Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !

Pinkster, Auke

Uit Berghapedia
Ga naar: navigatie, zoeken

Auke Pinkster was van 9 juli 1944 tot de bevrijding op 1 april 1945 NSB-burgemeester van Bergh. Hij was de opvolger van de NSB'er J.G.C.P van der Werf.

Pinkster werd op 15 juli 1904 geboren in Valthermond in de toenmalige Drentse gemeente Odoorn. Hij was de jongste van de zes kinderen van Harm Pinkster, brugwachter, en Trijntje Pater. Op 25 februari 1911 werd het gezin uitgeschreven naar Deurne, waar Auke de HBS bezocht. Daarna woonde hij korte tijd in Helmond, Mierlo (waar in 1928 zijn vader overleed) en Leeuwarden. In 1930 verhuisde hij naar Doesburg. In 1937 trouwde hij in Rheden met Koosje Bisseling (in 1912 geboren in Duiven); hij was toen "Directeur eener Importmaatschappij". Dit huwelijk eindigde in een echtscheiding.

Hij had een baan gehad in de steenkolenhandel toen hij in het begin van de oorlog als volontair op de gemeentesecretarie van Ede ging werken. Vervolgens heeft hij in 1941 drie maanden lang een door de NSB verzorgde burgemeesterscursus gevolgd. Tegenover de commissaris der provincie (zoals de commissaris der koningin in de oorlog werd aangeduid) werd twijfel geuit over Pinksters geschiktheid als burgemeester, maar toch werd hij begin 1942 tot burgemeester van Angerlo benoemd. Mogelijk had die twijfel ermee te maken dat Pinkster niet "de allures van een doorsnee NSB'er" had. Blijkbaar was hij geen al te fanatieke nationaalsocialist.

Pinkster werd in 1944 naar Bergh overgeplaatst. Dit is, al naar gelang de geraadpleegde bron, gebeurd in juli of oktober. De overplaatsing heeft zeker niet later plaatsgevonden, want zijn naam staat al onder deze proclamatie van 17 oktober 1944. Er volgden meer van dergelijke bekendmakingen, zoals deze lastgeving van 25 februari 1945.

Toch heeft Pinkster de mogelijkheden van zijn positie ook op positieve wijze ingezet, zoals blijkt uit deze oproep van 6 februari 1945 voor hulp aan het noodziekenhuis in 's-Heerenberg. Deze oproep was mede ondertekend door pastoor Horsthuis en de huisartsen Kok en Dael, met wie een zekere mate van samenwerking dus mogelijk was. 's-Heerenberg had van maart 1944 tot oktober 1945 geen eigen predikant, zodat de oproep niet door een vertegenwoordiger van de protestantse gemeenschap is ondertekend.

Pinkster werd na de bevrijding op 1 april 1945 vrijwel meteen vervangen door de teruggekeerde burgemeester Nederveen. Voor hij kon vertrekken, is hij nog geboeid en met een koetouw om zijn nek op een sukkeldrafje over de Kilderseweg in Zeddam gevoerd. Hij was kaalgeschoren en werd uitgescholden, bespuugd en bekogeld met stenen en kastanjes die nog in hun stekelige dop zaten. Sommige mensen sloegen en schopten hem. Een dergelijk lot hebben ook andere NSB-burgemeesters ondergaan.

Pinkster werd veroordeeld voor zijn collaboratie met de Duitse bezetter. Bij de behandeling van zijn zaak waren betrokken de Politieke Recherche Afdeling in Doetinchem, het Bijzonder Gerechtshof in Arnhem en de procureur-fiscaal in Arnhem. Welk vonnis tegen hem werd uitgesproken is vooralsnog onbekend. Het is te vinden in zijn strafdossier, dat bewaard wordt in het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR), dat is ondergebracht bij het Nationaal Archief in Den Haag. Dit archief is sinds 1 januari 2025 beperkt openbaar via de online databank Oorlog voor de rechter. Hierin zijn de namen van de betrokkenen te vinden, maar de dossiers zelf zijn vooralsnog alleen na reservering in een studiezaal van het Nationaal Archief in te zien.

Over Pinksters verdere levensloop zijn geen gegevens voorhanden. Hij was in zijn tweede huwelijk getrouwd met Cornelia Wilhelmina Hendrika Beumer (1914–2010), weduwe van Simon Hendrik Klaver (1914-1946). Hij overleed op 28 mei 1990, 85 jaar oud, en werd begraven in Oosterbeek.

Bronnen

Overgenomen van "https://berghapedia.nl/index.php?title=Pinkster,_Auke&oldid=99929"