Oude IJssel

De Oude IJssel bij de brug in de A18. Tot 700 meter stroom- opwaarts vanaf dit punt zijn beide oevers Montferlands grondgebied.

De Oude IJssel – in het Berghs Olde Iessel – is een rivier die bij Gendringen de Achterhoek binnenkomt en bij Doesburg uitmondt in de IJssel. De bron ligt ten zuiden van Borken in Noord-Rijnland-Westfalen. De totale lengte van de rivier is 81,5 km, waarvan 55 km in Duitsland.

De Oude IJssel komt bij de monding van het Waalse Water de gemeente Montferland binnen en stroomt dan verder naar Doetinchem. Tot 1966 lag dit riviervak binnen de toenmalige gemeente Bergh, maar toen in 1966 het Harveld aan Doetinchem werd afgestaan, verloor Bergh zijn grondgebied op de rechteroever en werd de Oude IJssel grensrivier. Alleen de zuidpunt van het Harveld bleef Berghs, zodat de rivier hier nog over een afstand van ongeveer 700 meter dóór de gemeente stroomde. Toen in 1983 Wijnbergen naar Doetinchem ging, bleef de zuidpunt van het Harveld Berghs en ging in 2005 met de rest van Bergh op in de gemeente Montferland. Aldus stroomt de Oude IJssel nog steeds over een afstand van ongeveer 700 meter (van het Waalse Water tot de A18) dóór de gemeente Montferland.

De Oude IJssel in Bergh op een kaart uit 1957. Het hele Berghse riviervak werd in de jaren vijftig rechtgetrokken. Dit is twee keer met "In uitvoering" aangegeven.
Klik op de kaart voor een vergroting.

In 1894 waren er plannen om in Wijnbergen een los- en laadplaats aan te leggen, genoemd de Haven Wijnbergen. Die is er niet gekomen, maar iets verder stroomopwaarts, voorbij het Waalse Water is rond die tijd wel de Kemnadesluis met een sluiswachterswoning gebouwd. Deze sluis is in gebruikt geweest tot de Oude IJssel in de jaren vijftig werd rechtgetrokken van Doetinchem tot voorbij de monding van de Bielheimerbeek bij Gaanderen (zie kaart). De sluiswachterswoning is nu het enige woonhuis binnen de gemeente Montferland op de rechteroever van de Oude IJssel.

Door de aanwezigheid van ijzeroer zijn er langs de Oude IJssel meerdere ijzergieterijen in bedrijf geweest.

Vissoorten

Vissoorten die in de Oude IJssel voorkomen:

• Baars
• Karper
• Brasem
• Ruisvoorn
• Zeelt
• Snoek
• Blankvoorn

Bronnen

• Oude IJssel op Wikipedia
• Brievenboeken in gemeentehuis te 's-Heerenberg
• Henk Harmsen: Van Veen (in: Wortels in de Achterhoek 20 februari 1999)
• Topotijdreis