Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !

Industrie: verschil tussen versies

Uit Berghapedia
Ga naar: navigatie, zoeken
k (Buiten Bergh: DRU veranderd)
(algehele revisie)
Regel 1: Regel 1:
{{Beg}}
+
In de [[gemeente Bergh]] zijn al eeuwenlang verschillende takken van industrie actief. Zo vermeldt deel 14 van het ''Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden'' van A.J. van der Aa (uitgegeven in [[1854]]) dat er toentertijd gevonden werden ''ene fabrijk van calicots of katoenweverij, eene steenbakkerij en eene pannebakkerij. De voor eenige tijd hier bestaan hebbende chocoladefabrijk en fabrijk voor eau de cologne zijn te niet''.
===Loonbedrijven===
 
*[[Piet van Dieneman Wennekes|Piet Wennekes]]
 
===Steenfabrieken===
 
De eerste fabriek in de [[gemeente Bergh]] die de naam fabriek mocht hebben stond in [[Stokkum]]. Het was een  [[Steenfabrieken|steen- en pannenfabriekje]] van ene Herschel uit [[Emmerik]], gebouwd rond 1835. Deze stond in [[Veen | het Veen]] achter de huizen van Kroezen en Damen/Scheers aan de [[Lange Heg]]. (bron: [[Harmsen, Henk | Henk Harmsen]] in ''Ze zeggen ...'')
 
  
===Van der Aa===
+
Met "Industrie" worden hier bedrijven bedoeld die (met een zekere grootschaligheid) iets produceerden dat niet rechtstreeks aan particulieren werd verkocht. Deze pagina is dus niet bedoeld voor kleine zelfstandigen. Er zijn eigen pagina's voor [[bakkers]], [[kruideniers]] en [[slagers]].
In deel 14 van het Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden "bijeengebragt door A.J. van der Aa" staat vermeld dat in de gemeente Bergh ook worden gevonden "ene fabrijk van calicots of katoenweverij, eene steenbakkerij en eene pannebakkerij. De voor eenige tijd hier bestaan hebbende chocoladefabrijk en fabrijk voor eau de cologne zijn te niet."
 
  
===Linnenweverij 1837===
+
Onderstaand volgt een overzicht per bedrijfstak en per plaats. Aanvullingen zijn welkom.
In de oude [[Het Gasthuis|gasthuiskapel]] te [['s-Heerenberg]] wordt door de [[Maatschappij van Weldadigheid]] een linnenweverij opgezet met maar liefst 17 weefgetouwen.
 
  
===Borstelfabriek 1892===
+
== Soorten bedrijven ==
De [[borstelfabriek]] werd in 1892 gevestigd aan de [[Muntwal]], vroeger [[Noordwal]] genoemd. Borstelfabricage was de enige industrie die 's-Heerenberg indertijd rijk was. De fabriek werd al spoedig te klein en de borstelmakerij vond aan de [[Molenpoortstraat]] een nieuw gebouwde huisvesting op de plaats waar thans het winkelcentrum [[Molenpoort]] is gelegen. De oude fabriek werd verbouwd tot volkswoningen. Het geheel werd in de jaren 1940-1941 gesloopt.
+
*[[Bergh Beton|Betonfabrieken]]
 +
*[[Borstelfabrieken]]
 +
*[[Chemische industrie]]
 +
*[[Remmen Galvanische Inrichting|Galvanische bedrijven]]
 +
*[[Kunststoffabrieken]]
 +
*[[Levensmiddelenindustrie]]
 +
*[[Machinefabrieken]]
 +
*[[Nuy|Matrassenfabrieken]]
 +
*[[Steenfabrieken]]
 +
*[[Textielindustrie]]
 +
*[[Timmerfabrieken]]
 +
*[[Zuivelfabrieken]]
  
