Anna van den Bergh (1579-1630)

Anna op een schilderij door een onbekende schilder uit het begin van de zeventiende eeuw
Collectie Stichting Huis Bergh, inventarisnummer 844

Anna van den Bergh werd in 1579 geboren als dochter van graaf Willem IV van den Bergh en Maria van Nassau. De naam Anna kwam in het geslacht Van den Bergh vaker voor. Klik hier voor een overzicht.

In 1607 ging zij wonen op Kasteel Ter Aa ten zuidoosten van Den Bosch, dat broer Hendrik voor haar had gekocht. Het jaar daarop verhuisde zij naar het nabijgelegen landgoed Seldensate, dat haar broer Adolf toen had gekocht. Haar zus Charlotte is toen op Kasteel Ter Aa gaan wonen.

Vanaf 1618 woonde Anna met haar zus Charlotte op Kasteel Annendaal in Opper-Gelre. Haar broer Hendrik had dit kasteel voor hen laten bouwen. Er wordt beweerd dat hij dit heeft gedaan, omdat hij bij elk van hen een kind had verwerkt; zijn buitenechtelijke kinderen Herman Frederik en Anna. Of dit waar is, is niet meer te achterhalen, omdat graaf Hendrik nooit heeft willen onthullen wie de moeder van deze kinderen was.

Eveneens in 1618 droeg graaf Hendrik de heerlijkheden Rutten, Nederheim en Peen aan haar over, die hij kort daarvoor had gekocht van zijn neef Filips Willem van Oranje-Nassau, zoon van Willem van Oranje.

Op nevenstaand portret van Anna, gemaakt door een onbekende schilder, is kasteel Annendaal in een fanatsievorm afgebeeld. Het schilderij hangt in Huis Bergh (inventarisnummer 0844). Anna is afgebeeld als een ontwikkelde vrouw. Zij kon lezen en schrijven, zoals blijkt uit het schrijfgerei op de tafel. Tegelijkertijd is zij zich bewust van de vluchtigheid van het aardse bestaan. De munten en sieraden drukken niet alleen rijkdom uit, maar ook dat rijkdom voorbijgaand kan zijn. De Januskop op de tafel – een hoofd met twee gezichten – is een symbool van verleden en toekomst. De trompet achter haar verbeeldt voorbijgaande roem.

Anna overleed op 17 augustus 1630 op kasteel Annendaal en werd begraven in Stevensweert. Het feit dat graaf Herman Frederik de heerlijkheden Rutten, Nederheim en Peen van haar erfde, sterkt het gerucht dat hij meer voor haar was dan een neef.

Wijngoed Montferland produceert een rosé met de naam Cuvée Gravin Anna. Deze wijn is op de markt gebracht in een fles met een etiket waarop haar portret is afgebeeld.

Bronnen

• Het archief van het Huis Bergh (boek), blz. 55
• Huis Bergh – kasteel-kunst-geschiedenis, blz. 39
• Foundation Musick’s monument, een beschrijving van het schilderij
• Op Wikipedia:
  • Slot Annendaal
  • Kasteel Ter Aa
• Kasteel Ter Aa op Kastelen in Nederland