Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !

Militairen van mei 1940: verschil tussen versies

Uit Berghapedia
Ga naar: navigatie, zoeken
k (Kilder: Ter Horst en Linnenbank toegevoegd)
k (Zeddam: Hendriks)
 
(32 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
Bij de Duitse aanval op Nederland '''in mei [[1940]] telde het Nederlandse leger zo'n 300.000 man'''. Naast een beperkt aantal beroepsmilitairen (meest officieren en onderofficieren), waren dit dienstplichtigen van de lichtingen [[1924]]-1940, dus mannen geboren in de jaren [[1904]]-[[1920]]. Daaronder waren meerdere [[gemeente Bergh|Berghse]] militairen. Hoewel de naam van slechts weinigen van hen bekend is, betrof het de meerderheid van degenen die in voornoemd tijdperk van 1904 tot 1920 geboren waren.
+
Bij de Duitse aanval op Nederland in mei [[1940]] telde de Nederlandse krijgsmacht zo'n 280.000 man. Naast een beperkt aantal beroepsmilitairen (officieren en onderofficieren) en reserveofficieren, waren dit dienstplichtigen van de lichtingen [[1924]]-1940, dus mannen geboren in de jaren [[1904]]-[[1920]]. Daaronder waren meerdere [[gemeente Bergh|Berghse]] militairen. Hoewel de naam van slechts weinigen van hen bekend is, betrof het de meerderheid van degenen die in voornoemd tijdperk van 1904 tot 1920 geboren waren.
  
Zij die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederlandse militaire dienst waren, behoren tot de doelgroep van de [[Nederlandse Veteranendag]].
+
Zij die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederlandse militaire dienst waren, vormen een van de doelgroepen van de [[Nederlandse Veteranendag]].
  
 
== Gesneuvelden ==
 
== Gesneuvelden ==
[[Afbeelding:Grebbeberg.jpg|thumb|right|250px|'''Het Militair Ereveld Grebbeberg in Rhenen.<br/>Foto Oorlogsgravenstichting''']]
+
[[Afbeelding:Grebbeberg.jpg|thumb|right|250px|'''Het Militair Ereveld Grebbeberg in Rhenen.'''<br/>Foto Oorlogsgravenstichting''']]
Tijdens de oorlogsdagen van mei 1940 en gebeurtenissen die daarmee verband houden in de dagen daarna, zijn ruim tweeduizend Nederlandse militairen gesneuveld. Daaronder waren er zeven die in de voormalige gemeente Bergh zijn geboren, of bij het begin van de oorlog daar woonachtig waren. Bovendien is er één Nederlandse militair van elders in de gemeente Bergh gesneuveld. Zeven van hen zijn begraven op het Militair Ereveld Grebbeberg in Rhenen.
+
Tijdens de oorlogsdagen van mei 1940 en gebeurtenissen die daarmee verband houden in de dagen daarna, is onder de Nederlandse militairen een groot aantal slachtoffers gevallen. Naast bijna 6.900 gewonden waren er ruim tweeduizend gesneuvelden. Onder die laatsten waren zeven man die in de voormalige gemeente Bergh waren geboren, of daar bij het begin van de oorlog woonachtig waren. Bovendien is er één Nederlandse militair van elders in de gemeente Bergh gesneuveld. Zeven van hen zijn begraven op het Militair Ereveld Grebbeberg in Rhenen.
  
 
*[[Berntsen, Wilhelmus Henricus | Wilhelmus Henricus Berntsen]]
 
*[[Berntsen, Wilhelmus Henricus | Wilhelmus Henricus Berntsen]]
Regel 15: Regel 15:
 
*[[Span, Lambertus Bernardus | Lambertus Bernardus Span]]
 
*[[Span, Lambertus Bernardus | Lambertus Bernardus Span]]
 
*[[Til, Bernard Hendrik van| Bernard Hendrik van Til]]
 
*[[Til, Bernard Hendrik van| Bernard Hendrik van Til]]
 +
 +
De overlijdens van deze militairen moesten, zoals elk ander overlijden, worden aangegeven in de gemeente waar zij waren omgekomen. Vervolgens zond die gemeente een uittreksel uit de overlijdensakte naar de gemeente waar de militair had gewoond, zodat het overlijden ook daar officieel geregistreerd kon worden. Door de oorlogsomstandigheden is de overlijdensaangifte voor elk van de omgekomen Berghse militairen heel verschillend verlopen. Details hierover zijn op de pagina van elk van hen te vinden.
  