In [[Stokkum]] was in [[1947]] een [http://www.heemkunde.nl/berghsekernen/stokkum/heemkunde/borstelfabriekje.html borstelfabriekje].
+
== Bedrijven per plaats ==
 +
=== Azewijn ===
 +
*[[Boterfabriek Groot-Azewijn]]
 +
*[[Boterfabriek Klein-Azewijn]] (ON 67, 71-72)
 +
*[[Nijverheid|Steenfabriek De Nijverheid]]
  
===Probat 1923===
+
=== Beek ===
De N.V. Machinefabriek [[Probat]] maakte onder meer heetwaterovens voor bakkerijen.
+
*[[Neijenhuis, Jacobus Theodorus|Timmerfabriek Neijenhuis]]
 +
*[[Varitex]] (elastieke kousen)
  
===[[Adresboek 1935]]===
+
=== 's-Heerenberg ===
*[[Coop Zuivelfabriek Bergh]] in [[Zeddam]]
+
*[[Bergh Beton]]
*N.V. [[Probat]]  
+
*[[Coldewijn, Piet|Coldewijn]] (brandkasten)
*N.V. [[Reform]]
+
*[[ DS Plastics]] (kunststof)
*[[Varwijk & Zn.]]  
+
*[[Eekhoorn, De|De Eekhoorn]] (meubels)
 +
*[[Genap]] (kunststof)
 +
*[[Huysmans-Hendriksen]] (vleesverwerking)
 +
*[[Katja-fabriek|Katja]] (snoep)
 +
*[[Kolibri]] (kunststof)
 +
*[[Linnenweverij 1837]]
 +
*[[Langenberg]] (chemische fabriek)
 +
*[[Lupack]] (vleesverwerking)
 +
*[[Medo]] (confectieatelier)
 +
*[[Nuy]] (matrassen)
 +
*[[Probat]] (machines)
 +
*[[Rilex]] (confectiebedrijf)
 +
*[[Struisvogel]] (kunststof)
 +
*[[Varitex]] (elastieke kousen)
 +
*[[Velcon]] (confectiebedrijf)
  
===Berghse bedrijven in 1966===
+
=== Lengel ===
[[Aantallen|Personeelsbezetting]] naar sociale beroepsgroep in de Berghse bedrijven met meer dan 10 werknemers ([[1966]]). Bijlage nummer 7 (Tabel 35) uit Doctoraalscriptie '''Sociale Geografie''' door [[Braam, J.L.J.]].
+
*[[Aneb-Kinderwagenfabriek|Aneb]] (kinderwagens)
*De [[Nijverheid]] 24
+
 
 +
=== Stokkum ===
 +
*[[Borstelfabriek Stokkum]]
 +
*[[Steenfabriek Stokkum]]
 +
 
 +
=== Wijnbergen ===
 +
*[[ Boterfabriek Volharding]]
 +
*[[Steenfabriek Wijnbergen]]
 +
 
 +
=== Zeddam ===
 +
*[[Bergia]] (machines)
 +
*[[Coop Zuivelfabriek Bergh]]
 +
*[[Reform]] (broedmachines)
 +
*[[Remmen Galvanische Inrichting|Van Remmen Galvanische Inrichting]]
 +
*[[Rilex]] (confectiebedrijf)
 +
 
 +
===Buiten Bergh===
 +
Veel mensen uit Bergh hebben buiten de gemeente gewerkt. Enkele belangrijke werkgevers waren:
 +
*[[AKZO]] in [[Arnhem]] (chemische fabriek)
 +
*[[N.V. Beccon]] in [[Doetinchem]]
 +
*[[Diepenbrock en Reigers Ulft|DRU]] in [[Ulft]] (metaalindustrie)
 +
*[[ENKA]] in Arnhem (kunststof)
 +
*[[Noury & van der Lande]] in [[Emmerik]] (chemische fabriek)
 +
*Philips in Doetinchem
 +
*[[Vredestein]], Doetinchem (banden)
 +
 
