Adam III van den Bergh

Een groot geslagen ten tijde van heer Adam III. De groot was in de 14e eeuw een standaardmunt in Noordwest-Europa. De Duitse naam van de munt was Groschen.
De voorzijde toont een gekroonde leeuw in een cirkel van acht halvemanen, op de keerzijde staat een gebloemd kruis.

Adam III van den Bergh was van 1331 tot zijn dood in 1354 heer van Bergh. De naam Adam kwam in het geslacht Van den Bergh vaker voor. Klik hier voor een overzicht.

Toen hij zijn vader Frederik II van den Bergh na diens dood in 1331 opvolgde, was hij nog minderjarig. Daarom stond hij aanvankelijk onder voogdij van zijn moeder Elisabeth van Millen en zijn oom Evert van Heeckeren tot Ulft (de echtgenoot van zijn tante Mechteld van den Bergh).

Heer Adams geboortejaar is niet bekend, maar aangenomen kan worden dat hij meerderjarig werd in 1341. Aartsbisschop Walramus van Keulen beleend hem toen met een aantal heerlijke rechten in Gendringen, Etten en Hanselaer, waarmee zijn vader Frederik ook al beleend was geweest. Hiertoe behoorden onder meer het muntrecht en het gruitrecht in Gendringen. In november 1346 gaf de aartsbisschop toestemming beide rechten over te brengen naar 's-Heerenberg. Enkele dagen later bevestigde heer Adam dat hij deze rechten in 's-Heerenberg zou uitoefenen gelijk zijn vader Frederik had gedaan. Deze woorden duiden erop dat heer Frederik beide rechten al voor zijn dood in 1331 in 's-Heerenberg had uitgeoefend. De toestemming van aartsbisschop Walram in 1346 lijkt dus eerder de bevestiging van een bestaande situatie dan een nieuw besluit. In 's-Heerenberg zijn tot uiterlijk 1473 munten geslagen in de Ailde Monte, een werkplaats bij de Oudste Poort, waar later woonhuis T.144 heeft gestaan, en daarna tot 1582 in de Nije Monte.

Heer Adam was getrouwd met Margriet van Weerdenburg, maar dit huwelijk bleef kinderloos. Wel is het waarschijnlijk dat Bitter van den Bergh zijn buitenechtelijke zoon was. Zijn vrouw overleed op 31 maart 1369.

Heer Adam overleed op 17 november 1354. Een half jaar tevoren had hij zijn bezittingen al overgedragen aan zijn broer Willem, die hem opvolgde als heer van Bergh.

Zijn overlijden wordt vermeld in een lijst in een aldt boecksken uit de tweede helft van de 15e eeuw. De lijst begint met de bede In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti, amen. Hierna volgt onder het jaar 1354 de vermelding van Adams overlijden:

Anno domini MCCC˚ quinquagesimo quarto obiit nobilis Adam, dominus de Monte, ipso die Aniani episcopi et confessoris infra octavas Sancti Martini, cuius anima requiescat in pace.

(In het jaar des Heren 1354 overleed de edelman Adam, heer van Bergh, op de naamdag van Anianus de bisschop en biechtvader, acht dagen voor Sint Martinus, zijn ziel rust in vrede.)

Het was destijds gebruikelijk een datum aan te duiden volgens de heiligenkalender. Adams sterfdag 17 november is de naamdag van de heilige Anianus van Orléans, acht dagen (een octaaf) voor de naamdag van Sint Martinus van Vertou.

Bronnen

• Het archief van het Huis Bergh, blz. 16, 19, 93
• Archief Huis Bergh:
  • Inventarisnummers 1617, 2862, 3972 en 3980
  • Regesten 93, 102, 103 en 116
• Huis Bergh – kasteel-kunst-geschiedenis, blz. 29
• R.W.Tadama in Verslag over het oud grafelijk-Berghse archief te 's-Heerenberg, uitgeverij I.A. Nijhoff, Arnhem (1846), blz. 6
• Bergh; Heren, Land en Volk, blz. 44-45
• Groot (munt) op Wikipedia
• Archief Huis Bergh, inventarisnummer 1871, met een transcriptie door mr. A.P. van Schilfgaarde in: Oude aanteekeningen omtrent de heeren en graven van den Bergh, Maandblad van het Genealogisch-Heraldisch Genootschap De Nederlandsche Leeuw, 45ste jaargang (1927), nr. 4, blz. 99
• Heiligenkalender