Mardon, Cedric Hall

Zijn laatste vlucht

Cedric Hall Mardon (20) uit Crowcombe in het Engelse graafschap Somerset was de piloot van een Britse Wellington bommenwerper die in de nacht van 15 april 1942 in de buurt van Kilder neerstortte. Het toestel van 150 Squadron was op 14 april om 21.35 opgestegen van de vliegbasis in Snaith. Om 2.18 werd het neergeschoten door een Duitse nachtjager en sloeg te pletter bij de woning van J. Witjes.

Mardon bleef in de cockpit, waardoor de overige vijf bemanningsleden op tijd per parachute het toestel konden verlaten. Zij hebben hun sprong overleefd, maar zijn door de Duitsers krijgsgevangen genomen. Mardon verongelukte met zijn vliegtuig. Hij werd op 18 april om 7 uur 's morgens door de Duitsers met militaire eer begraven op het kerkhof van Kilder. Zo vroeg in de oorlog gebeurde dat nog. Ook de bemanning van de Britse bommenwerper die bijna een jaar later bij Loerbeek neerstortte, is nog met militaire eer begraven. De geallieerde vliegeniers die later zijn omgekomen, zijn zonder enig ceremonieel in de grond gestopt. Mardons persoonlijke eigendommen zijn overigens niet met hem begraven, maar door de Wehrmacht in beslag genomen.

De begrafenis vond zo vroeg plaats, omdat de Duitsers dachten dat er dan weinig publiek zou zijn, maar er kwamen toch nog vierhonderd Kildernaren opdagen om de overledene naar zijn laatste rustplaats te begeleiden. Gradus, de zoon van de koster, wist later nog dat de Duitse aalmoezenier toen sprak: "Jetzt müssen wir einen Freund beerdigen der weit von seiner Heimat, für sein Vaterland gefallen ist". Toen de Duitsers hun eresaluut over het graf lieten klinken, viel de Kilderse jeugd, die in groten getale op de hoge afscheidingsmuur langs het kerkhof zat, van schrik pardoes op de grond. De kist was helemaal kaal, zonder bloemen, maar toen de Duitsers weg waren, zijn er witte bloemen op het graf gelegd, zoals op de linker foto hieronder te zien is.

De tekst op zijn oorspronkelijke grafkruis luidde: Hier rust C.H. Mardon Engelsch vlieger-officier gesneuveld voor vaderland te Loerbeek 15/4 '42. Hieruit blijkt dat J. Witjes in het grensgebied tussen Kilder en Loerbeek woonde.

Mardon ligt nog steeds op het kerkhof in Kilder begraven als Commonwealth War Dead in Vak H, Rij 9, Graf 5. In het begin van de jaren zestig hebben zijn ouders een bezoek aan het graf gebracht. Daarna heeft in het weekend van 14 en 15 april 2012, precies zeventig jaar na het neerstorten, zijn nicht Caroline Mardon een bezoek aan Kilder gebracht. Als een eerbetoon aan haar oom was zij samen met Clemens Harmsen en Berndje Bodde, beide uit Kilder, bij diens graf en op de plaats waar het vliegtuig is neergestort. Clemens Harmsen heeft de geschiedenis van het vliegtuig uitgezocht en is zo Caroline Mardon op het spoor gekomen. Zij is fotografe in Londen. Berndje Bodde heeft destijds als 13-jarige jongen het vliegtuig zien neerstorten en kan zich het voorval nog goed herinneren. Een foto van hem staat onderaan op de pagina van zijn broer Wim.

Mardons naam staat op de plaquette bij het Canadese kanon op de Bleek in 's-Heerenberg.

Zes bemanningsleden van een Britse Lancaster bommenwerper die twee jaar later bij Kilder neerstortte, zijn eveneens op dit kerkhof begraven.

Op het kerkhof in Kilder bij de begrafenis van Mardon. Van links naar rechts: Mr. Hendriks, Jan Gerritsen, twee marechaussees, veldwachter Moorman uit Beek, Frans Nederveen, burgemeester Nederveen.

Het oorspronkelijke grafkruis van Mardon op het kerkhof van Kilder. Zwart-wit foto's collectie Jan Meurs

De huidige grafsteen van Mardon Foto Gerhard Pas

Eerbetoon aan Britse piloot neergestort vliegtuig in Kilder

Bericht uit de Gelderlander van 14 april 2012

Berndje Bodde (tweede van links) loopt naar de herdenkingsplek in Kilder, omringd door Clemens Harmsen (links) en Caroline Mardon en haar vriend. foto Theo Kock

KILDER - Op 15 april 1942 stortte een Britse piloot met zijn vliegtuig neer in een veld bij Kilder. Nu, zeventig jaar later, brengt zijn nicht een eerbetoon aan de held die het leven redde van zijn bemanning. Berndje Bodde mag dan 83 zijn, hij kan zich de crash nog precies herinneren. In het midden van de oorlog hoorde de geboren en getogen Kildernaar vliegtuigen en schoten. Moeder Bodde en haar zeven kinderen waren getuigen van het neerstorten van de Wellington bommenwerper. Piloot Cedric Mardon liet de overige vijf bemanningsleden op tijd uit het brandende vliegtuig springen. Kort daarna stortte hij neer. De piloot overleed ter plaatse. Zijn oorlogscollega's overleefden de crash en de rest van de oorlog. Mardons nicht Caroline, een fotografe uit Londen, is dit weekeinde in Kilder voor een eerbetoon aan haar heldhaftige oom. Ze bezoekt onder andere ooggetuige Berndje Bodde, de crashlocatie en het graf van haar oom op het kerkhof in Kilder.

De Cedric Mardonstraat

Van rechts naar links Clemens Harmsen, Caroline Mardon (nicht van Cedric Mardon), burgemeester Ina Leppink-Schuitema en Arjan ter Bogt, directeur-bestuurder van Woningstichting Bergh

In maart 2013 werd op het voormalige sportveld in Kilder begonnen met de bouw van een aantal huizen. Ter nagedachtenis aan Pilot Officer Mardon kreeg de nieuwe straat waaraan deze huizen staan, de naam Cedric Mardonstraat. Het idee voor de straatnaam is voortgekomen uit het werk van Clemens Harmsen. Sinds hij Mardons levensverhaal heeft achterhaald, vertelt hij hier om de twee jaar over in groep 7/8 van basisschool Laetare in Kilder. In 2012 vroeg een van de leerlingen waarom er geen straat naar Cedric Mardon was vernoemd. Toen de gemeente kort daarop om voorstellen vroeg voor de straatnaam in de nieuwbouw op het voormalige Kilderse sportveld, was de beslissing gauw genomen. Op 28 maart 2014 onthulde Caroline Mardon, Cedrics nicht, het straatnaambord officieel samen met de kinderen die de straatnaam bedachten.

Bronnen

• Gemeentearchief Bergh, Archief 1942-1983, inventarisnummers 189 en 190
• Oorlogsverslag van pastoor Van Weerdenburg
• Commonwealth War Graves Commission
• De Gelderlander van 14 april en 26 november 2012, en 28 maart 2014, editie Achterhoek
• Montferland Nieuws van 2 april 2014
• Caroline Mardon
• WW-2 Crash locations in the province Gelderland