 +
Op sommige bedrijven buiten Bergh werkten zoveel inwoners uit Bergh dat eigen [http://www.heemkunde.nl/verhalen/geschiedenis/bus.html bedrijfsbussen] werden ingezet.
 +
 
 +
== Berghse bedrijven in 1966 ==
 +
In [[1966]] schreef [[Braam, J.L.J.|J.L.J. Braam]] aan de Katholieke Universiteit Nijmegen (thans Radboud Universiteit Nijmegen) een doctoraal scriptie sociale geografie met de titel ''Een funktioneel struktuuronderzoek der [[gemeente Bergh]] met betrekking tot het werkgelegenheidsprobleem in de gemeente''.
 +
 
 +
Bijlage nummer 7 (tabel 35) van deze scriptie geeft het volgende overzicht van Berghse bedrijven met meer dan tien werknemers.
 +
 
 +
*[[Aneb-Kinderwagenfabriek|Aneb]] 31
 
*[[Bergh Beton]] 14
 
*[[Bergh Beton]] 14
*[[Genap]] N.V. 42
+
*[[Berghse Confectie Industrie]] 23
*[[Langenberg]] N.V. 85
+
*[[Bergia]] 22
 +
*[[Brinke & Bussink]] 19
 +
*[[Coldewijn, Piet|Coldewijn]] 10
 +
*[[Coop Zuivelfabriek Bergh]] 18
 
*[[DS Plastics]] 42
 
*[[DS Plastics]] 42
*De [[Eekhoorn]] 31
+
*[[Eekhoorn|De Eekhoorn]] 31
*N.V. [[Nijenhuis]] 18
+
*[[Genap]] 42
*N.V. [[Nuy]] 35
+
*[[Huysmans-Hendriksen]] 34
 +
*[[Kolibri]] 15
 +
*[[Langenbach]] 14
 +
*[[Langenberg]] 85
 +
*[[Lunenburg]] 22
 +
*[[Medo]] 121
 +
*[[N.V. Nijenhuis]] 18
 +
*[[Nijverheid|De Nijverheid]] 24
 +
*[[Nuy]] 35
 +
*[[Probat]] 35
 +
*[[Reform]] 83
 +
*[[Remmen Galvanische Inrichting|Van Remmen Galvanische Inrichting]] 23
 +
*[[Rilex]] 45
 
*[[Tomberg & Zn.]] 11
 
*[[Tomberg & Zn.]] 11
 
*[[Unifa]] N.V. 22
 
*[[Unifa]] N.V. 22
*[[Varwijk & Zn.]] 23 (ook [[adresboek 1935]])
+
*[[Varwijk & Zn.]] 23
*N.V. [[Berghse Confectie Industrie]] 23
 
*N.V. [[Medo]] 121
 
*N.V. [[Rilex]] 45
 
 
*[[Varitex]] 11
 
*[[Varitex]] 11
*N.V. [[Velcon]] 40
+
*[[Velcon]] 40
*[[Aneb-Kinderwagenfabriek|Aneb]] 31
 
*[[Bergia]] 22 (ook [[adresboek 1935]])
 
*[[Coldewijn, Piet|Coldewijn]] 10
 
*[[Langenbach]] 14
 
*N.V. [[Probat]] 35 (ook [[adresboek 1935]])
 
*Van [[Remmen Galvanische Inrichting]] 23
 
*N.V. [[Reform]] 83 (ook [[adresboek 1935]])
 
*[[Kolibri]] 15
 
*[[Coop Zuivelfabriek Bergh]] 18
 
*N.V. [[Huysmans-Hendriksen]] 34
 
*[[Lunenburg]] 22
 
*[[Brinke & Bussink]] 19
 
 
 
===Hyacintstraat 's-Heerenberg===
 
Waar nu de [[Hyacintstraat]] is, was in het verleden bouwland waar in de jaren vijftig van de 20e eeuw enkele bedrijven gevestigd werden:
 