 
== De demobilisatie ==
 
== De demobilisatie ==
Met de capitulatie op 14 mei was het Nederlandse leger niet maar zo in het niets opgelost. Na de chaos die door de strijd en de capitulatie was ontstaan, bepaalde de Nederlandse opperbevelhebber, generaal Winkelman, op 21 mei dat alle eenheden terug moesten keren naar de plaats waar zij zich op 9 mei bevonden. Op 28 mei mocht de helft van de militairen naar huis, waarbij als voorwaarde gold dat men werk had en zo in het eigen levensonderhoud kon voorzien. Op 4 juni mocht de rest van degenen die werk hadden, naar huis. Aldus was de Nederlandse krijgsmacht van 300.000 man op 15 juni ingekrompen tot ruim 80.000 man. Een maand later was de demobilisatie zo goed als voltooid.
+
Met de capitulatie op 14 mei was het Nederlandse leger niet maar zo in het niets opgelost. Na de chaos die door de strijd en de capitulatie was ontstaan, bepaalden de Duitsers dat alle eenheden naar hun kazernes moesten terugkeren. De Nederlandse opperbevelhebber, generaal Winkelman, kreeg daarna instructie te demobiliseren. Werkloze militairen en vrijwilligers kwamen in de Opbouwdienst terecht, waar zij stellingen moesten slechten, schade repareren en overige werkzaamheden verrichten. Op 28 mei mocht de helft van de militairen naar huis, waarbij als voorwaarde gold dat men werk had en zo in het eigen levensonderhoud kon voorzien. Op 4 juni mocht de rest van degenen die werk hadden, naar huis. Aldus was de Nederlandse krijgsmacht van 280.000 man op 15 juni ingekrompen tot ruim 80.000 man. Een maand later was de demobilisatie zo goed als voltooid.
  
Hoewel veel militairen al voor de bovengenoemde datum van 21 mei naar huis waren gegaan, konden de eersten pas vanaf eind mei daadwerkelijk de dienst verlaten. Van bijvoorbeeld [[Hermsen, Johannes Wilhelmus|J.W. Hermsen]] is bekend dat hij op 10 juni nog steeds in dienst was, en zo zullen er meer Berghse militairen op die datum nog niet thuis zijn geweest.
+
Hoewel veel militairen al eerder naar huis waren gegaan, konden de eersten pas vanaf eind mei daadwerkelijk de dienst verlaten. Van bijvoorbeeld [[Hermsen, Johannes Wilhelmus|J.W. Hermsen]] is bekend dat hij op 10 juni nog steeds in dienst was, en zo zullen er meer Berghse militairen op die datum nog niet thuis zijn geweest.
  
Bovengenoemd demobilisatieschema gold natuurlijk niet voor gewonden en krijgsgevangenen. Toch zijn de meeste krijgsgevangenen in de eerste helft van juni uit Duitsland in Nederland teruggekeerd.  
+
Bovengenoemd demobilisatieschema gold natuurlijk niet voor gewonden en krijgsgevangenen. Toch zijn de meeste krijgsgevangenen in de eerste helft van juni uit Duitsland in Nederland teruggekeerd.  
  
 
== Lijst van militairen ==
 
== Lijst van militairen ==
Van de personen die in mei 1940 in militaire dienst waren, zijn tot nog toe de volgende bekend. Vaak zijn de gegevens over hen nog fragmentarisch, maar in meerdere gevallen is door de medewerkers van het Streekarchivariaat Regio Achterhoek en/of de Stichting De Greb geheel belangeloos informatie aangeleverd (zie Bronnen). Zij worden hiervoor van harte bedankt.
+
Van de personen die in mei 1940 in militaire dienst waren, zijn tot nog toe de volgende bekend. Vaak zijn de gegevens over hen nog fragmentarisch, maar in meerdere gevallen is door de medewerkers van het ''Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers'' en/of de ''Stichting De Greb'' geheel belangeloos informatie aangeleverd (zie Bronnen). Zij worden hiervoor van harte bedankt.
 +
 
 +
In onderstaande lijst zijn de gesneuvelden aangegeven met (†).<br>
 +
Degenenen van wie bekend is dat zij krijgsgevangene zijn geweest, zijn aangegeven met (K).
  
