Taconis, Sipke

Huisarts in 's-Heerenberg

Sipke Taconis werd op 14 juli 1886 geboren in Meppel als zoon van de boekdrukker en uitgever Geert Taconis en Antje Vis. Hoewel hij maar één voornaam had, komt zijn naam soms voor als S.G. Taconis. De G komt dan van zijn vaders voornaam.

Taconis behaalde in 1910 zijn artsendiploma aan de Universiteit van Amsterdam, waarna hij huisarts werd in 's-Heerenberg als opvolger van dokter Schikker. Schikker was in augustus 1910 naar Renkum verhuisd, terwijl een aantal patiënten hun doktersrekeningen nog niet hadden betaald. Schikker liet toen een advertentie in De Graafschapbode zetten met de mededelingen dat onbetaalde rekeningen konden worden voldaan bij dokter Taconis in Hôtel Bosman.

In februari 1912 heeft hij de eerste lijkschouwing verricht op het lichaam van het vermoorde meisje Maria Hartjes. Kort daarop, op 16 april 1912, heeft hij de dood vastgesteld van de vermoorde Gradus Johannes Wennekes, een neef van het meisje Hartjes.

In het voorjaar van 1914 konden inwoners van Bergh zich kostenloos door hem laten vaccineren tegen pokken.

In november 1914 werd hij gemobiliseerd in verband met de in juli van dat jaar uitgebroken Eerste Wereldoorlog. Zijn patiënten werden toen overgenomen door dokter Knoppien. Hij kwam in actieve dienst bij de geneeskundige dienst van de Koninklijke Landmacht als reserveofficier van gezondheid 2e klas (1e luitenant). In juni 1918 werd hij bevorderd tot reserveofficier van gezondheid 1e klas (kapitein). Na de oorlog bleef hij als reserveofficier oproepbaar. In 1920 en opnieuw in 1925 werd zijn oproepbaarheid nog eens met vijf jaar verlengd.

Hoewel hij tijdens de Eerste Wereldoorlog niet in 's-Heerenberg was, stond hij daar wel als arts geregistreerd. Het ministerie van binnenlandse zaken publiceerde destijds in de Nederlandsche Staatscourant elk jaar een STAAT DER OP 1 JANUARI 191x IN NEDERLANDSCHE AAN DUITSCHLAND EN BELGIË GRENZENDE GEMEENTEN GEVESTIGDE GENEESKUNDIGEN EN VROEDVROUWEN. Hierin staat Taconis gewoon vermeld onder Bergh ('s-Heerenberg), door de jaren heen samen met achtereenvolgens de artsen J.Th.M. Kock en L. Knoppien, en vroedvrouw F. Busces.

Uit De Graafschapbode van 3 september 1910

Uit De Graafschapbode van 27 maart 1914

Uit De Graafschapbode van 8 november 1914

Controlerend geneesheer bij de RVB

Per 18 juli 1918, terwijl hij nog gemobiliseerd was, werd hij benoemd tot controlerend geneesheer bij de Rijksverzekeringsbank met standplaats Hengelo. Dientengevolge is hij niet meer als huisarts teruggekeerd naar 's-Heerenberg. Op 21 augustus 1918 is hij daar nog wel getrouwd met Wilhelmina Johanna Carolina Hoogland, een zuster van de Zeddamse dierenarts Jacob Hoogland.

Vanuit Hengelo heeft in hij het voorjaar van 1926 op verzoek van zijn zwager Jacob Hoogland een brief gestuurd naar de arrondissementsrechtbank in Arnhem. Daar diende in hoger beroep een rechtszaak tegen de 's-Heerenbergse veldwachter W., die door de kantonrechter in Terborg was veroordeeld wegens dronkenschap. Taconis kende W. en verklaarde dat "de Bergsche lucht vol intrigues zit", maar ook "dat W. een uitmuntend politieman is, waarop geen aanmerking is te maken".

In 1930 is Taconis overgestapt naar de verzekeringsmaatschappij Centraal Beheer. Hier werkte hij eerst voor de vestiging in Twente, later als directeur van de medische dienst van Centraal Beheer op het hoofdkantoor in Amsterdam. In die tijd woonde hij in Laren (N.H.).

Vicepresident van de Artsenkamer

Uit Tubantia van 23 december 1941

In 1941 werd Taconis benoemd tot vicepresident van de Nederlandsche Artsenkamer. Alle Nederlandse artsen waren verplicht lid van deze nationaalsocialistische beroepsorganisatie, die op 20 december 1941 door de Duitse bezetters werd ingesteld. De Haagse uroloog en NSB'er Croïn werd benoemd tot president van de Artsenkamer. Dit geeft te denken over Taconis' Duitsgezindheid, temeer daar Nederlandse artsen nu gedwongen konden worden praktijken uit het Derde Rijk toe te passen, zoals euthanasie plegen op zwakzinnigen en het verraden van gewonde personen (verzetsstrijders!) aan de Sicherheitspolizei. Aangenomen moet worden dat Taconis lid van de NSB is geweest. Na de oorlog is er een onderzoek naar hem ingesteld op grond van de besluiten Herstel Rechtsbeheer en Vijandelijk Vermogen.

Zijn laatste jaren

In 1949 werkte hij nog (of weer) als arts in Laren (N.H.). Later verhuisde hij met zijn vrouw naar Ellecom, waar zijn vrouw in 1966 overleed. Taconis overleed in Ellecom op 31 maart 1976, 89 jaar oud. Hij werd in besloten kring gecremeerd.

Bronnen

• Bevolkingsregister Bergh
• Archieven.nl
• Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, Deel 5, eerste helft, blz. 431–435
• Op Delpher:
  • De Graafschapbode van 3-9-1910, 27-3-1914 en 8-11-1914
  • Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant van 22-6-1918
  • Nederlandsche Staatscourant van 12-3-1914, 6-4-1916, 12-5-1917 en 28-6-1920
  • De Maasbode van 11-7-1925
  • De Gooi- en Eemlander van 26-5-1926 en 30-7-1949
  • Tubantia van 23-12-1941
  • Financieel Dagblad van 1-11-1945
  • Het Parool van 23-11-1966
  • NRC Handelsblad van 5-4-1976