Berntsen, Wilhelmus Clemens

Wim Berntsen werd geboren op 6 mei 1925 te Azewijn als zoon van Clemens Laurentius Berntsen en Alberta Grada Sloot. Hij trouwde op 19 mei 1954 te Netterden met Mariet (Maria Paulina) Terhorst. Hij overleed op 15 september 2008 thuis in Azewijn.

Wim is nummer 16 op de Azewijnse schoolfoto uit 1937.

De Tweede Wereldoorlog

Van 1938 tot 1942 is Wim op een internaat in Oudenbosch, Noord-Brabant, geweest. Daar is hij goed bevriend geraakt met de Fries Karel Adriaens. Toen Adriaens in 1944 moest onderduiken om aan de Arbeidsdienst te ontkomen, is hij van Heerenveen naar Azewijn gekomen en heeft daar bij de ouders van Wim voor enige tijd onderdak gevonden. Wim zelf was in die tijd elders boerenknecht. Daarmee had hij vanzelf vrijstelling van de Arbeidsdienst.

Nederlands-Indië

Wim Berntsen met zijn vrouw en een Bosniëveteraan bij de plechtigheid in 's-Heerenberg op Veteranendag 2008.

Wim was kanonnier bij de 1e Afdeling van het 1e Regiment Lichte Luchtdoelartillerie (1-1 R. lt. Lua). Hij is op 29 oktober 1946 met de Nieuw Holland naar Indië vertrokken. Na aankomst op 27 november werd zijn afdeling op het vliegveld Tjililitan gelegerd.

Toen bleek dat de vijand nauwelijks over een luchtmacht beschikte, werd het 1e Regiment Lichte Luchtdoelartillerie in maart 1947 grondig gereorganiseerd en afgeslankt. Een groot deel van de manschappen werd naar andere onderdelen overgeplaatst, zoals Karel Abbenhuis uit Braamt. Van het restant werden zes batterijen van elk 43 man gevormd, die als de Luchtdoelartilleriegroep bij de Militaire Luchtvaart van het KNIL werden ingedeeld (Lua Gp. ML). De commandant van de Lua Gp. ML was kapitein Joseph Straus uit 's-Heerenberg.

Wim werd bij de nieuwe 3e Batterij Lua ingedeeld, en kon zo blijven op het vliegveld waar hij al lag: Tjililitan bij Batavia. In deze tijd, op 21 mei 1947, heeft hij in Kramat bij Batavia zijn plaatsgenoot Joep Harmsen ontmoet.

Nadat tijdens de Eerste Politionele Actie in juli-augutus 1947 het vliegveld Kalidjati ten noorden van Bandoeng was veroverd, werd de 3e batterij van Wim samen met de 1e en de 5e batterij verplaatst naar dit vliegveld. Aan de verovering van dit vliegveld had onder andere de 5e compagnie van Inf. I KNIL deelgenomen, het onderdeel van Wim Godschalk uit Beek, die korte tijd later zou sneuvelen.

Op Kalidjati werd naast de taken zoals die op Tjililitan al werden uitgevoerd (luchtbewaking, wachtdiensten en patrouillelopen rond het vliegveld) ook deelgenomen aan zuiveringsacties tegen Indonesische strijders. Ook werden er kleine legerposten (zgn. buitenposten) buiten het vliegveld ingericht.

Van Kalidjati schreef Wim op 19 december 1947 een kerstbrief aan het Azemse Thuisfront.