 
=== Azewijn ===
 
=== Azewijn ===
 
[[Afbeelding:dislocatie 8 en 11 RI.jpg|thumb|right|500px|'''De positie van het 8e Regiment Infanterie (8 RI) op de Grebbeberg, waar relatief veel Berghse militairen gelegerd waren. Achter 8 RI lag 11 RI, waar ook Berghse militairen bij ingedeeld waren.''']]
 
[[Afbeelding:dislocatie 8 en 11 RI.jpg|thumb|right|500px|'''De positie van het 8e Regiment Infanterie (8 RI) op de Grebbeberg, waar relatief veel Berghse militairen gelegerd waren. Achter 8 RI lag 11 RI, waar ook Berghse militairen bij ingedeeld waren.''']]
  
 +
*[[Deurvorst, Zeno Willem Marie|Z.W.M. Deurvorst]]
 
*[[Garben, Johannes Hendrikus Josephus|J.H.J. Garben]]
 
*[[Garben, Johannes Hendrikus Josephus|J.H.J. Garben]]
 
*[[Geerling, Bernardus Franciscus|B.F. Geerling]]
 
*[[Geerling, Bernardus Franciscus|B.F. Geerling]]
Regel 42: Regel 48:
 
*[[Gaalen, Gerardus Wilhelmus van|G.W. van Gaalen]]
 
*[[Gaalen, Gerardus Wilhelmus van|G.W. van Gaalen]]
 
*[[Hendricksen, Reinirus Gerhardus|R.G. Hendricksen]]
 
*[[Hendricksen, Reinirus Gerhardus|R.G. Hendricksen]]
*[[Hermsen, Hendrikus Johannes|H.J. Hermsen]]
+
*[[Hermsen, Hendrikus Johannes|H.J. Hermsen]] (K)
 
*[[Keurntjes, Antonius Gerhardus|A.G. Keurntjes]]
 
*[[Keurntjes, Antonius Gerhardus|A.G. Keurntjes]]
*[[Rexwinkel, Bernardus|B. Rexwinkel]]
+
*A. Peters (K)
 +
*[[Rexwinkel, Bernardus|B. Rexwinkel]] (†)
 
*[[Schriek, Hendrikus Gerhardus van|H.G. van Schriek]]
 
*[[Schriek, Hendrikus Gerhardus van|H.G. van Schriek]]
 +
*[[Spliethof, Henricus|H. Spliethof]]
 
*[[Westerhof, Gerardus Henricus|G.H. Westerhof]]
 
*[[Westerhof, Gerardus Henricus|G.H. Westerhof]]
 
*[[Zweden, Bernardus Arnoldus|B.A. Zweden]]
 
*[[Zweden, Bernardus Arnoldus|B.A. Zweden]]
  
 
=== Braamt ===
 
=== Braamt ===
*[[Huntink, Johannes Wilhelmus|J.W. Huntink]]
+
*[[Bisselink, Albertus Johannes|A.J.  Bisselink]] (K)
 +
*[[Huntink, Johannes Wilhelmus|J.W. Huntink]] (K)
 
*[[Kinnaer, Gerhardus|G. Kinnaer]]
 
*[[Kinnaer, Gerhardus|G. Kinnaer]]
 +
*[[Koenders, Johannes Arnoldus|J.A.  Koenders]] (K)
 
*[[Overgoor, Joseph Theodorus|J.Th. Overgoor]]
 
*[[Overgoor, Joseph Theodorus|J.Th. Overgoor]]
 
*[[Westerop, Bernardus Johannes Henricus van|B.J.H. van Westerop]]
 
*[[Westerop, Bernardus Johannes Henricus van|B.J.H. van Westerop]]
  
 
=== 's-Heerenberg ===
 
=== 's-Heerenberg ===
*[[Bonte, Gerardus Henricus|G.H. Bonte]]
+
*[[Bonte, Gerardus Henricus|G.H. Bonte]] (K, †)
*[[Booij, Franciscus Johannes te|B.J. te Booij]]
+
*[[Booij, Franciscus Johannes te|B.J. te Booij]] (K)
 
*[[Bosch, Heinrich|H. Bosch]]
 
