Vermaat, Stefanus

Stefanus Vermaat werd op 7 juli 1896 geboren in Rotterdam als zoon van Stefanus Vermaat en Adriana Wielaard. Op 17 december 1919 trouwde hij in Rotterdam met Maaike Cornelia Klop, geboren aldaar als dochter van Gijsbertus Arie Klop en Cornelia van Weelden. Zijn vrouw overleed in 1934. Zijn beroep was grondwerker.

Vermaat werd opgepakt bij de grote razzia die onder de codenaam Aktion Rosenstock op 10 november 1944 plaatsvond in de buitenwijken van Rotterdam en in Schiedam, en de dag daarna in het centrum van Rotterdam. Het was de eerste groots opgezette razzia, zodat het verrassingseffect totaal was: van de aanwezige 70.000 mannen van zeventien tot veertig jaar werden er ruim 50.000 opgepakt. Van hen werden er 20.000 afgevoerd per rijnaak, 20.000 te voet en 10.000 per trein. Een groep van 500 man moest naar Amersfoort fietsen.

Een onbekend aantal van deze mannen, waaronder Vermaat, is naar Kamp Rees gebracht. Vandaar werd hij begin februari 1945, samen met andere zieke en verzwakte dwangarbeiders, overgebracht naar het noodziekenhuis in het Patersklooster te 's-Heerenberg. Daar overleed hij op 26 maart 1945 om twee uur 's nachts, 48 jaar oud.

Zijn overlijden is op 26 maart 1945 aangegeven in de gemeente Bergh en op 24 september 1945 ingeschreven in de gemeente Rotterdam. De aangifte in Bergh werd gedaan door Peter Wilhelmus Johannes van de Pas, een verpleger uit Eindhoven die in het noodziekenhuis werkte, waar hij Piet van de Pas werd genoemd. Hij bevond zich aan de verkeerde kant van de frontlinie, want Eindhoven was al op 18 september 1944 bevrijd. Van de Pas heeft in totaal twaalf overlijdens aangegeven; dat van Vermaat en verder dat van Boeljon, Buis, Van der Drift, Kamstra, Kleinleugenmors, Kurtz, Leenders, Reijnders, Van Solingen, Strijaards en Udo.

Vermaat werd begraven op het protestantse kerkhof in 's-Heerenberg. Toen dit kerkhof in 1954 vol raakte, deed de kerkvoogdij het voorstel aan de Oorlogsgravenstichting (OGS) de stoffelijke resten van Vermaat en de andere daar begraven oorlogsslachtoffers over te brengen naar het Ereveld Loenen. De OGS ging hiermee akkoord, waarna zijn nabestaanden op 5 november 1954 hun toestemming gaven. Burgemeester De Leeuw verleende daarna de vereiste vergunning voor het opgraven en vervoeren van de stoffelijke resten.

Zo werd Vermaat in 1955 herbegraven op het Ereveld Loenen, vak C, nummer 15, naast G.J. de Jongh.

Op 10 november 2010 is in voetbalstadion De Kuip in Rotterdam een plaquette onthuld ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de razzia van 10 en 11 november 1944.

Vermaats overlijdensakte, opgemaakt op 26 maart 1945 in 's-Heerenberg. Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Vermaats graf op het Ereveld Loenen Foto Oorlogsgravenstichting

Bronnen

• A-dossier van de Oorlogsgravenstichting in het Nationaal Archief
• L. de Jong, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldooorlog, deel 10b, 1e helft, blz. 114-125
• Gemeentearchief Bergh, Archief 1942-1983, inventarisnummer 190
• Gemeentearchief Bergh, lijst van oorlogsslachtoffers
• Stadsarchief Rotterdam
• Oorlogsgravenstichting
• Stichting Dwangarbeiders Apeldoorn 1940 – 1945
• Archieven.nl