---

Geacht Thuisfront Comité
Ik wil nog even een paar regeltjes schrijven voor het nieuwe jaar. Van de week het krantje voor December ontvangen. Ik vond het uitstekend verzorgd. Om een gedicht te maken heb ik op het ogenblik absoluut geen tijd, maar dat heeft nog de tijd. Ik zal er mijn best voor doen, maar ik geef anders de voorkeur aan wat anders. Maar aan de andere kant wil ik ook meewerken aan ons blaadje, aan uw kant wordt zo veel gedaan, waarom zullen wij dan niet iets terugdoen.
Het is anders wat met de feestdagen; elke avond wat schrijven als ik niet op wacht hoef te staan en ik kom nog tijd tekort. Ben pas weer beter, ik heb al drie weken in het ziekenzaaltje gelegen, maar doe toch nu overal weer aan mee. Het pakje heb ik tot mijn spijt nog niet ontvangen, maar toch kan ik u alvast wel van harte danken voor de benodigde moeite. Het is lang geen klein werkje om voor die zes snaken die pakjes te verdelen. Het blaadje wordt zelfs niet alleen door mij gelezen, de jongens hier die bij me liggen interesseren zich er ook voor, al hebben ze er lang niet zo veel aan omdat ze onbekend zijn met de gang van zaken.
Hier is het tegenwoordig een hopeloze tijd, je zou vast niet zeggen dat je in de tropen zat, het lijkt nu wel al een paar dagen herfstweer en je ziet geen zon, alleen de kou en de wind ontbreekt. Er worden voor de Kerst veel nieuwigheden aangebracht. Er wordt aan gewerkt om Kerstmis in een zo goed mogelijke stemming te vieren. Er komt extra een aalmoezenier dinsdag langs even met het lijnvliegtuig overwippen om de H. Mis te lezen. Dat voordeel heb je nu als je nu op een vliegveld zit. Maar mensen ik schrijf na de feestdagen nog wel is een keer beter. Ik zet er nu een punt achter.
Een Zalig Kerstfeest en Nieuwjaar van uw dorpsgenoot in de rimboe.

Wim Berntsen

---

Op 3 april 1948 werden de 1e, 3e en 5e Batterij Lua als geheel overgeplaatst naar het vliegveld Polonia bij Medan op Noord-Sumatra. In oktober was de sterkte door afkeuringen en overplaatsingen zodanig afgenomen, dat de 1e en 5e batterij werden opgeheven en samengevoegd met de 3e Batterij Lua.

De 3e Batterij Lua heeft actief deelgenomen aan de Tweede Politionele Actie, die op 19 december 1948 van start ging. Het is (nog) niet bekend welke opdrachten Wim daarbij precies heeft gekregen, maar zijn batterij heeft een paar bijzondere taken uitgevoerd. Twee luchtdoelkanonnen werden op landingsvaartuigen gemonteerd, waarmee vuursteun gegeven moest worden bij een landing vanuit zee bij Laboean Bilik. Later moest de gevangengenomen Soekarno worden bewaakt op een eiland in het Tobameer. Ook werden manschappen gelegerd op het pas veroverde vliegveld Siborongborong (ten zuiden van het Tobameer), bij de grens met Atjeh en bij het vliegveld Talangbetoetoe bij Palembang op Zuid-Sumatra.

In oktober en november 1949 werden alle Batterijen Lua geleidelijk samengebracht op Java in afwachting van de terugkeer naar Nederland. Op 3 december 1949 is Wim samen met Wim Alofs aan boord van de Sibajak uit Indië vertrokken en op 28 december 1949 in Rotterdam aangekomen. De twee naamgenoten waren de eersten van de negen Azewijnse jongens in Indië die terugkeerden.

Zijn verdere leven

Na thuiskomst is Wim bij zijn vader in de zaak gegeaan en werd later zelf uitbater van Café Clé Berntsen. Hij heeft bij Den Dam gevoetbald, en is tot op hoge leeftijd een trouw bezoeker van de wedstrijden van zijn club geweest.

Tijdens de tweede Veteranendag op 27 juni 2008 zei Wim tegen een journalist van De Gelderlander: "Ik voel me op een dag als vandaag enorm gewaardeerd."

Andere militairen van de Luchtdoelartillerie

• Karel Abbenhuis uit Braamt
• Joseph Straus uit 's-Heerenberg

Bronnen

• Azem van 't Hof tot heden, blz. 262-266
• 1e Regiment Luchtdoelartillerie
• De militaire luchtvaart van het KNIL in de na-oorlogse jaren 1945-1950, O.G. Ward, Houten 1988, blz., 218, 219
• Korpskalender Luchtdoelartillerie