*[[Bosch, Heinrich|H. Bosch]]
 
*[[Bosch, Jacobus Johannes van den|J.J. van den Bosch]]
 
*[[Bosch, Jacobus Johannes van den|J.J. van den Bosch]]
*[[Derksen, Petrus Johannes|P.J. Derksen]]
+
*[[Braam, Hendrikus Hermanus Everhardus|H.H.E. Braam]] (K)
*[[Derksen, Theodorus Wilhelmus|Th.W. Derksen]]
+
*[[Braam, Karel|K. Braam]] (K)
*[[Elting, Gerardus Wilhelmus|G.W. Elting]]
+
*[[Derksen, Petrus Johannes|P.J. Derksen]] (K)
 +
*[[Derksen, Theodorus Wilhelmus (1918-1975)|Th.W. Derksen]] (K)
 +
*[[Elting, Gerardus Wilhelmus|G.W. Elting]] (†)
 
*[[Halteren, Antonius Johannes Hendrikus van|A.J.H. van Halteren]]
 
*[[Halteren, Antonius Johannes Hendrikus van|A.J.H. van Halteren]]
 
*[[Hamer, Johan Hendrik Jan|J.H.J. Hamer]]
 
*[[Hamer, Johan Hendrik Jan|J.H.J. Hamer]]
 +
*[[Hieltjes, Wilhelmus Henricus|W.H. Hieltjes]] (K)
 
*[[Kersten, Rudolf Alexander|R.A. Kersten]]
 
*[[Kersten, Rudolf Alexander|R.A. Kersten]]
 
*[[Litjes, Johannes Wilhelmus|J.W. Litjes]]
 
*[[Litjes, Johannes Wilhelmus|J.W. Litjes]]
*[[Schoevaars, Christiaan Everhardus Leonard|C.E.L. Schoevaars]]
+
*[[Schoevaars, Christiaan Everhardus Leonard|C.E.L. Schoevaars]] (K)
*[[Straus, Joseph|J. Straus]]
+
*[[Straus, Joseph (1915)|J. Straus]] (K)
*[[Til, Bernard Hendrik van|B.H. van Til]]
+
*[[Til, Bernard Hendrik van|B.H. van Til]] (†)
 
*[[Versteege, Johannes Franziskus|J.F. Versteege]]
 
*[[Versteege, Johannes Franziskus|J.F. Versteege]]
 +
*[[IJzermans, Jozef L.|J.L. IJzermans]]
  
 
=== Kilder ===
 
=== Kilder ===
 
*[[Fielt, Alphonsius Hendrikus|A.H. Fielt]]
 
*[[Fielt, Alphonsius Hendrikus|A.H. Fielt]]
 
*[[Horst, Bernardus ter|B. ter Horst]]
 
*[[Horst, Bernardus ter|B. ter Horst]]
*[[Huntink, Hendrikus Johannes|H.J. Huntink]]
+
*[[Huntink, Hendrikus Johannes|H.J. Huntink]] (K)
 
*[[Linnenbank, Bernardus Antonius|B.A. Linnenbank]]
 
*[[Linnenbank, Bernardus Antonius|B.A. Linnenbank]]
 
*[[Mennings, Wilhelmus Hendrikus|W.H. Mennings]]
 
*[[Mennings, Wilhelmus Hendrikus|W.H. Mennings]]
Regel 81: Regel 95:
  
 
=== Lengel ===
 
=== Lengel ===
*[[Bus, Arnoldus Bernardus Josephus Maria|A.B.J.M. Bus]]
+
*[[Bus, Arnoldus Bernardus Josephus Maria|A.B.J.M. Bus]] (K)
 
*[[Delleman, Bertus Claudius|B.C. Delleman]]
 
*[[Delleman, Bertus Claudius|B.C. Delleman]]
 
*[[Hermsen, Johannes Wilhelmus |J.W. Hermsen]]
 
*[[Hermsen, Johannes Wilhelmus |J.W. Hermsen]]
*[[Hermsen, Wilhelmus Antonius|W.A. Hermsen]]
+
*[[Hermsen, Wilhelmus Antonius|W.A. Hermsen]] (†)
 
*[[Voortjes, Gerhardus|G. Voortjes]]
 
*[[Voortjes, Gerhardus|G. Voortjes]]
 
