Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Stein
De Familie Stein
De familie Stein komt oorspronkelijk uit de buurt van Düsseldorf in Duitsland. In de archieven zijn er voorouders gevonden in de plaatsen Glehn, Kaarst en Neuss. Hierbij komt behalve de naam Stein ook 'Steins' als achternaam voor. In 1893 verhuisde Johann Hubert Stein naar 's-Heerenberg. Bij de volkstelling van 31 mei 1947 woonden er acht personen met de naam Stein in 's-Heerenberg. Hierbij hoorden niet de aangetrouwde vrouwen, die werden onder hun meisjesnaam geregistreerd. In 2008 woonden er zeven Steins. Willi is de grootvader van Willy Stein, Huub is de vader van Hans Stein, Lies is de moeder van Bennie Heitkamp.
Johann Hubert Stein
 |
Johann Hubert Stein werd in 1850 in Kaarst geboren als zoon van Johann Peter Stein en zijn derde vrouw Josepha Stricken. Het gezin verhuisde naar Neuss waar zijn vader in 1862 overleed. Zijn moeder overleed in 1887. Johann Hubert verloor door koudvuur een arm en kreeg een kunstarm aangemeten. Hiermee wist hij zich goed te redden, want nadat hij in 1893 vanuit Neuss naar 's-Heerenberg vertrok werd hij meester-borstelmaker bij de borstelfabriek. Daar zat men te springen om vakmensen. Deze borstelfabriek, de enige industrie die 's-Heerenberg op dat moment rijk was, was in eerste instantie aan de Muntwal gevestigd en verhuisde later naar de Molenstraat. In het boek 'Jeus van moeder Crisje' van Jozef Rulof wordt hij enkele malen genoemd als Jeus het werk op de Bösselhut beschrijft.
In 1894 trouwde Johann Hubert met Maria Johanna Went. Het paar kreeg negen kinderen:
- Wilhelm Hubert (Willi; 1894–1981)
- Josepha Hendrina (Fien; 1896–…)
- Maria Frederica (Maria; 1898–1901)
- Johannes Albertus (Johan; 1900–1989)
- Geertruida Maria (Troutje; 1902–…)
- Elisabeth Maria (Lies; 1905–1991)
- Hubertus Wilhelmus (Huub; 1907–1987)
- Maria Bernardina (Maria; 1909–2002)
- Henrica Wilhelmina (Riek; 1913–1996)
Door de afkomst van Johann Hubert heeft de familie de Duitse nationaliteit en moeten Willi en Johan tijdens de Eerste Wereldoorlog in Duitse militaire dienst. Willi heeft daadwerkelijk moeten vechten, Johan zat net in zijn opleiding toen de oorlog op 11 november 1918 afgelopen was. De meisjes gingen bij verschillende gezinnen in betrekking. Troutje ging in het klooster.
Johan Hubert overleed in 1926 op 76-jarige leeftijd in 's-Heerenberg en werd begraven op de r.-k.begraafplaats aan de Oude Doetinchemseweg. In 1998 (?) werd zijn graf daar geruimd om plaats te maken voor een bushalte.
Zijn weduwe betrok met twee dochters een bovenwoning in de voormalige borstelfabriek aan de Muntwal. Het gebouw werd in 1941 afgebroken en vervangen door de woningen die er nu nog staan. In 1939 vertrok Maria naar Gaanderen, waar ze in 1948 overleed.
Willi Stein
Willi ging in 1901 naar de lagere school, waar nu de bibliotheek is gevestigd. Hij vocht in 1918 in Noord-Frankrijk aan de Maas en raakte daar door een granaatsplinter gewond aan zijn rug. Toen op 11 november 1918 de Eerste Wereldoorlog eindigde, liep hij met zijn kameraden vanuit Noord-Frankrijk terug naar 's-Heerenberg. Willi trouwde in 1930 met Sophia (Sophie) Kniest. Er werden vier kinderen geboren: Johan, Wim, Henk en Maria. Eind dertiger jaren is het gezin gedwongen naar Elten verhuisd. De grenzen gingen in verband met de dreigende oorlogssituatie dicht en Willi had werk in Emmerik. In de Klosterstraße werd de onderverdieping van een huis bewoond. Achter het huis ligt de drafrenbaan van de familie Alkemade.
Willi overleefde, net als zijn broer Johan die daar woonde, in 1944 het vernietigende bombardement van Emmerik. Hij werd daarna gedwongen te gaan werken in Mittelbach, een plaatsje dicht bij Chemnitz. De rest van het gezin verhuisde in dat laatste oorlogsjaar terug naar 's-Heerenberg en ging bij de zus van Sophie, Mientje, aan de Lengelseweg inwonen. Toen de Tweede Wereldoorlog was afgelopen, lukte het Willi, voor de oprukkende Russen uit, naar Nederland terug te komen. Hij dook samen met Helmuth Lugters onder bij de Stokkumse molen. Af en toe lukte het hem, als vrouw verkleed, zijn gezin op te zoeken.
Na de gezinshereniging kreeg het gezin een woning in de nieuwe huizen aan de Nieuwstraat. In 1947 werden ze in alle vroegte opgehaald. In het kader van de Operatie 'Black Tulip' moeten ze hun spullen bij elkaar zoeken en werd het hele gezin vanwege de Duitse nationaliteit geïnterneerd in kamp Mariënbosch bij Nijmegen. Op voorspraak van o.a. Herman Heitkamp en dokter Dael hoefden ze daar niet lang te blijven en keerden ze terug naar 's-Heerenberg. De internering van het gezin was voorpaginanieuws bij De Gelderlander. In 1951 verhuisde het gezin naar de Groenestraat, waar Willi en Sophie de rest van hun leven bleeven wonen. Willi was een fanatieke MvR-supporter. Zijn vrouw Sophie overlijdt in 1979, 72 jaar oud. In 1981 overleed Willi op 87-jarige leeftijd en werd in 's-Heerenberg begraven.
Johan Stein
Johan werkte na de oorlog eerst bij Kunst in Doetinchem en vanaf 1953 bij de ENKA in Arnhem. Het bedrijf verhuisde in 1975 naar de Kleefsewaard. Hij werkte daar in ploegendienst en ging evenals veel andere 's-Heerenbergenaren en mensen uit Elten met de fabrieksbus naar het werk.
Johan trouwde op 10 november 1955 met Betsie Lensen. Ze kregen twee kinderen Willy en Dorine. Ze woonden aanvankelijk op de bovenverdieping van de ouderlijke woning van Betsie aan de Peeskesweg. Daarna verhuisden ze naar de Tugerallee en vandaaruit naar de Lengelseweg.
