Emmerik

De Rheinpromenade in Emmerik

De Rijnbrug bij Emmerik. Klik op de afbeeldingen voor eenvergroting.
Foto: Anton Welling jr.

De Rijnbrug in aanbouw 1965

Het pontje met op de achtergrond de Rijnbrug in aanbouw

Het Christoffelbeeld vervaardigd door Patrick Beverloo

Emmerik (Duits: Emmerich, sinds 1 februari 2001 officieel Emmerich am Rhein, Latijn: Embrica) is een stad in de Duitse deelstaat Noord-Rijnland-Westfalen. Emmerik ligt op de rechteroever (noordoever) van de Rijn, ongeveer tien kilometer ten noorden van Kleef en ongeveer vijf kilometer ten zuiden van de Nederlandse grens bij 's-Heerenberg. Emmerik is dus een van de naobers van Bergh. Veel inwoners van Bergh gaan er van oudsher naar de markt, werken er of hebben er gewerkt. De gemeente Emmerik telt ongeveer 31.000 inwoners (stand 31 december 2015) en heeft een oppervlakte van circa 80 vierkante kilometer.

Geschiedenis

Emmerik wordt in 828 voor het eerst schriftelijk vermeld, maar is vermoedelijk omstreeks 700 al ontstaan. Tot het midden van de 13e eeuw ontwikkelde Emmerik zich tot een handelsplaats.

Op 31 mei 1233 kreeg Emmerik stadsrechten van graaf Otto II van Gelre en Zutphen. In 1355 verpandde hertog Reinoud III van Gelre de stad aan graaf Johan van Kleef. Sindsdien maakte Emmerik deel uit van het graafschap, sinds 1417 hertogdom Kleef. Er zijn nog voorbeelden van de Oud-Gelderse bouwstijl terug te vinden. Een voorbeeld hiervan is de zuidelijke gevel van de St. Martinikerk, die in de eerste helft van de 16e eeuw werd gebouwd.

Emmerik werd op zaterdagmiddag 7 oktober 1944 door geallieerde bommenwerpers bijna volledig verwoest. Bij dit bombardement vielen meer dan 700 dodelijke slachtoffers. Na de oorlog is de stad weer opgebouwd.

Bij de Christoffelpoort aan de Rheinpromenade werd op 7 oktober 2006 een bronzen beeld van Sint Christoffel onthuld. Dit beeld, gemaakt door de 's-Heerenbergse kunstenaar Patrick Beverloo, vervangt een houten Christoffelbeeld dat vroeger in een nis stond van de oorspronkelijke Christoffelpoort (verwoest tijdens het bombardement van 7 oktober 1944), maar nu is opgenomen in de collectie van het Rheinmuseum Emmerich.

De heren van Bergh en Emmerik

Tot 1237 hebben de heren van Bergh de voogdij over de St. Martinikirche bezeten.

De riviertol op de Rijn werd in 1441 door de heer van Culemborg verpand of verpacht aan Willem II van den Bergh. De verpanding werd voor 1500 afgelost en vervangen door een jaarrente.

In 1450 kocht Willem II van den Bergh een huis aan de Veerstraat (Fährstraße). Hij heeft daarna een nauw contact onderhouden met de magistraat en burgers van Emmerik.

Uit een brief van Oswald I van den Bergh uit omstreeks 1480 aan hertog Jan van Kleef blijkt dat onderdanen van heer Oswald hout, koeien, varkens, kippen, boter, eieren en veel andere waren aan de markt in Emmerik leverden.

Stadsdelen en kerkdorpen

Altstadt Borghees (Broekhees) Dornick Elsepaß Elten (met Hoog-Elten)

Hüthum Klein-Netterden (met Speelberg) Leegmeer Praest Vrasselt

De stadsdelen Borghees, Klein-Netterden, Leegmeer en Speelberg (de Vier Heezen) waren tot 1816 Nederlands grondgebied. Ze werden toen met Pruisen geruild voor de Kleefse enclaves.

Bereikbaarheid

Per auto

• via de Nederlandse autosnelweg A12 (Arnhem–Oberhausen), die overgaat in de Bundesautobahn A3
• via de provinciale weg N316 (Vorden–Doetinchem–'s-Heerenberg), die overgaat in de Bundesstraße 220

Per trein

Voor de invoering in 2000 van de Intercity-Express (ICE), de snelste trein van de Deutsche Bahn, was Station Emmerik een belangrijk grensstation op de lijn van Amsterdam via Arnhem en Keulen naar Frankfurt am Main. Omdat in Emmerik van locomotief gewisseld moest worden deden alle internationale treinen station Emmerik aan. Voor de ICE is dit niet meer nodig. Per trein is Emmerik nu alleen nog bereikbaar met de treinen vanuit Duisburg en Keulen. Wie per trein van Emmerik naar Arnhem wil reizen zal dus eerst naar Duisburg moeten, om vervolgens terug te reizen naar Arnhem.

Per bus

Emmerik is vanuit 's-Heerenberg te bereiken met een minibus/taxibus (buslijn 91). De dienst wordt verzorgd door de Duitse onderneming NIAG. Nederlandse vervoerbewijzen zijn geldig tot en vanuit Emmerik. Verder worden Kleef, Elten en Rees verbonden met Emmerik.

Kerken

In Emmerik staan diverse kerken, waaronder twee in het centrum: de Aldegundiskirche en de St. Martinikirche.

In de St. Martinikerk bevinden zich een 11e-eeuwse crypte, gotische koorstoelen en een schatkamer, waar onder meer het pectorale van Ermgard van den Bergh bewaard wordt. Het oudste deel van de kerk heeft een Romaanse oorsprong. Dit zou volgens de overlevering de kerk zijn die Sint Willibrord heeft gesticht.

In de 15e-eeuwse St. Aldegondiskerk, die in de laatste oorlog zwaar werd beschadigd, bevindt zich een zeer groot concertcarillon. De torenspits is na de laatste oorlog niet meer op de toren teruggeplaatst.

Bij Pauselijke Bulle Salutte Annimarum van 16 juli 1821 werd Emmerik uit de Hollandse Zending genomen en ingevoegd in het diocees Münster.

Kaart

<googlemap lat="51.834929" lon="6.259117" zoom="13" width="500"> </googlemap>

Externe Links

• Emmerich am Rhein
• Emmericher Geschichtsverein

Bronnen

• Het archief van het Huis Bergh (boek), blz. 122–123
• Archief Huis Bergh inventarisnummer 209, folium 209
• Emmerik op Wikipedia