*[[Wilt, Heinrich Lambert Antoon te|H.L.A. te Wilt]]
 
*[[Wilt, Heinrich Lambert Antoon te|H.L.A. te Wilt]]
  
 
=== Loerbeek ===
 
=== Loerbeek ===
*[[Berntsen, Wilhelmus Henricus|W.H. Berntsen]]
+
*[[Berntsen, Wilhelmus Henricus|W.H. Berntsen]] (†)
 
*[[Neijenhuis, Antonius Gerhardus|A.G. Neijenhuis]]
 
*[[Neijenhuis, Antonius Gerhardus|A.G. Neijenhuis]]
 
*[[Schenning, Johannes Bernardus Wilhelmus|J.B.W. Schenning]]
 
*[[Schenning, Johannes Bernardus Wilhelmus|J.B.W. Schenning]]
 +
*[[Stevens, Cornelis Wilhelmus|C.W. Stevens]] (K)
 
*[[Stinissen, Johannes Hendrikus|J.H. Stinissen]]
 
*[[Stinissen, Johannes Hendrikus|J.H. Stinissen]]
  
 
=== Stokkum ===
 
=== Stokkum ===
 +
*[[Bronkhorst, Theodorus Wilhelmus|Th.W. Bronkhorst]] (K)
 
*[[Bronkhorst, Wilhelmus Arnoldus|W.A. Bronkhorst]]
 
*[[Bronkhorst, Wilhelmus Arnoldus|W.A. Bronkhorst]]
*[[Jansen, Johannes Henricus Petrus|J.H.P. Jansen]]
+
*[[Jansen, Johannes Henricus Petrus|J.H.P. Jansen]] (K)
*[[Span, Lambertus Bernardus|L.B. Span]]
+
*[[Krus, Hendrikus Johannes|H.J. Krus]]
 +
*[[Span, Lambertus Bernardus|L.B. Span]] (†)
 +
*[[Uhm, Mathias Johanes Petrus van|M.J.P. van Uhm]]
  
 
=== Vinkwijk ===
 
=== Vinkwijk ===
 
*[[Brink, Wilhelmus Theodorus ten|W.Th ten Brink]]  
 
*[[Brink, Wilhelmus Theodorus ten|W.Th ten Brink]]  
*[[Fenneman, Gerhardus Bernardus|G.B. Fenneman]]
+
*[[Fenneman, Gerhardus Bernardus|G.B. Fenneman]] (K)
 
*[[Melissen, Hendrikus Antonius|H.A. Melissen]]
 
*[[Melissen, Hendrikus Antonius|H.A. Melissen]]
 
*[[Schriek, Arnoldus van|A. van Schriek]]
 
*[[Schriek, Arnoldus van|A. van Schriek]]
Regel 107: Regel 125:
  
 
=== Wijnbergen ===
 
=== Wijnbergen ===
*[[Beelaerts van Blokland, Jhr. mr. Johan Anthony|J.A. Beelaerts van Blokland]]
+
*[[Evers, Elbertus Hendrik|E.H. Evers]] (K)
 +
*[[Linnenbank, Antonius Josephus|A.J. Linnenbank]] (K)
  
 
=== Zeddam ===
 
=== Zeddam ===
 
*[[Berentsen, Lambertus Hendrikus|L.H. Berentsen]]
 
*[[Berentsen, Lambertus Hendrikus|L.H. Berentsen]]
 
*[[Braam, Johannes Antonius Maria|J.A.M. Braam]]
 
*[[Braam, Johannes Antonius Maria|J.A.M. Braam]]
*[[Fenneman, Gerhardus Adrianus|G.A. Fenneman]]
+
*[[Fenneman, Gerhardus Adrianus|G.A. Fenneman]] (K)
*[[Gasseling, Wolterus Johannes|W.J. Gasseling]]
+
*[[Gasseling, Wolterus Johannes|W.J. Gasseling]] (K)
*[[Hendriks, Henricus Hubertus Antionius Servatius|H.H.A.S. Hendriks]]
+
*[[Hendriks, Henricus Hubertus Antonius Servatius|H.H.A.S. Hendriks]]
 +
*[[Jansen, Franciscus Antonius|F.A. Jansen]] (K)
 
*[[Kleinpenning,  Theodorus Gerhardus|Th. G. Kleinpenning]]
 