*Ballenfabriek Medze (met eigen uitvinding ventielen); zie [[Elting, G.|G. Elting]]
 
*Bosman Keukens (kwam uit Netterden)
 
*Dee & Eef (later videotheek)
 
*Eekhout kindermeubelen zie ook [[Eekhoorn]]
 
*Felcon Confectie
 
*Koekjesfabriek Niemantsverdriet
 
*[[Lupack]] vleeswaren- en vleesconservenfabriek (Lunenburg)
 
*Matjes Multimeat (achterkant grensde aan Hyacintstraat)
 
*Medo Confectieatelier
 
*Teeling en Arendsen Installaties
 
*[[Nuy]]
 
 
 
===In Old Ni-js===
 
*[[Struisvogel]]
 
 
 
===Buiten Bergh===
 
*Noury & van der Lande [[Emmerik]] (o.a. [[Wessel, Albertus Johannes Theodorus van|Bat van Wessel]]
 
*AKZO, [[Arnhem]] (o.a. [[Berendsen, Johannes Bernardus Christiaan|Jo Berendsen, Kilder]])
 
*ENKA, Arnhem (o.a. [[Stein]])
 
*[[N.V. Beccon]], [[Doetinchem]]
 
*Philips, Doetinchem
 
*[[Vredestein]], Doetinchem (o.a. [[Heitink, Bernardus Gerhardus|Bernard Heitink, Kilder]])
 
*Ubbink, [[Doesburg]] (o.a. [[Holder, Johannes Bernardus ten|Ten Holder]])
 
*[[Diepenbrock en Reigers Ulft|DRU]] in [[Ulft]]
 
  
In sommige bedrijven buiten Bergh werkten zoveel inwoners uit Bergh dat eigen [http://www.heemkunde.nl/verhalen/geschiedenis/bus.html bedrijfsbussen] werden ingezet.
+
== Zie ook ==
 +
*[[Adresboek 1935]]

Versie van 18 apr 2009 om 10:34

In de gemeente Bergh zijn al eeuwenlang verschillende takken van industrie actief. Zo vermeldt deel 14 van het Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden van A.J. van der Aa (uitgegeven in 1854) dat er toentertijd gevonden werden ene fabrijk van calicots of katoenweverij, eene steenbakkerij en eene pannebakkerij. De voor eenige tijd hier bestaan hebbende chocoladefabrijk en fabrijk voor eau de cologne zijn te niet.

Met "Industrie" worden hier bedrijven bedoeld die (met een zekere grootschaligheid) iets produceerden dat niet rechtstreeks aan particulieren werd verkocht. Deze pagina is dus niet bedoeld voor kleine zelfstandigen. Er zijn eigen pagina's voor bakkers, kruideniers en slagers.

Onderstaand volgt een overzicht per bedrijfstak en per plaats. Aanvullingen zijn welkom.

Soorten bedrijven

Bedrijven per plaats

Azewijn

Beek

's-Heerenberg

Lengel

Stokkum

Wijnbergen

Zeddam

Buiten Bergh

Veel mensen uit Bergh hebben buiten de gemeente gewerkt. Enkele belangrijke werkgevers waren:

Op sommige bedrijven buiten Bergh werkten zoveel inwoners uit Bergh dat eigen bedrijfsbussen werden ingezet.

Berghse bedrijven in 1966

In 1966 schreef J.L.J. Braam aan de Katholieke Universiteit Nijmegen (thans Radboud Universiteit Nijmegen) een doctoraal scriptie sociale geografie met de titel Een funktioneel struktuuronderzoek der gemeente Bergh met betrekking tot het werkgelegenheidsprobleem in de gemeente.

Bijlage nummer 7 (tabel 35) van deze scriptie geeft het volgende overzicht van Berghse bedrijven met meer dan tien werknemers.

Zie ook