn vrouw en vier kinderen op een boerderij. Bernhard en Antonia waren nog in Vinkwijk geboren, daarna kwamen William en Peter, die rond 1872 en 1876 in Missouri waren geboren. Het gezin is dus tussen 1876 en 1880 naar Kansas verhuisd.
Arnold werd bij aankomst in Baltimore genoteerd als miner, mijnwerker. Als dat beroep klopt, heeft hij waarschijnlijk in het Ruhrgebied gewerkt. Bij de volkstelling van 1880 was hij boer in Nemaha. Hij was getrouwd met een vijf jaar jongere vrouw die in Missouri was geboren. Zij hadden vijf kinderen, waarvan er vier in Missouri waren geboren. De jongste, in 1880 nog een baby, was in Kansas geboren. Arnold is dus in 1879 of 1880 verhuisd.
Antoon wordt bij de volkstelling van 1910 genoemd. Hij was toen weduwnaar en woonde in Atchison, Atchison County, dat vlak bij Nemaha County in Noordoost-Kansas ligt. Hij woonde in bij zijn zoon Ben (rond 1874 geboren in Kansas) en diens vrouw Pearl (rond 1884 geboren in Montana). Ben en Pearl hadden toen vijf kinderen.
Hoe het Hendrina van Akkeren in Amerika is vergaan, is niet bekend. In de beschikbare bronnen zijn geen vermeldingen van haar gevonden. Ook over Heinrich Ferdinand is niets naders bekend.
Emigratie in 1883
Als laatste is ook Martinus met zijn gezin naar Amerika gegaan. Hij was onderwijzer van beroep. Nadat hij voor kortere periodes een baan had gehad in achtereenvolgens 's-Heerenberg, Wijk bij Duurstede en Gaanderen, werd hij in februari 1863 onderwijzer in Beek. Niet lang daarvoor, op 17 november 1862, was hij in Didam getrouwd met Grada Jakoba Voedt, dochter van Hendrik Voedt en Grada Slangenburg.
In juli 1867 verhuisde hij met zijn vrouw en zoon Bernardus Hendrikus (geboren op 20 augustus 1866) van Beek naar Vinkwijk. Hij betrok daar de woning die was vrijgekomen toen zijn broer Gerhard naar Amerika ging. Helaas overleden zijn zoon daar op 11 oktober 1867, veertien maanden oud. Op 15 juni 1869 overleed ook zijn vrouw. Martinus hertrouwde toen op 19 februari 1870 in 's-Heerenberg met Theodora Polman, dochter van Theodorus Polman en Johanna Meurs.
Rond de dag in februari 1871 waarop hun eerste kind geboren werd, gingen zij weer in Beek wonen. Zij kregen daar zes kinderen:
- Hendrikus Hermanus Martinus, geboren op 26 februari 1871
- Theodora Johanna Maria, geboren op 8 februari 1873
- Prudentia Fransiska Josephina, geboren op 19 mei 1875
- Johanna Petronella Bernardina, geboren op 12 oktober 1876
- Theodorus Johannes Augustinus, geboren op 1 augustus 1878
- Johanna Wilhelmina Cornelia, geboren op 15 mei 1881
Per 1 september 1882 werd Martinus, vijftig jaar oud, pensioen toegekend. In december 1882 verhuisde hij met zijn gezin naar 's-Heerenberg. Een jaar later, op 27 december 1883, werd het gezin uitgeschreven uit het bevolkingsregister wegens vertrek naar Amerika. In nevenstaande advertentie is in vage termen sprake van vertrek naar elders. Onduidelijk is ook of Martinus op genoemde verkoopdatum nog in Beek woonde. Volgens het bevolkingsregister woonde hij toen in 's-Heerenberg.
Over de reis naar Amerika en hun verblijf daar zijn helaas geen gegevens voorhanden.
De achterblijvers
Van de tien zonen van het echtpaar Berntsen – Van Akkeren zijn er zes naar Amerika geëmigreerd. Van twee andere is bekend dat zij jong zijn overleden. Over de levensloop van de laatste twee is het volgende bekend.
Wilhelmus Joannes komt nog voor in het bevolkingsregister van de gemeente Bergh over de periode 1840-1850, maar daarna ontbreekt van hem elk spoor. In 1843 werd zijn broer Wilhelmus Hermanus Johannes geboren, die dus vrijwel dezelfde voornamen had. Misschien is Wilhelmus Joannes tussen 1840 en 1843 overleden, maar daarvan is geen overlijdenakte gevonden.
Wilhelmus Hermanus Johannes was belastingambtenaar. Hij was gestationeerd in Dinxperlo toen hij daar op 13 maart 1873 trouwde met Maria Catharina Elisabeth Horn, dochter van Christiaan Horn en Anna Maria Brands.
Van december 1875 tot november 1876 woonde het gezin in Wehl en vertrok daarna naar Wormerveer in Noord-Holland. Daarna had Wilhelmus nog onder meer de standplaatsen Montfoort (Utrecht) en Vlaardingen. Daar werd hem per 1 mei 1901 van rijkswege pensioen verleend. Korte tijd later, op 23 juli 1901, overleed hij op 58-jarige leeftijd in Rotterdam. Zijn vrouw overleed op 10 februari 1938 in Apeldoorn, 96 jaar oud.
Zijn kinderen waren:
- Anna Maria Louisa, geboren op 23 januari 1874 in Dinxperlo, overleden op 8 maart 1948 in Apeldoorn
- Louisa Maria Wilhelmina, geboren rond 1879 in Wormerveer, overleden aldaar op 20 mei 1880
- Marie Louise, geboren in 1881 in Wormerveer, overleden op 7 juli 1936 in Apeldoorn
- Johan Wilhelm Gustaaf Adolf, geboren op 24 juni 1885 in Montfoort