*[[Kleinpenning,  Theodorus Gerhardus|Th. G. Kleinpenning]]
*[[Thuis, Hent|H. Thuis]]
+
*[[Markhorst, Johannes Gerhardus|J.G. Markhorst]]
 +
*[[Thuis, Henricus Joannes|H.J. Thuis]] (K)
 +
*[[Timmermans, Johannes Lambertus|J.L. Timmermans]]
 
*[[Varwijk, Gerhardus Johannes sr.|G.J. Varwijk]]
 
*[[Varwijk, Gerhardus Johannes sr.|G.J. Varwijk]]
 +
*H. Varwijk (K)
  
 
=== Woonplaats in Bergh nog onbekend ===
 
=== Woonplaats in Bergh nog onbekend ===
*[[Evers, Bart|B. Evers]]
 
 
*[[Kniest, Jacobus|J. Kniest]]
 
*[[Kniest, Jacobus|J. Kniest]]
*[[Linnenbank, Bernardus Antonius|B.A. Linnenbank]]
 
  
 
=== Militairen van buiten Bergh ===
 
=== Militairen van buiten Bergh ===
 
*[[Höpink, Andreas Gerrit|A.G. Höpink]] (Angerlo)
 
*[[Höpink, Andreas Gerrit|A.G. Höpink]] (Angerlo)
*[[Hogeweg, Gerrit Johan|G.J. Hogeweg]] (Arnhem)
+
*[[Hogeweg, Gerrit Johan|G.J. Hogeweg]] (Arnhem) (†)
 +
*[[Nowee, Johannes Stephanus|J.S. Nowee]] (Arnhem) (†)
  
 
In ''Oorlog en Bevrijding'' door 'Herdenkingscomité Bevrijding Bergh' (april 1995) schrijft  Bennie Borkes in zijn dagboek dat drie Duitse neven van hem op de Grebbeberg tegen hun Nederlandse neven hebben gevochten. Hoe laatstgenoemden heetten, staat er niet bij, maar de naam Borkes komt in bovenstaande lijst nog niet voor.
 
In ''Oorlog en Bevrijding'' door 'Herdenkingscomité Bevrijding Bergh' (april 1995) schrijft  Bennie Borkes in zijn dagboek dat drie Duitse neven van hem op de Grebbeberg tegen hun Nederlandse neven hebben gevochten. Hoe laatstgenoemden heetten, staat er niet bij, maar de naam Borkes komt in bovenstaande lijst nog niet voor.
Regel 134: Regel 156:
  
 
== Bronnen ==
 
== Bronnen ==
*[http://www.achterhoeksarchief.nl Streekarchivariaat Regio Achterhoek]
 
 
*[http://www.grebbeberg.nl Stichting De Greb]
 
*[http://www.grebbeberg.nl Stichting De Greb]
 
* ''Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog'', deel 4, 1e helft; Dr. L. de Jong, Den Haag, 1972
 
* ''Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog'', deel 4, 1e helft; Dr. L. de Jong, Den Haag, 1972
 +
*[http://www.ogs.nl Oorlogsgravenstichting]
 +
*[[Erelijst van gevallenen 1940-1945]]
 +
*[http://www.ecal.nu Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers]
  
{{Onderwerp|Personen|Tweede Wereldoorlog|Militairen|Oorlogsslachtoffers|Nederlandse Veteranendag}}
+
[[Categorie:Militairen]] [[Categorie:Tweede Wereldoorlog]] [[Categorie:Oorlogsslachtoffers]]

Huidige versie van 4 apr 2024 om 06:32

Bij de Duitse aanval op Nederland in mei 1940 telde de Nederlandse krijgsmacht zo'n 280.000 man. Naast een beperkt aantal beroepsmilitairen (officieren en onderofficieren) en reserveofficieren, waren dit dienstplichtigen van de lichtingen 1924-1940, dus mannen geboren in de jaren 1904-1920. Daaronder waren meerdere Berghse militairen. Hoewel de naam van slechts weinigen van hen bekend is, betrof het de meerderheid van degenen die in voornoemd tijdperk van 1904 tot 1920 geboren waren.

Zij die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederlandse militaire dienst waren, vormen een van de doelgroepen van de Nederlandse Veteranendag.

