Molenpoort

Molenpoort is oorspronkelijk de naam van één van de afgebroken stadspoorten van 's-Heerenberg, die ook wel Zeddamsche Poort werd genoemd‎. Nu is het de naam van het winkelcentrum aan de Molenpoortstraat in de stad en de naam van de bushalte bij het oorlogsmonument. Buiten de poort heeft tot 1826 een molen gestaan. Op die plaats werd in 1862 het oude katholieke kerkhof aangelegd.

De Molenpoort had een grote toren, die in 1758 is afgebroken. De poort zelf is omstreeks 1845 afgebroken. De overblijfselen zijn in 1902 met de aanleg van de rails voor de Z-E tram opgeruimd.

Van de Molenpoort bestaan meerdere oude afbeeldingen. De oudste is te zien op de kaart van Jacob van Deventer uit 1560. Ook de kaart van Theodorus Bücker in de atlas Caarte van de graafschap Berghe uit 1727 toont de poort. Oude stadgezichten waarop de toren van de Molenpoort te zien is, zijn die van Abraham Zeeman en van Cornelis Pronk, beide uit 1730 of kort daarvoor.

Jan de Beijer en Cornelis van Noorde tekenden de poort in 1743 en 1756.

Gravure naar een tekening uit 1743 van Jan de Beijer

Tekening uit 1756 door Cornelis van Noorde

Beide kunstenaars hebben gestaan op wat nu De Bleek is, maar niet op dezelfde plek. Jan de Beijers standplaats was naast het huis dat rechts op de tekening van Cornelis van Noorde te zien is. Zodoende zag De Beijer de klokkentoren van de protestantse kerk onder de poort door, terwijl Van Noorde de klokkentoren over de poort heen zag, pal rechts naast de toren van de poort. Het dak en de toren van het Raethuys die bij Van Noorde links boven de bomen uitsteken, vielen buiten De Beijers blikveld.

Onderstaande foto toont de Molenpoort in de maquette van de middeleeuwse stad 's-Heerenberg in het Stadsmuseum Bergh. Vanuit deze hoek is de open ruimte tussen de poort en het huis op de tekening van Van Noorde goed te zien. Ongeveer waar ooit de stadsmuur stond, staat tegenwoordig het pand van grandcafé De Snor. Daarnaast heeft van 1866 tot 1945 het verenigingsgebouw van Sociëteit De Vriendschap gestaan. Nu ligt hier het parkeerterrein aan De Bleek, waar op 5 mei 2010 het Canadese kanon op de Bleek werd onthuld.

Detail van de maquette in het Stadsmuseum Bergh

...waar nu Grandcafé De Snor is. Foto Benny Schuurman

Bronnen

• o.a.Het archief van het Huis Bergh (boek), blz. 99