Geerling, Bernardus Franciscus

Berend Geerling werd geboren op 16 november 1917. In 1940 woonde hij op het adres Azewijn 100.

De Tweede Wereldoorlog

Dienstplichtig militair

Een kaart van de Grebbeberg en omgeving, waarop de positie van 8 RI is aangegeven.

Als dienstplichtig militair van de lichting 1937 was hij tijdens de Duitse inval in mei 1940 ingedeeld bij het 2e bataljon van het 8e Regiment Infanterie (II-8 RI). Dit bataljon verdedigde de noordhelling van de Grebbeberg en het veld onmiddellijk ten noorden daarvan.

In juni 1940 (dus na de Nederlandse capitulatie) ontving burgemeester Nederveen een brief uit Wageningen van de commandant van II-8 RI, waarin deze hem verzocht Geerling te gelasten zich ten spoedigste bij zijn onderdeel te melden. Nederveen antwoordde dat Geerling volgens zijn inlichtingen in Almelo geïnterneerd was, maar hem spoedig thuis te verwachten. De aanleiding voor de brief was waarschijnlijk het nieuws dat Duitsland zijn Nederlandse krijgsgevangenen vrijliet. Geerling was toen misschien al bij Almelo over de grens gebracht. Hij had zijn krijgsgevangenschap doorgebracht in Neubrandenburg, een stad ten noorden van Berlijn in de huidige deelstaat Meckelenburg-Voorpommeren. Daar had hij slecht te eten gehad, want bij thuiskomst was hij sterk vermagerd en vermoeid. Als eerste vroeg hij z'n moeder om een lekkere pannenkoek. Die at hij met smaak, maar z'n maag is daarna drie dagen van streek geweest.

Andere militairen van 8 RI:

• Th.W. Derksen uit 's-Heerenberg
• H.J. Hermsen uit Beek
• W.A. Hermsen uit Lengel
• W.H. Mennings uit Kilder
• Ch.E.L. Schoevaars uit 's-Heerenberg
• L.B. Span uit Stokkum
• B.H. van Til uit 's-Heerenberg
• J.W.A. Wezendonk uit Azewijn

Lid van het verzet

Later in de oorlog was hij lid van de Escape-groep Azewijn. Zijn toekomstige zwager Hein Reijers was ook lid van deze verzetsgroep. Samen met een andere verzetsman van deze groep, Teun Hettelaar, is hem op 27 december 1999 postuum de Yad Vashem-medaille toegekend. Deze was aangevraagd door Harry Straus diens zus Sara Betty Cohen-Straus, die mede door hen gered waren. Voor elk van beide verzetslieden nam een zoon op 17 augustus 2000 de medaille in ontvangst uit handen van Netta Shavit, de consul van Israël. De plechtigheid vond plaats in het gemeentehuis van gemeente Bergh in aanwezigheid van burgemeester Appel.

Berend Geerling wordt als lid van het Azewijnse verzet geëerd en herdacht met het Verzetsmonument Azewijn, dat op 1 april 2021 werd onthuld.

Zijn verdere leven

Berend trouwde voor de wet op 22 januari 1948 in 's-Heerenberg en op 3 februari daarop volgend in de Mattheüskerk in Azewijn met Bernardina Maria Helmes, geboren op 3 november 1916 als dochter van Hendrikus Bernardus Helmes en Johanna Reinira Coenders.

Hij was een van de eerste bestuursleden van Voetbalvereniging Den Dam.

Berend was heel bedreven in het opsporen van wateraders om pompen te slaan. Daarbij gebruikte hij als wichelroede een stuk gewoon ijzerdraad. Deze kunst heeft hij in 1978 op de NCRV-televisie laten zien.

Hij overleed op 29 april 1992, 74 jaar oud, en werd op 4 mei (de dag van de Dodenherdenking) in Azewijn begraven. Zijn vrouw overleed op 3 januari 1995.

Bronnen

• Gemeentearchief Bergh, inventarisnummer 1587 (Stukken betreffende dienstplichtigen, waaronder inzake lotgevallen van militairen uit de gemeente gedurende de meidagen van 1940)
• Bevolkingsregister Bergh
• Wim Geerling
• Henk Harmsen in 'Ze zeggen...' feiten en vertellingen uit Bergh en omgeving, blz. 22
• The Righteous Among the Nations Database