Grafelijke molen 's-Heerenberg

Detail van de plattegrond van Jacob van Deventer uit 1560 met rechtsboven de grafelijke molen in 's-Heerenberg

De grafelijke molen in 's-Heerenberg was een van de vier dwang- of banmolens, die Willem II van den Bergh rond 1440 heeft laten bouwen. Hij stond buiten de Molenpoort, ongeveer waar nu de algemene begraafplaats ligt.

De boeren in het Land van den Bergh waren verplicht hun graan op een van de dwang- of banmolens te laten malen. Heer Willem II heeft ook de banmolens in Didam, Gendringen en Zeddam laten bouwen. In 1451 schonk hij uit elk van deze vier molens een rente van een malder rogge en een malder malt aan het Gasthuis in de Kellenstraat.

De 's-Heerenbergse molen werd op 22 juli 1570 door de bliksem getroffen en is toen geheel verloren gegaan. Anders dan de drie andere hier genoemde molens, was deze molen geen torenmolen was, maar een standerdmolen. Op de afbeeldingen is duidelijk te zien dat hij leek op de Willemsens molen in Etten, die ook een grafelijke molen was.

Aanzicht van 's-Heerenberg vanuit het oosten met rechts de molen.

Aanzicht van 's-Heerenberg vanuit het noorden met links de molen. Boven de tekening staat een van de chronogrammen van graaf Oswald III. Stamt de tekening uit zijn tijd? Klik op de tekeningen voor een vergroting.

Bronnen

• Molendatabase, gebaseerd op:
  • Archief Huis Bergh, regest 658
  • Een artikel van H. Stam in De Graafschapbode van 19 januari 1959