Gesneuvelden

Het Militair Ereveld Grebbeberg in Rhenen.
Foto Oorlogsgravenstichting

Tijdens de oorlogsdagen van mei 1940 en gebeurtenissen die daarmee verband houden in de dagen daarna, is onder de Nederlandse militairen een groot aantal slachtoffers gevallen. Naast bijna 6.900 gewonden waren er ruim tweeduizend gesneuvelden. Onder die laatsten waren zeven man die in de voormalige gemeente Bergh waren geboren, of daar bij het begin van de oorlog woonachtig waren. Bovendien is er één Nederlandse militair van elders in de gemeente Bergh gesneuveld. Zeven van hen zijn begraven op het Militair Ereveld Grebbeberg in Rhenen.

De overlijdens van deze militairen moesten, zoals elk ander overlijden, worden aangegeven in de gemeente waar zij waren omgekomen. Vervolgens zond die gemeente een uittreksel uit de overlijdensakte naar de gemeente waar de militair had gewoond, zodat het overlijden ook daar officieel geregistreerd kon worden. Door de oorlogsomstandigheden is de overlijdensaangifte voor elk van de omgekomen Berghse militairen heel verschillend verlopen. Details hierover zijn op de pagina van elk van hen te vinden.

De demobilisatie

Met de capitulatie op 14 mei was het Nederlandse leger niet maar zo in het niets opgelost. Na de chaos die door de strijd en de capitulatie was ontstaan, bepaalden de Duitsers dat alle eenheden naar hun kazernes moesten terugkeren. De Nederlandse opperbevelhebber, generaal Winkelman, kreeg daarna instructie te demobiliseren. Werkloze militairen en vrijwilligers kwamen in de Opbouwdienst terecht, waar zij stellingen moesten slechten, schade repareren en overige werkzaamheden verrichten. Op 28 mei mocht de helft van de militairen naar huis, waarbij als voorwaarde gold dat men werk had en zo in het eigen levensonderhoud kon voorzien. Op 4 juni mocht de rest van degenen die werk hadden, naar huis. Aldus was de Nederlandse krijgsmacht van 280.000 man op 15 juni ingekrompen tot ruim 80.000 man. Een maand later was de demobilisatie zo goed als voltooid.

Hoewel veel militairen al eerder naar huis waren gegaan, konden de eersten pas vanaf eind mei daadwerkelijk de dienst verlaten. Van bijvoorbeeld J.W. Hermsen is bekend dat hij op 10 juni nog steeds in dienst was, en zo zullen er meer Berghse militairen op die datum nog niet thuis zijn geweest.

Bovengenoemd demobilisatieschema gold natuurlijk niet voor gewonden en krijgsgevangenen. Toch zijn de meeste krijgsgevangenen in de eerste helft van juni uit Duitsland in Nederland teruggekeerd.

Lijst van militairen

Van de personen die in mei 1940 in militaire dienst waren, zijn tot nog toe de volgende bekend. Vaak zijn de gegevens over hen nog fragmentarisch, maar in meerdere gevallen is door de medewerkers van het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers en/of de Stichting De Greb geheel belangeloos informatie aangeleverd (zie Bronnen). Zij worden hiervoor van harte bedankt.

In onderstaande lijst zijn de gesneuvelden aangegeven met (†).
Degenenen van wie bekend is dat zij krijgsgevangene zijn geweest, zijn aangegeven met (K).

Azewijn

De positie van het 8e Regiment Infanterie (8 RI) op de Grebbeberg, waar relatief veel Berghse militairen gelegerd waren. Achter 8 RI lag 11 RI, waar ook Berghse militairen bij ingedeeld waren.

Beek

Braamt

's-Heerenberg

Kilder

Lengel

Loerbeek

Stokkum

Vinkwijk

Wijnbergen

Zeddam

Woonplaats in Bergh nog onbekend

Militairen van buiten Bergh

In Oorlog en Bevrijding door 'Herdenkingscomité Bevrijding Bergh' (april 1995) schrijft Bennie Borkes in zijn dagboek dat drie Duitse neven van hem op de Grebbeberg tegen hun Nederlandse neven hebben gevochten. Hoe laatstgenoemden heetten, staat er niet bij, maar de naam Borkes komt in bovenstaande lijst nog niet voor.

Zie ook

Vragenlijst militairen

Bronnen