Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Dekenaat 's-Heerenberg
Het ontstaan
Het dekenaat 's-Heerenberg werd ingesteld op 1 januari 1958 en omvatte toen de parochies in de gemeenten Bergh en Herwen en Aerdt. In 1967 werden de grenzen gewijzigd, waarna het dekenaat bestond uit de dertien parochies in de gemeenten Bergh en Wehl en de stad Doetinchem.
De dekenale herindeling van 1958 was de laatste waarbij het aantal dekenaten in het aartsbisdom Utrecht werd uitgebreid. Bij het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in 1853 begon het aartsbisdom met veertien dekenaten. Bergh lag grotendeels in het dekenaat Doesburg; alleen Kilder (dat toen nog bij de parochie Wehl hoorde) en de parochie Wijnbergen waren ingedeeld bij het dekenaat Zutphen. Daarnaast was er in de Achterhoek nog het dekenaat Groenlo. De eerste deken daar was in 1853 J.H. Nijkamp, die in 1836 korte tijd kapelaan in Zeddam was geweest.
Hoewel het aantal dekenaten groeide naar zeventien, bleef de situatie voor Bergh ongewijzigd tot de dekenale herindeling van 1 januari 1922. Zoals het dagblad Het Centrum van 31 december 1921 meldde, werd het aantal dekenaten toen uitgebreid tot 22. Voor Bergh betekende dit dat de parochies Azewijn, Kilder en Wijnbergen onder het nieuwe dekenaat Terborg kwamen te vallen. De overige parochies bleven bij het dekenaat Doesburg, maar de naam hiervan werd gewijzigd in dekenaat Zevenaar.
In 1956 daalde het aantal dekenaten in het aartsbisdom Utrecht door de afsplitsing van het nieuwe bisdom Groningen, maar kwam toch weer uit op zeventien. Door de vorming van zes nieuwe dekenaten op 1 januari 1958, waaronder het dekenaat 's-Heerenberg, kwam het aantal op 23.
De opheffing
Het dekenaat 's-Heerenberg heeft maar relatief kort bestaan. Bij de herindeling van het aartsbisdom Utrecht in de periode 1993-1995 werden de dekenaten 's-Heerenberg, Terborg en Zevenaar samengevoegd tot het dekenaat Montferland. Het totale aantal dekenaten kromp van 23 naar negen. Dit was de eerste stap in een proces van reorganisatie dat leidde tot de opheffing van de dekenaten in het aartsbisdom.
Per 1 januari 2004 werd het aantal dekenaten verder teruggebracht tot vijf. Hierbij fuseerden de dekenaten Montferland en Berkelland tot het dekenaat Gelderland-Oost. Het dekenaat Berkelland was eerder tegelijk met dat van Montferland ontstaan door samenvoeging van de dekenaten Zutphen en Groenlo. Vijf jaar later, per 2 februari 2009, werden de vijf dekenaten opgeheven en vervangen door drie regiovicariaten: Utrecht, Deventer en Arnhem. De voormalige Berghse parochies behoren tot het regiovicariaat Arnhem.
Dekens van 's-Heerenberg
- pastoor Van Dijk van de parochie 's-Heerenberg (de eerste)
- ...
- pastoor Tersteeg van de parochie Zeddam (de laatste)
Berghse dekens elders
De volgende priesters die als pastoor of kapelaan in Bergh werkzaam zijn geweest, zijn in hun latere loopbaan elders deken geworden.
- G.H.B. Bruggink, deken van Hilversum (2001-2006)
- R.H.F. Hegge, deken van Musselkanaal (1964-1969) en van St. Nicolaasga (1969-1975)
- J.H. Nijkamp, deken van Groenlo (1853-1872)
